10 oorzaken van slechte adem (halitose)

Last van slechte adem (halitose) en lukt het je maar niet om eraf te komen? Een slechte adem (halitose) kan vervelende gevolgen hebben voor je sociale leven en zelfvertrouwen. Een goede behandeling is gemakkelijk zodra je de oorzaak hebt achterhaald. Om een slechte mondgeur te kunnen verhelpen is het van belang om te weten welke 5 boosdoener(s) je moet aanpakken. In 98% van de gevallen ligt het probleem bij de keelamandelen, tandvlees, tong, wangslijmvliezen en/of de neusgebieden. En dus niet in de maag.

Geschreven door
Donna van der Laarse
Laatst bijgewerkt: 01-02-2024

Medisch beoordeeld door
Martin Giniger
Tandarts

Wil je niet hele artikel lezen? Maak dan gebruik van de inhoudsopgave:

Wat is een slechte adem?

30% van de wereldbevolking heeft last van stinkende mondgeur, ook wel halitosis of foetor ex ore genoemd (Aylıkcı BU, 2013).

Ruik je tijdelijk uit je mond, omdat je veel knoflook door het eten deed of te veel bier dronk? Dan heb je geen halitose. Pas als je adem de hele tijd vies uit je mond ruikt dan wordt de diagnose halitose gesteld.

In dit artikel wordt duidelijk gemaakt wat de oorzaken zijn van slechte adem. Verderop lees je een bewezen vijf-stappen-aanpak waarmee de kwaliteit van de adem tot het gewenste niveau kan worden behaald.

Heb ik een stinkende ademgeur?

Halitose is een onderwerp waar weinig mensen over praten. Uit onderzoek blijkt dat mensen die er last van hebben het onderwerp ontwijken (Alessandro Villa, DDS, PhD, MPH, 2019).

Je kunt je eigen ademkwaliteit niet zelf beoordelen. Dat komt doordat geuren worden weggefilterd door je hersenen. Vaak merk je daardoor zelf niets van een stinkende adem.

Hoe kom je erachter of je last hebt van één van de verschillende soorten slechte adem? Je hand voor je mond houden en blazen heeft weinig effect. Gelukkig zijn er tegenwoordig meerdere manieren waarop je een slechte adem kan testen. Hieronder vind je enkele manieren:

• Iemand vragen. Vraag het aan iemand die je vertrouwt, zodat je een eerlijk antwoord krijgt.
• Het gebruik van een slechte adem meter (HaliQ). Dit apparaatje meet de concentratie volatiele sulfurverbindingen in je adem.
• De rug van je hand likken en eraan ruiken. Ruikt het niet fris, dan heb je waarschijnlijk geen prettige mondgeur.
• Je kunt een slechte mondgeur ‘proeven’ door overdreven te gaan smakken. Komt er daarbij een soort poeplucht vrij, dan heb je te maken met een slechte adem.
• Schraap met een lepel over de achterkant van je tong. Ruik aan het residu en beoordeel zelf.

Pseudohalitose en halitofobie

Veel mensen denken een slechte adem te hebben, maar hebben dit niet echt. In de medische wereld staat dit bekend als pseudohalitose. Volgens onderzoek heeft 16% van de bevolking last van deze onterechte gedachte (Andrea Zürcher, 2014).

Halitofobie is de angst voor slechte adem en daardoor ook sociale situaties uit de weg gaan. Zonder goede reden, blijkt uit een onderzoek waarbij mensen hun eigen ademkwaliteit moesten aangeven. Van de proefpersonen dacht 25% een slechte adem te hebben, in werkelijkheid had slechts 5% er echt last van (Sun Stargum, 2021).

Terug naar inhoud

Wat zijn de oorzaken van een slechte adem?

Een slechte adem kan verschillende oorzaken hebben. De 10 meest voorkomende boosdoeners op een rij.

1. Ruwe tong

Wist je dat zo’n 80% van alle slechte adem komt door een vies laagje op de tong? Het achterste weefsel van de tong is een probleemgebied. Dit gedeelte bestaat uit ruwe oneffenheden waartussen bacteriën zich ophopen en vieze geuren veroorzaken. (Kapoor et el., 2016).

