Lysozym en de mondgezondheid
Lysozym is een groot eiwitmolecuul, dat een grote rol speelt in het behoud van de mondgezondheid door bacteriën actief te bestrijden.
Net als lactoperoxidase en lactoferrine is lysozym een enzym, dat deel uitmaakt van ons immuunsysteem. Om ons te beschermen tegen bacterie-infecties bevatten ons speeksel, slijm en tranen lysozym.
De antibacteriële werking van lysozymen werden voor het eerst in 1922 opgemerkt door Alexander Fleming, de ontdekker van penicilline. Naar verluidt doordat er tijdens zijn onderzoek een druppel snot in een bacterie-kweekje viel, waarna de bacteriekolonie niet meer verder kon groeien.
In moedermelk is de concentratie van lysozym maar liefst 1600 tot 3000 keer hoger dan bijvoorbeeld in koeienmelk. Hiermee wordt een pasgeborene extra beschermd en is niet alleen aangewezen op de eigen uitgescheiden lysozymen voor de bestrijding van onder andere streptokokken en de diarree-bacterie E. coli.
Behalve in menselijke lichaamsvloeistoffen wordt lysozym in hoge concentraties aangetroffen in eiwit. Dit dient om het zich ontwikkelende kuiken te beschermen.
Lysozym en lactoferrine zijn de twee belangrijkste eiwitten in ons speeksel voor afweer tegen bacteriën en daarmee de instandhouding van de mondgezondheid.
Hoe werkt lysozym?
Lysozym beschermt ons tegen bacteriën door hun celwand aan te vallen. Door middel van chemische reactie met de stoffen in de celwand knippen ze die als het ware door.
De celwand van de meeste bacteriën bestaat uit zogenaamd verknoopt peptidoglycaan. Dat is een suikerverbinding, die de bacterie een stabiele en moeilijk doorlaatbare buitenkant geeft. Dit wordt nog eens versterkt door verknopende peptiden.
Zo ontstaat een stevig “schild” dat voorkomt dat de bacterie teveel water opneemt en uit elkaar barst.
Lysozym is in staat om de suikerverbindingen in de celwand door te knippen, waardoor een zwakke plek ontstaat. Dit doet lysozym op verschillende plaatsen in de celwand, die dan steeds instabieler wordt. Uiteindelijk scheurt de celwand, loopt er water in de bacterie en wordt de druk erin zo hoog dat de bacteriecel explodeert.
Natuurlijke afweer
De werking van lysozym is een knap staaltje van natuurlijk geëvolueerde afweer. In tegenstelling tot antibiotica, de door mensen uitgevonden antibacteriële middelen, heeft lysozym geen bijwerkingen.
Ook kunnen bacteriën niet resistent worden voor lysozym.
Toch kan lysozym niet zomaar worden gebruikt bij de behandeling van alle bacteriële infecties. Lysozym is een groot eiwitmolecuul, dat te groot is om bijvoorbeeld vanuit een tablet naar een specifieke plek in het lichaam te worden gestuurd. Lysozym wordt door je lichaam gemaakt op de plekken waar dat nodig is. Zo beschermt lysozym in traanvocht je ogen tegen infecties en in speeksel en snot je mond en neus.
Bij chronische ontstekingen en andere ziekten, bijvoorbeeld leukemie, gaat het lichaam meer lysozymen produceren.
Lysozymen toevoegen
Omdat kippeneiwit ook veel lysozymen bevat, kan het daaruit gewonnen worden. Als E-nummer E1105 wordt lysozym onder andere gebruikt als conserveermiddel in bier. Het remt dan de groei van melkzuurbacteriën af.
Lysozym in tandpasta en mondwater
Zoals boven vermeld, kun je de grote lysozymen niet zo maar naar een bepaalde plek in het lichaam sturen. Ze worden door het lichaam geproduceerd daar waar het nodig is, zoals de ogen, de neus en de mond.
