Mijn kind is aan het tandenknarsen, wat nu?
Terwijl cariës (gaatjes) en tandvleesontstekingen steeds verder afnemen door de steeds betere mondhygiëne, is er een nieuwe gebitsziekte bij kinderen in opkomst. Bruxisme is de medische term voor zowel tandenknarsen als kaakklemmen.
- Tandenknarsen, ook wel slaapbruxisme genoemd, speelt zich tijdens de slaap af. De boven- en onderkaak worden zo hard over elkaar geschoven dat de tanden een knarsend geluid voortbrengen. Degene die dat doet slaapt daar zelf meestal doorheen.
- Bij kaakklemmen of waakbruxisme wordt er niet geschoven, maar hard op de tanden gebeten. Dit kan in je slaap gebeuren, eventueel afgewisseld met tandenknarsen, maar ook overdag. Ook dan gebeurt het meestal onbewust.
Naar schatting lijdt ongeveer 10 tot 20% van de bevolking aan een vorm van bruxisme. Dat kan voor een korte periode zijn, maar ook langer aanhouden. Iedereen kan gaan tandenknarsen of kaakklemmen, zowel kinderen als volwassenen.
De gevolgen van tandenknarsen voor het kindergebit
Door de kracht die uitgeoefend wordt, heeft tandenknarsen een schadelijke invloed op het gebit. Hetzelfde geldt voor kaakklemmen. Het glazuur kan bijvoorbeeld van de tanden afslijten, waardoor ze gevoeliger worden voor cariës (gaatjes) en tanden kunnen breken of barsten.
Door de voortdurende extreme druk op de steunweefsels kunnen tanden en kiezen los gaan zitten en uitvallen.
Omdat het melk- en wisselgebit de basis vormt voor het blijvende gebit, kan de schade aan het tandglazuur en de steunweefsels door tandenknarsen onherstelbaar zijn.
Daarom is het aan te raden om maatregelen te nemen als je merkt dat je kind aan het tandenknarsen of kaakklemmen is. Afgezien van schade aan het gebit, kan het tandenknarsen andere vervelende gevolgen hebben, zoals (spier)pijn in de kaken, nek- en schouderklachten en een slechte nachtrust.
De oorzaak van bruxisme
Vroeger dacht men dat de vorm van het gebit en manier waarop tanden en kiezen op elkaar passen de oorzaak was van het tandenknarsen. Dat is achterhaald, het blijkt vooral een kwestie te zijn van het centraal zenuwstelsel en spanningen. Stress wordt vandaag de dag als normaal gezien en “het druk hebben” lijkt zelfs een statussymbool.
Ook kinderen moeten steeds meer, waarbij de lat steeds hoger wordt gelegd. Ons systeem en lichaam zijn echter niet berekend op chronische stress en dat geldt des te meer voor een kind. Kinderen die getraumatiseerd, gespannen, angstig of overactief zijn kunnen als reactie hun tanden en kiezen op elkaar gaan drukken.
Tandenknarsen wordt daarnaast vaak in verband gebracht met een slechte nachtrust.
Als je merkt dat je kind tandenknarst of de kaken klemt, is het noodzakelijk om daar aandacht aan te besteden. Probeer te achterhalen wat de oorzaak is van de spanningen en neem maatregelen om die verminderen.
Het is raadzaam om er ook goed op te letten dat je kind voldoende slaapt en dat de slaap van een goede kwaliteit is. Wees alert op eventuele stress-verhogende factoren, onderken die en probeer ze te veranderen. Roep, als je er zelf niet uitkomt, de hulp van de huisarts in. Over het algemeen komt regelmaat en een evenwichtige verdeling tussen ontspanning en activiteit de kwaliteit van de slaap ten goede.
Schade aan het kindergebit voorkomen
Naast het wegnemen van stress en spanningen, is het zaak om het gebit te beschermen. Vroeger werd daarvoor door de tandarts een zogenaamde splint of opbeetplaat gemaakt. Dat is een hoefijzervormige plaat van kunsthars die je over het bovengebit schuift.
De gladde onderkant maakt contact met het ondergebit, maar houdt onder en boven gescheiden. Omdat de stand van de tanden en kiezen niet de werkelijke oorzaak is van bruxisme, verhelpt dit het tandenknarsen niet. Een splint voorkomt alleen de schade aan het gebit.
Omdat een splint aangemeten moet worden is het wel een kostbare zaak. Bovendien is het kindergebit in ontwikkeling, waardoor de aangemeten splint op den duur niet meer goed past. Er is voor kinderen nog een nadeel: een splint heeft een gewenningsproces, waarbij de klachten aan het gebit en kaakgewricht eerst kunnen verergeren.
Tegenwoordig zijn er anti-knarsbitjes te koop, die je zelf kunt aanpassen aan de exacte vorm van het gebit. Deze anti-knarsbitjes zijn aanzienlijk goedkoper dan een splint van de tandarts en evengoed in staat om het gebit te beschermen. Bovendien hoeft je kind er niet aan te wennen, een anti-knarsbitje maak je zelf op maat en werkt dan direct.
SOVA Junior Night Guard
Onze favoriete anti-knarsbitjes zijn van het merk Sova. Deze bitjes zijn flinterdun, ijzersterk en gemakkelijk aan te passen naar je gebit.
Sova Nightguard bitjes zijn maar 1,6 millimeter dik. Dat geldt ook voor de SOVA Junior Night Guard, die geschikt is voor kinderen tussen de 6 en 11 jaar. Vanaf 12 jaar kan de Sova Aero regular worden gebruikt.
Het bitje is gemakkelijk aan te passen aan de pasvorm van het gebit en qua afmeting afgestemd op het gebit van de leeftijdsgroep.
Comfortabele pasvorm
Als je tijdens je slaap een bitje in moet, moet dat uiteraard comfortabel zitten en niet irriteren. Zeker bij kinderen moet een anti-knarsbitje geen naar of vol gevoel in de mond geven.
Door de Diffusix technologie, openingen in het materiaal, wordt de natuurlijke adem- en speekselstroom niet belemmerd.
Ademen, praten en drinken kan gewoon doorgaan met het bitje in. Dat is niet alleen comfortabel, maar heeft daarnaast het voordeel dat het gebit ondanks het bitje nog steeds omhuld wordt door speeksel. Speeksel vormt door het hoge zuurstofgehalte de natuurlijke bescherming tegen cariës (gaatjes).
IJzersterk en veilig
De SOVA Junior Night Guard is ondanks de dunne, zachte vormgeving onverwoestbaar. Allereerst omdat het is gemaakt van SISU. Dit is een kunststof die beter bestand is tegen hard bijten en knarsen dan EVA, het materiaal dat meestal wordt gebruikt voor anti-knarsbitjes. Daarnaast wordt door de eerder genoemde Diffusix technologie de uitgeoefende druk op de bijtvlakken verdeeld.
SISU is vrij van Latex, PVC, BPA en Ftalaten en dus veilig om in mond te dragen.
Hoe nu verder?
Zodra het gebit beschermd is tegen verdere schade door de SOVA Junior Night Guard, is het tijd voor de volgende stap. Ga met je kind naar de tandarts, zodat die zonodig de ontstane schade aan de tanden en kiezen kan herstellen.
Vergeet ook niet, dat tandenknarsen over het algemeen een dieper liggende oorzaak heeft. Met een anti-knarsbitje is weliswaar het gebit beschermd tegen verdere schade, maar de oorzaak van spanningen en stress worden er niet mee weggenomen. Geef dit ook voldoende aandacht en bespreek het zonodig met je huisarts.