Een tandenborstel verwijdert deze bacteriën niet goed genoeg. Daarom is het aan te raden om een speciale tongreiniger met een ontsmettende gel te gebruiken. De gel maakt de tong op de kleinste plekjes schoon (Vereesha et al., 2011). Tegelijkertijd kun je antibacteriële tongdruppels (Bergenfeld Tongue Serum) gebruiken zodat je ook overdag verzekerd bent van een schone tong.

Bekijk ook: Tien slimme manieren tegen witte aanslag op de tong.

2. Post Nasal Drip

Het achterste deel van je tong vangt neusslijm op. De medische term voor slijm en bacterieel afval vanuit de neus is ‘post nasal drip’. Je kunt dit vergelijken met etter. Speeksel kan dit gebied lastig schoonmaken, waardoor bacteriën zich kunnen ontwikkelen en slechte adem veroorzaken (Watson, 2023).

In de meeste gevallen is post nasal drip te verhelpen met speciale medicijnvrije neusdruppels op basis van geavanceerde chlorine dioxide en essentiele oliën.

De XinusActiv Nasal Sinus Drops zijn speciaal gemaakt om slechte adem vanuit de neus tegen te gaan. Deze druppels doden de bacteriën die de post nasale slechte adem veroorzaken en verbeteren de ademkwaliteit (Vereesha et al., 2011).

3. Droge mond

Wanneer je een droge mond hebt, gaat je ademkwaliteit achteruit. Normaal maakt speeksel je mond schoon en zorgt het voor een frisse adem. Als er geen speeksel is of het sommige delen van de mond niet bereikt, komen er meer bacteriën en zorgen ze voor een slechte adem (Kapoor et el., 2016)

Enkele oorzaken van een droge mond zijn:

• Medicijngebruik
• Roken of alcohol drinken
• Stress
• Slapen met een mond open of slaapapneu
• Vasten (Ramadan)
• Sporten

Een droge mond is het beste te behandelen met een droge mond gel en middelen die speekselstimulerende bestanddelen bevatten. Daarnaast is het wenselijk om gedurende de dag meer water te drinken (Van der Sluijs et al., 2021).

Daarnaast is het verstandig om voor het slapen gaan je gebit te voorzien van een droge mond gel. Bekijk hier een lijst met bewezen middelen tegen monddroogheid.

4. Viezigheid in de keelamandelen (tonsil stones)

De tong en de amandelen hebben plekjes waar bacteriën zich kunnen verzamelen. In de amandelen kan mondafval vast komen te zitten. Dit afval wordt na een tijdje witte brokjes die stinken.

Deze witte brokjes noemen we tonsil stones of amandelstenen. Ze hebben een vieze geur en veroorzaken bij veel mensen een slechte adem. Vaak zie je amandelstenen niet, dus is het moeilijk om erachter te komen of je ze hebt (Alfayez et el., 2018).

Je kunt je amandelen dagelijks verzorgen met speciale tonsil stone removal druppels van Oramarie of door middel van een medical grade zuigpipette van Oral Icon.

Lees meer over het verwijderen van amandelstenen.

5. ‘Verkeerde’ tandpasta en mondwater

Gek genoeg. Sommige tandpasta’s en mondwaters veroorzaken een slechte adem. Veel mondproducten bevatten agressieve stoffen zoals alcohol, chloorhedixine, peroxide en sodium lauryl sulfaat. Alcohol droogt de mond uit en sulfaten zijn schuimers die kleine wondjes maken in je slijmvliezen. Dit trekt bacteriën aan die slechte adem geuren veroorzaken. (Wirth et el., 2012)

Lees dus goed het etiket. Probeer te zoeken naar mondproducten met OZ-3X technology, energized oxygen, hyaluronan en xylizink. Dit zijn goede bestanddelen voor je mond die het orale microbiooom respecteren.