In de mond kunnen we natuurlijk wel gebruik maken van de anti-bacteriële werking van lysozym. Lysozym heeft geen bijwerkingen zoals het uitdrogen van de mondslijmvliezen of het verstoren van het natuurlijke evenwicht in de mondholte, zoals antiseptische middelen als alcohol en chloorhexidine.
Daarom wordt het met veel succes toegevoegd wordt aan tandpasta en mondwater.
Lysozym in tandpasta en mondwater wordt vaak gecombineerd met lactoferrine en lactoperoxidase. Ook dat zijn enzymen die deel uitmaken van het natuurlijke afweersysteem in de mond.
Samen hebben ze een synergetische werking, dat betekent dat ze elkaar versterken. De werking van lysozym in mondzorg-producten wordt verder geoptimaliseerd door het reguleren van de pH-waarde (zuurgraad) en de toevoeging van bepaalde zouten.
Lees hier meer over lactoperoxidase en lactoferrine.
Welk mondwater en tandpasta kiezen
Moist-R tandpasta is de beste keuze als je gebruik wilt maken van de natuurlijke bacteriedodende werking van deze lichaamseigen enzymen. Het bevat ingrediënten die de werking ondersteunen om de mondgezondheid optimaal te houden.
Fluoride is toegevoegd om het tandglazuur te versterken en glycerine om de mondslijmvliezen te hydrateren. Xylitol zorgt, behalve voor een koele frisse smaak, voor het stimuleren van de speekselklieren.
Met Moist-R tandpasta kun je je mondholte heel effectief maar toch mondvriendelijk reinigen. De enzymen zorgen samen met de andere ingrediënten voor minder schadelijke bacteriën in je mond.
Minder bacteriën betekent minder tandplak, tandsteen en cariës (gaatjes). Ook de kans op tandvleesontstekingen en een slechte adem neemt af als de hoeveelheid mondbacteriën verminderd wordt. Zo hou je je mondholte en je gebit gezond, wat ook weer voordelig is voor je algehele gezondheid.
De combinatie van lactoferrine, lactoperoxidase, glucose-oxidase, lysozym, xylitol en glycerine maakt de tandpasta uitstekend geschikt voor mensen met droge mondklachten of andere gevoeligheden in de mond.
Hetzelfde geldt voor Moist-R mondwater. Hiermee kun je na het tanden poetsen op een veilige en mondvriendelijke manier je mond spoelen. Zo komen de bacteriedodende enzymen ook terecht tussen je tanden en kiezen, waar je tandenborstel niet bijkomt. Aan Moist-R mondwater is aloë vera toegevoegd voor extra verzachting.
De Moist-R formule is ontwikkeld door Dr. Jean Paul Perraudin. Hij had een doctoraat in de toegepaste biochemie aan Université Libre de Bruxelles, de Vrije Universiteit van Brussel. De studie naar de toepassingen van lactoperoxidase, lactoferrine, glucose-oxidase en lysozym, onder andere in mondzorg-producten, was zijn levenswerk.
Witte tanden met lysozym
Alsof de natuurlijke, bijwerking-vrije anti-bacteriële werking van lysozym nog niet genoeg is, krijg je er ook nog eens wittere tanden van. Witte tanden zijn tegenwoordig de norm, dus alles wat je tanden veilig witter maakt is meegenomen.
Nadat lysozym in tandpasta’s werd toegepast, heeft men onderzocht of het enzym ook nog effect had op de witheid van het gebit. Dat bleek inderdaad zo te zijn. Tandpasta die lysozym bevat is in staat om extrinsieke vlekken op het tandglazuur te verwijderen in een proefperiode van 8 weken.
Extrinsieke vlekken wil wel zeggen dat die verkleuring alleen op de oppervlakte van het glazuur zit. Het gaat dus niet om dieper in het tandglazuur binnengedrongen vlekken zoals bijvoorbeeld tabaksaanslag.
Hier kun je meer lezen over de klinische studie die aantoonde dat tandpasta met lysozym extrinsieke vlekken van het tandoppervlak kan verwijderen:
