Merk je dat er wel eens speeksel uit je mond komt als je praat? Spuug je wel eens per ongeluk op iemand? Dat ‘spreken met consumptie’ is vervelend, voor je omgeving én voor jezelf. Zeker in tijden van corona, waarbij speeksel een bron van covid-19 kan zijn. Waardoor ontstaat spreken met consumptie? En wat kun je er aan doen?
Schaamte, ongemak, een vies gevoel, bang om met iemand te praten, of gesprekken helemaal uit de weg gaan: spreken met te veel speeksel is ontzettend rot. Er bestaat trouwens een mooie Engelse uitdrukking voor: “Say it, don’t spray it”.
Maar waardoor ontstaat het?
In tegenstelling tot wat je misschien zou denken, ontstaat spreken met consumptie meestal niet doordat je te veel speeksel in je mond hebt. Het is eerder een kwestie van je speeksel niet genoeg wegslikken.
Dat zit zo: voor de meeste mensen is doorslikken van het in de mond aanwezige speeksel een automatisme. Je denkt er niet over na. Net als ademen en knipperen met je ogen dus eigenlijk.
Maar soms is dit automatisme gestoord en wordt het speeksel niet doorgeslikt. Het hoopt zich op in de mond. Dat leidt tot kwijlen en ook tot spreken met consumptie.
Meestal is de oorzaak dus niet een verhoogde speekselproductie, maar het gevolg van onvoldoende doorslikken van het speeksel.
Welke oorzaken zijn er nog meer?
Naast te weinig doorslikken van speeksel, kan spreken met consumptie ook ontstaan door:
- neurologische oorzaak (zoals CVA, problemen met de tongspier, neurologische ziekte zoals Parkinson)
- kunstgebit
- verkeerde stand van je tanden of kiezen of van de kaken
- te veel ruimte tussen de tanden (zwarte driehoekjes)
- te snel en te enthousiast praten
Spuug en corona, hoe zit dat?
Vervelend dus, dat spreken met consumptie, maar is het ook gevaarlijk? Kun je er makkelijker corona mee verspreiden?
Ja, blijkt uit onderzoek.1 Net zoals van zingen al bekend was, kan je door spreken met consumptie de speekseldruppels ook verder verspreiden. Dat betekent dat mensen zelfs op anderhalve meter afstand misschien niet veilig zijn.
Hoe groter de druppels die vrijkomen bij het spreken, hoe groter de kans op verspreiding van corona. Bij spreken met consumptie verspreid je grote speekseldruppels.
De onderzoekers toonden aan dat hoe luider je spreekt, hoe meer deeltjes je uitstoot. En een deel van de mensen die zij onderzochten, noemen ze ‘super-uitstoters’. Die mensen spuwen constant een hoeveelheid deeltjes uit die beduidend hoger is dan bij anderen. Hoe dat precies komt, is niet bekend, wellicht door spreken met consumptie.
Kijk dus extra goed uit in deze tijden, als je spreekt met consumptie. Houd netjes minimaal anderhalve meter – en overweeg om nog vaker een mondmasker te dragen.
Wat kun je doen tegen spreken met consumptie?
- Vaker slikken
Allereerst: probeer wat vaker je speeksel door te slikken. Zoals gezegd ontstaat spreken met consumptie meestal niet doordat je te veel speeksel hebt, maar omdat je niet vaak genoeg slikt. Vaker slikken dus, zeker voordat je gaat praten.
- Rustig praten
Daarnaast: probeer rustig te praten. Spreken met consumptie verergert vaak als je heel snel praat. Haal dus diep adem voordat je iets zegt, slik en praat rustig.
- Logopedie
Een logopedist kan je soms helpen om je speeksel binnen te houden als je praat. Door middel van oefeningen met spraak, slikken en ademhaling kan je een ander spreekpatroon aanleren, waardoor je niet meer met consumptie praat.
- Mondkapje
In tijden van corona is het gebruik van een mondkapje nog belangrijker als je praat met consumptie. Overweeg om deze altijd op te zetten als je met iemand buiten je huishouden praat. Speeksel kan de overdracht van corona bij het praten namelijk nog versnellen.
- Verbeteren stand kaken of kiezen en tanden
In sommige gevallen, waarbij de stand van de tanden en kiezen of de stand van de kaken de oorzaak is van het spreken met consumptie, kan een behandeling bij de tandarts, orthodontist of mka-chirurg uitkomst bieden.
- Frisse adem
Omdat spreken met consumptie vaak vervelend voelt, en je je misschien schaamt, is het fijn als je je over andere zaken niet ook nog eens onzeker hoeft te voelen. Zorg dus dat je een schone mond en een frisse adem hebt.
Literatuur
- Asadi S, Wexler AS, Cappa CD, Barreda S, Bouvier NM, Ristenpart WD. Aerosol emission and superemission during human speech increase with voice loudness. Scientific Reports volume 9, Article number: 2348 (2019). https://www.nature.com/articles/s41598-019-38808-z