Terug naar inhoud

6. Zure mond en lage pH-waarde

Een zure mod kan zorgen voor een slechte adem. Speeksel zorgt normaal voor een neutrale pH-waarde in je mond, waardoor je een frisse adem krijgt. Een neutrale pH-waarde betekent dat je mond niet zuur is. Maar als er niet genoeg speeksel is of als je veel koffie of vruchtensap drinkt, kun je mond zuur en onfris gaan ruiken.

In een zure mond groeien bacteriën snel waardoor je een slechte ademgeur kan gaan krijgen. Drink dus niet te veel koffie en vruchtensap. Als je voor een lange tijd zure mondspoeling gebruikt, kan dit ook de mondgezondheid verstoren. Met het gebruik van mondproducten die de pH-waarde verlagen, help je goede bacteriën om de slechte bacteriën te verslaan (Kapoor et el., 2016)

10 bewezen (alkalische) mondwaters om een slechte mondgeur tegen te gaan.

7. Ontstoken tandvlees

Als je ontstoken tandvlees hebt, kun je een slechte ademgeur krijgen. Dit komt doordat het bloed van het ontstoken tandvlees veel eiwitten bevat. Deze eiwitten trekken bacteriën aan die een slechte adem veroorzaken. Dit is ook de reden dat je uit je mond kan gaan stinken als je een kies hebt laten trekken (Alzoman, 2021).

Ga twee keer per jaar naar de mondhygiënist om tandsteen te laten weghalen. Dat maakt je tandvlees sterker. Tussen die bezoeken door kun je zelf tandsteen verwijderen met een tandartshaakje van Profi. In tandsteen zitten namelijk veel bacteriën die slecht zijn voor je tandvlees en tanden (Chowdhury et al., 2018.

Wil je de ontsteking en de slechte adem aanpakken? Flos dan regelmatig en gebruik producten met energized oxygen, aloe vera, xylizink, hyaluronan of OZ-3X Technologie. Deze stoffen helpen je tandvlees genezen en maken een einde aan de nare luchtjes (Subasree et al, 2016 ) (Zhang et al., 2019).

8. Slechte adem door voeding

Sommige voeding kan zorgen voor een tijdelijke slechte ademgeur. Als je knoflook of ui eet, komt de geur vaak uit je poriën en niet uit je mond. Dat komt doordat je lichaam de knoflook in de maag verteert. De gassen die daarbij ontstaan, gaan via je bloed naar je poriën en longen (Filipic, 2016).

Ook zuivel zoals yoghurt en melk zorgen voor een slechte adem. Zuivel bevat eiwitten die door de bacteriën worden afgebroken waardoor vervelend ruikende gassen naar voren komen. (Graedon, 2017).

Wees voorzichtig met suikers. Suikers zoals sucrose, glucose en fructose voeden vooral slechte bacteriën. Te veel suiker in je mond kan leiden tot slechte adem, tandplak en tandsteen.

Het zuur dat vrijkomt als suikers worden afgebroken, tast je tandglazuur aan. Beschadigde tanden trekken weer meer bacteriën aan, wat ook voor slechte adem kan zorgen (Graedon, 2017).

Tip: De anti knoflookadem tabletten van GoneGarlic zorgen ervoor dat je maag de gassen van ui en knoflook opneemt. Hierdoor kunnen ze niet meer naar buiten via je bloed. In dit artikel vind je meer tips over het neutraliseren van knoflookgeur.

Terug naar inhoud

9. Slechte adem vanuit de maag

Problemen met je maag veroorzaken meestal geen slechte adem. Tussen je maag en mondholte zit geen open verbinding. Spieren en een afsluitend klepje zorgen ervoor dat er geen gassen ontsnappen uit je maag. Denk aan de slokdarm als een lege fietsband. Als je boert en het ruikt zuur, betekent dit niet dat je een slechte adem hebt. Je ruikt gewoon een zure lucht. Alleen wanneer het maagklepje niet werkt, wat zelden gebeurt, kan de maag slechte adem veroorzaken (Kapoor et el., 2016).

