Wel Of Niet Poetsen Met Fluoride?

Met of zonder fluoride poetsen?

Auteur Lieneke Steverink-Jorna. Mondhygiënist van het jaar 2013

Sommige mensen kiezen er bewust voor om tandpasta zonder fluoride te gebruiken. Dat mag natuurlijk, zeker als je echt nooit gaatjes krijgt. Helaas hebben veel mensen dat geluk niet.

Uiteraard is dan heel belangrijk om je dieet en je poetstechniek te laten checken bij de mondhygienist. Fluoride is een enorme hulp om het ontwikkelen van cariës tegen te gaan.

Als al je inspanningen niks hebben opgeleverd, dan is fluoride een veilig middel om te omarmen.

Er is ontzettend veel onderzoek naar fluoride gedaan en er is niks anders dat tandbederf zo goed kan tegen gaan. Ook als je al keurig 2 keer per dag 2 minuten poetst, kan fluoride je helpen. Mensen die hoog risico hebben op gaatjes, zijn geholpen met vaker fluoride gebruiken of een hogere dosering.

Is fluoride giftig?

Ja, het kan giftig worden als je er teveel van gebruikt. Dat geldt eigenlijk voor alle stoffen, zelfs voor water. Over water gesproken, in sommige landen wordt fluoride aan het water toegevoegd.

De onderzoeken die bevestigen dat fluoride nare bijwerkingen zou hebben, komen hier vandaan. Het is hierbij niet bekend hoeveel water deze mensen precies hebben gedronken.

Dat maakt het onderzoek onbetrouwbaar. Een goed onderzoek, kan goed nog een keer gedaan worden. Dat betekent dat de hoeveelheden omschreven moeten zijn. Naast deze onderzoeken zijn er gelukkig tal van onderzoeken gedaan waarbij geen bijwerkingen zijn gevonden bij normaal gebruik.

Deze onderzoeken zijn wel goed te kopiëren. In Nederland is er geen fluoride aan het water toegevoegd.

Veilige maat

We weten dat de veilige dosis van fluoride 0,8 mg/kg of 40 mg/dag voor een persoon van 50 kilo is. Vergelijk 40 mg met inname van fluoride via tandpasta. Dan zou 2 cm tandpasta, 3 keer daags met 40% doorslikken of absorptie en met 5000 ppm neerkomen op 5 mg fluoride/dag. Dit is veilig voor volwassenen.

Echter, de tandpasta met 5000 ppm is enkel verkrijgbaar op recept. Een normale tandpasta voor volwassenen bevalt 1100-1500 ppm. Dat is dus veel minder. Bovendien wordt er geadviseerd om slechts tandpasta ter grote van een erwt op je borstel te doen in plaats van 2 cm.

Welke fluoride is het beste?

Er bestaan vele soorten fluoride en deze worden ook gemengd. In ieder geval zouden fabrikanten aan moeten kunnen tonen dat fluoride effectief beschikbaar is voor bescherming tegen cariës.

Het bij elkaar gooien van stoffen waarvan ooit bewezen is, dat ze werkzaam zijn, wil niet zeggen dat ze in elkaars aanwezigheid ook zo goed werkzaam zijn. Bij tandpasta’s met meerder actieve ingrediënten lijkt het raadzaam om te kiezen voor een tandpasta van een betrouwbaar merk dat onderzoeksresultaten kan overleggen.

Een recent systematisch literatuuronderzoek concludeerde dat er eigenlijk geen verschillen zijn in het voorkomen van gaatjes door verschillende soorten fluorideverbindingen.

Echter, kan fluoride en tandpasta meer dan alleen gaatjes voorkomen. In Nederland kennen we de volgende fluoride-varianten:

• natriumfluoride (NaF)
• natriummonofluorofosfaat (MFP)
• aminefluoride (AmF)
• tinfluoride (SnF2)

Tinfluoride heeft tegelijkertijd een anti-bacteriële werking en zou dus tandvleesontsteking kunnen helpen voorkomen. Helaas kunnen tanden verkleuren door het gebruik van tinfluoride. De toevoeging natriumhexametafosfaat voorkomt dit.

Wat moet je doen als je geen fluoride wil gebruiken?

