10 Nadelen van sodium lauryl sulfaat
Sodium lauryl sulfaat (SLS) laat tandpasta schuimen. De meeste tandpasta’s gebruiken het, want het voelt prettig in de mond, maar het heeft vooral veel nadelen: het werkt erg irriterend en kan snel wondjes en aften in de mond veroorzaken. Recent onderzoek toont bovendien aan dat tandpasta’s zonder SLS net zo effectief zijn als tandpasta’s met SLS. Je kunt dus het best een tandpasta gebruiken zonder SLS. Nog niet overtuigd? Lees de volgende tien redenen.
Wat is sodium lauryl sulfaat?
Sodium lauryl sulfaat is bekend onder verschillende namen, zoals:
- natriumdodecylsulfaat
- natriumlaurylsulfaat
- sodium dodecyl sulfate (SDS)
- aquarex methyl
- monododecyl ester
- sulfuric acid
SLS is een zogenaamde surfactant: een stof die in combinatie met water gebruikt kan worden om olie of vet op te lossen. Het is dus een reinigingsmiddel; een soort zeep eigenlijk. SLS produceert schuim, omdat het de oppervlaktespanning verlaagt. Het wordt niet alleen in tandpasta gebruikt, maar ook in bijvoorbeeld shampoo, douchegel, vlekkenmiddel, wasmiddel en scheerschuim.
Is sodium lauryl sulfaat wel nodig in tandpasta?
Nee. Tandpasta’s zonder SLS zijn net zo effectief in het bestrijden van tandplak en het tegengaan van tandvleesontstekingen als tandpasta’s die volop schuimen. Dat is de conclusie van tandarts Sonja Sälzer, die in 2016 promoveerde op dit onderwerp aan de Universiteit van Amsterdam.*4 Het is dus niet nodig in tandpasta; het wordt enkel gebruikt omdat mensen schuimende tandpasta gewend zijn en dit vaak ook prettig vinden.
Waarom moet je een middel kiezen zonder SLS?
- Het irriteert het mondslijmvlies
Sodium lauryl sulfaat werkt sterk irriterend voor de huid en het mondslijmvlies. Het zorgt ervoor dat een oppervlakkige epitheellaag van het mondslijmvlies loslaat. In je mond zijn van nature allerlei bacteriën, schimmels en virussen aanwezig. Het mondslijmvlies beschermt tegen het binnendringen van deze ziekteverwekkers. Als het mondslijmvlies geïrriteerd raakt, kan het de mond minder goed beschermen en kun je dus sneller ontstekingen in de mond, maar ook verder in je lijf krijgen.
- Het zorgt voor wondjes in de mond
Omdat sodium lauryl sulfaat zo’n heftige, bijtende stof is, kan het sneller wondjes in de mond veroorzaken. Op je tong, tandvlees, wangen of verhemelte kan SLS als het ware barstjes veroorzaken, die kunnen bloeden. Als je vervolgens weer je mond poetst of spoelt met een middel dat SLS bevat, werkt dit heftiger in op de wondjes, zodat deze de kans niet krijgen om te genezen.
- Het veroorzaakt aften
Er zijn sterke aanwijzingen dat SLS verantwoordelijk kan zijn voor het ontstaan van aften, als je hier gevoelig voor bent.1,2,3 Die aften ontstaan door de irritatie van het mondslijmvlies door sodium lauryl sulfaat (zie punt 1). Ook lijkt het erop dat SLS-vrije tandpasta’s minder pijn geven bij aften en dat de periode dat de aften aanwezig zijn, korter is. 5
- Het verstoort tijdelijk de werking van de smaakreceptoren
Omdat de smaakreceptoren door sodium lauryl sulfaat even in de war zijn, en gevoeliger kunnen worden voor bittere vloeistoffen, smaken drank en voedsel anders na het poetsen of spoelen met een middel dat SLS bevat. Zo komt het dat een glas sinaasappelsap bijvoorbeeld zo bitter en wrang smaakt na het tandenpoetsen.
- Het droogt de mond uit
Sodium lauryl sulfaat werkt ontvettend, net als zeep. Maar net als zeep heeft SLS ook een uitdrogend effect. In de mond is dat niet anders. Als je tandpasta of mondspoeling SLS bevat, krijg je dus een drogere mond. Dat is vervelend en kan bovendien leiden tot andere zaken – zie ook punt 6, 7 en 8.
- Het kan tandvleesontstekingen veroorzaken of verergeren
Heb je last van ontsteking aan het tandvlees? Let dan helemaal op met SLS. Omdat het zo’n heftige, irriterende stof is, kan het de tandvleesontsteking alleen maar erger maken. Ook kan het de aanzet geven voor tandvleesontsteking. Omdat het ook nog eens de mond uitdroogt, wordt de kans op een ontsteking nog groter.