10. Onderliggende aandoeningen

Ziektes zorgen zelden voor een slechte ademgeur (halitose), maar sommige ziektes kunnen ervoor zorgen dat je niet fris ruikt. De slechte geur ontsnapt dan niet vanuit je mond maar vanuit je longen en poriën (Kapoor et el., 2016). Problemen met de nieren, lever, darmen en stofwisselingsziekten zoals trimethylaminuria zijn voorbeelden hiervan. Ze kunnen een vervelende geur geven, maar het ruikt niet zoals een typische slechte adem (Kapoor et el., 2016).

Als je je zorgen maakt over je gezondheid, neem dan altijd eerst contact op met je huisarts of tandarts.

Welke actieve stoffen neutraliseren een slechte adem?

Gelukkig zijn er inmiddels genoeg hulpmiddelen op de markt die op een veilige manier een vieze mond lucht verhelpen. Hieronder leggen wij graag verder uit welke hulpmiddelen dit precies zijn:

• Natriumbicarbonaat
  In een lage concentratie kan natriumbicarbonaat de ademgeur verbeteren.
• OZ-3X Technology
  Dit hulpmiddel staat bekend als geavanceerde versie van chlorinedioxide en kan slechte adem vier tot acht uur onderdrukken.
• Plantaardige oliën
  Het klinkt misschien vreemd, maar plantaardige oliën zuigen schadelijke bacteriën op. Dit proces heet oil pulling. Ook deze methode heeft een tijdelijk effect: het werkt ongeveer twaalf uur.
• Xylizink en Energized Oxygen
  Zink neutraliseert de zwavelgassen die vieze lucht veroorzaken. Een combinatie van zink en energized zuurstof werkt het beste.
• Triclosan en zink
  Een combinatie van triclosan en zink maakt de adem fris. Triclosan is alleen in opspraak vanwege bijwerkingen zoals darmontsteking. Het zou ook de hormoonhuishouding verstoren (Dokter, z.d.)
• Metaalzouten in oplossing
  Zouten kunnen geurende zwavelgassen neutraliseren.

Wel of geen kauwgom tegen stinkende adem?

Kauwgom helpt niet altijd om van slechte adem af te komen. Je lost er tijdelijk de vieze lucht mee op.

Kauwen stimuleert wel de aanmaak van speeksel en dat is goed tegen vieze geurtjes. Kies nooit voor een kauwgum met overmatig veel menthol. Menthol werkt namelijk vochtafdrijvend. In een droge mond voelen de bacteriën die een vieze lucht veroorzaken zich namelijk extra thuis.

Er zijn kauwgoms die effectieve geurdodende stoffen bevatten. Goede voorbeelden hiervan zijn Kaux en MoistR, deze bevatten natrium bicarbonaat en xylitol.

Pepermunt

Ook kauwen op suikervrije pepermuntjes is een tijdelijke oplossing. Het probleem los je er niet mee op. Kies altijd voor suikervrije snoepjes. Pepermuntjes met suiker eten is echt zinloos, bacteriën die de vieze lucht veroorzaken zijn dol op suiker. Hierdoor neemt een stinkende adem toe.

Terug naar inhoud

Natuurlijke producten die ademgeur voorkomen

Veel mensen zweren bij natuurlijke producten tegen slechte adem. Daar is niets mis mee. Alleen los je hiermee het probleem vaak niet mee op, want de vieze lucht wordt tijdelijk gemaskeerd. Het is dus beter om het probleem bij de bron aan te pakken. Hieronder vertellen we je toch graag wat de bekendste huismiddeltjes zijn tegen een stinkende adem:

• Kauwen op peterselie. Italianen zweren erbij om knoflookgeur te verminderen.
• Kauwen op citroenmelisse of een stukje citroen.
• Kruidenthee drinken (pepermunt, anijs, kamille, venkel).
• Kauwen op dillezaadjes, karwijzaadjes, kardemom of kruidnagel.
• Groene thee drinken, de aanwezige catechinen en polyfenolen in thee bestrijden zwavelhoudende gassen.

Hoe vertel ik dat iemand een vieze adem heeft?