Bekijk eerst hoeveel risico je precies loopt om gaatjes te krijgen. Dit kan je bij je mondhygienist of tandarts vragen. Deze professional bekijkt daarvoor een aantal zaken:

• Je behandelgeschiedenis
• Toestand van je gebit nu
• Je achtergrond
• Mate van zelfzorg voor je gebit

Weet dat je risico steeds kan veranderen. Zo kan je bijvoorbeeld ziek worden waardoor je een tijdje een suikerrijk hoestdrankje neemt. Jouw risico kan dan ineens omslaan.

Ook kinderen die tanden wisselen, hebben een hoger risico. Als je mond droger wordt, bijvoorbeeld door medicijngebruik, ben je ineens vatbaarder voor gaatjes.

Bedenk je ook dat je misschien juist een laag risico hebt, juist doordat je fluoride-gebruik. Fluoride moet altijd gebruikt blijven worden om er profijt van te hebben. Stop je met fluoride, loop je kans ineens enorm veel gaatjes te krijgen.

Omdat je kans op gaatjes toeneemt, heeft dit consequenties op je risico. Hoe vaak foto’s gemaakt moeten worden, hangt af van dit risico. Hoe meer risico, hoe meer foto’s er gemaakt moeten worden.

Dit betekent dus meer kosten en meer straling. Het is wel belangrijk dat de tandarts of mondhygienist de gaatjes op tijd kan ontdekken door foto’s te maken. Een te late ontdekking betekent vaak (na)pijn, minder slagingskans van de behandeling en bovendien nog meer kosten.

Zeker voor mensen die geen lichaamsvreemde stoffen in hun gebit willen, is het wijs om gaatjes te voorkomen in plaats van te vullen.

Als je een heel laag risico op gaatjes hebt en je wilt stoppen met fluoride, vraag dan om begeleiding. Door het stoppen, heb je ineens een hoger risico. Dat betekent dat de andere factoren die gaatjes veroorzaken, moeten worden beïnvloedt. Alleen zijn niet alle factoren (goed) beïnvloedbaar of misschien wil of kan je zelf niet zo makkelijk veranderen.

Laat de mondhygienist samen met jou goed bekijken waarop je wel invloed kan hebben en hoe je dat doet. Zo maak je samen een plan. Je kunt daarbij ook bekijken welke producten in plaats van de fluoride-tandpasta je kunt gaan gebruiken, naar je voedingspatroon, naar plakverwijdering, je speeksel en ga zo maar door.

Normaal krijg je bij 6 a 7 keer iets eten per dag geen gaatjes. Maar als je geen fluoride gebruikt, is dat minder vaak.

Kinderen die opgroeien zonder fluoride

Sommige ouders willen hun kinderen in het geheel geen fluoride aanbieden. Bij doorbraak van tanden en kiezen is de fluoride inbouw het belangrijkste. Wordt dit gemist, dan kan een kind als volwassene hier de gevolgen nog van moeten dragen. Natuurlijk let je dan als ouders enorm goed op de voeding.

Als mondhygienist maar zeker als ouder wil ik hier toch wat over zeggen. Ook mijn dochter probeer ik zo suikervrij mogelijk op te voeden.

Echter, hoe ouder ze wordt, hoe vaker ze in een omgeving komt zonder mij. Zonder dat ik invloed kan uitoefenen op het suikergebruik. Je hebt als ouder niet alles in de hand.

Op school wordt getrakteerd, op de voetbal krijgen ze ranja, bij het spelen bij een ander kind wordt er vaak wat lekkers gegeven, opa’s en oma’s verwennen hun kleinkind graag en ga zo maar door.

Bovendien is het bij kleine kindjes heel moeilijk om de grens van 6 a 7 keer iets eten/drinken aan te houden, simpelweg omdat ze niet zo snel eten. Ze parkeren hun drankje ergens, gaan spelen, vergeten het even, zien het dan weer staan en nemen dan weer een slokje.

Zo kan een zoet/zuurmoment heel lang duren. Dus denk heel goed na voordat je besluit om je kind zonder fluoride op te voeden.

Voor meer informatie ga je naar je tandarts of mondhygiënist.