- Het geeft een grotere kans op gaatjes
Dit heeft vooral te maken met punt 5: het uitdrogen van je mond door SLS. Speeksel heeft een reinigende en antibacteriële werking en beschermt je mond dus op een natuurlijke manier tegen gaatjes. Heb je minder speeksel, dan is de kans op gaatjes groter. Zo bereik je juist niet wat je met tandpasta wilt doen: namelijk zorgen dat je geen gaatjes krijgt.
- Het kan zorgen voor een slechte adem
De agressieve werking van SLS zorgt voor kleine wondjes in de mondweefsels. Die veroorzaken bloed en bacteriën, die op hun beurt een stinkende adem kunnen veroorzaken. De uitdrogende werking van sodium lauryl sulfaat verergert dit proces, want in een droge mond kunnen bacteriën extra hun gang gaan. Heb je al last van vervelende luchtjes uit je mond? Voorkom dan helemaal een product dat SLS bevat.
- Het kan mondbranden of tongbranden verergeren
Heb je last van mondbranden of tongbranden? Een pijnlijk of branderig gevoel in de mond of op de tong, zonder zichtbare afwijkingen? Dan is het extra van belang om SLS te vermijden. De oorzaak van mondbranden of tongbranden is vooralsnog onbekend. Wel is duidelijk dat irriterende, agressieve stoffen als alcohol of SLS de klachten kunnen verergeren.
- Het kan makkelijk vermeden worden
Omdat SLS helemaal niet nodig is in een tandpasta, kun je prima zonder. Poetsen met een tandpasta zonder sodium lauryl sulfaat verwijdert evenveel tandplak als met een tandpasta met SLS en ook het effect op tandvleesontstekingen verschilt niet tussen tandpasta’s met of zonder SLS.4 Tandpasta’s zonder SLS schuimen alleen wat minder, wat een ander gevoel geeft in je mond – en dat kan even wennen zijn.
Welke tandpasta’s en mondspoelmiddelen zonder SLS kun je gebruiken?
Er bestaan meerdere tandpasta’s en mondspoelingen zonder sodium lauryl sulfaat. Belangrijk is om een middel te kiezen dat wel prettig smaakt en aanvoelt en vooral dat doet wat het moet doen: gaatjes voorkomen en je mond gezond houden.
Oxyfresh heeft bijvoorbeeld een fijne, milde tandpasta zonder SLS. Het werkt met onder meer xylitol, zink, essentiële oliën en actief zuurstof. Het is geen witte tandpasta, zoals de meeste tandpasta’s, maar een doorzichtige gel. Deze gelstructuur bestaat uit kleinere moleculen, die dieper kunnen doordringen in het tong- en tandweefsel dan de vaak gebruikte witte, schuimende tandpasta’s, en zo meer schadelijke bacteriën kunnen bereiken.
Oxyfresh heeft ook een mondspoelmiddel zonder SLS. In tegenstelling tot de meeste mondspoelingen, die bijten en prikken door SLS, is dit mondspoelmiddel mild en vriendelijk voor je mond. Actief zuurstof, zinklactaat en aloë vera zijn de belangrijkste, natuurlijke ingrediënten van het mondwater, die zorgen voor een gezonde mond.
Ook RyttPro heeft een goede tandpasta en mondspoelmiddel zonder SLS – en trouwens ook zonder alcohol en kunstmatige kleur- en smaakstoffen. De middelen van RyttPro zijn speciaal ontwikkeld voor mensen die last hebben van een slechte adem. SLS kan dit verergeren; RyttPro voorkomt juist vieze geurtjes. Daarbij is de tandpasta van RyttPro gewoon een goede, effectieve tandpasta, die werkt met onder meer sorbitol, xylitol en sodium fluoride.
Literatuur/ bronnen:
- Chahine L, Sempson N, Wagoner C. The effect of sodium lauryl sulfate on recurrent aphthous ulcers: a clinical study. Compend Contin Educ Dent. 1997 Dec;18(12):1238-40.
- Herlofson B, Barkvoll P (1994). Sodium lauryl sulfate and recurrent aphthous ulcers. A preliminary study. Acta Odontol Scand 52 (5): 257–9.
- Herlofson BB, Barkvoll P. The effect of two toothpaste detergents on the frequency of recurrent aphthous ulcers. Acta Odontol Scand. 1996 Jun;54(3):150-3.
- Sälzer S. Prevention of Gingivitis – Oral Hygiene Devices and Dentifrices. 2016 PhD Thesis.
- Shim YJ, Choi JH, Ahn HJ, Kwon JS. Effect of sodium lauryl sulfate on recurrent aphthous stomatitis: a randomized controlled clinical trial. Oral Dis. 2012 Oct;18(7):655-60.