Ken je iemand met een stinkende adem? De kans is groot dat je deze persoon er niet op durft aan te spreken. Niet zo vreemd, want de meeste mensen gaan vrienden, collega’s of kennissen met een slechte adem uit de weg.

De volgende keer dat je iemand tegenkomt met een vieze lucht uit de mond, denk dan eens aan het volgende cijfer: 93% van de mensen wil graag worden gewezen op zijn of haar slechte adem. Het is misschien vervelend om te horen, maar het probleem kan dan wel worden aangepakt en dat is voor iedereen fijner.

Tot slot: Wanneer bezoek je een arts?

In sommige gevallen is het raadzaam om een arts te bezoeken als de ademgeur niet verbetert, ondanks een goede mondhygiëne. Ziektes zoals diabetes, maag-darm problemen of infecties, kunnen slechte adem veroorzaken. Als er vermoedens zijn van een onderliggend gezondheidsprobleem, is het raadzaam om medisch advies in te winnen. Als je last hebt van tandvleesontsteking of tandbederf, dan is een bezoek aan de tandarts gewenst.

Bronnen

1. Aylıkcı BU, Colak H. Halitosis: From diagnosis to management. J Nat Sci Biol Med. 2013 Jan;4(1):14-23. doi: 10.4103/0976-9668.107255. PMID: 23633830; PMCID: PMC3633265.
2. Villa, A. Bad breath: What causes it and what to do about it. Harvard Health Blog. Geraadpleegd op 10 oktober 2023 van https://www.health.harvard.edu/blog/bad-breath-what-causes-it-and-what-to-do-about-it-2019012115803.
3. Zürcher, A., Laine, M.L. & Filippi, A. Diagnosis, Prevalence, and Treatment of Halitosis. Curr Oral Health Rep 1, 279–285 (2014). https://doi.org/10.1007/s40496-014-0036-5.
4. Sunstargum.com (2021, August 13). Halitosis (Bad Breath): Definition, Causes and Treatment. Geraadpleegd op 10 oktober 2023 van https://professional.sunstargum.com/en-en/news-events/news/halitosis-definition-and-causes.html.
5. Kapoor U, Sharma G, Jueja M, Nagpal A. Halitosis: Current concepts on etiology, diagnosis and management. Eur J Dent. 2016 Apr-Jun; 10(2): 292–300. doi: 10.4103/1305-7456.178294. PMID: 27095913. PMCID: PMC4813452.
6. Veeresha K L, Bansal M, Bansal V. Halitosis: A frequently ignored social condition. J Int Soc Prev Community Dent. 2011 Jan-Jun; 1(1): 9–13. doi: 10.4103/2231-0762.86374. PMID: 24478947. PMCID: PMC3894075.
7. Watson, S (2023, January 29). What Is Postnasal Drip? Geraadpleegd op 10 oktober 2023 van https://www.webmd.com/allergies/postnasal-drip.
8. Van der Sluijs E, Slot DE, Bakker EW, Van der Weijden GA. The effect of water on morning bad breath: a randomized clinical trial. Int J Dent Hyg. 2016 May;14(2):124-34. doi: 10.1111/idh.12149. Epub 2015 Jun 16. PMID: 26081039.
9. Alfayez A, Albesher M B, Alqabasani M A. A giant tonsillolith. Saudi Med J. 2018 Apr; 39(4): 412–414. doi: 10.15537/smj.2018.4.21832. PMID: 29619494. PMCID: PMC5938656.
10. Wirth J, Kawecki M M, Reeve J, Cunningham C. Can Alcohol Intake from Mouthwash be Measured in Epidemiological Studies? Development and Validation of Mouthwash Use Questionnaire with Particular Attention to Measuring Alcohol Intake from Mouthwash. J Oral Maxillofac Res. 2012 Jul-Sep; 3(3): e1. doi: 10.5037/jomr.2012.3301. PMID: 24422013.  PMCID: PMC3886086.
11. Alzoman, H (2021, January). The association between periodontal diseases and halitosis among Saudi patients. Geraadpleegd op 10 oktober 2023 van https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S101390522030184X.
12. Chowdhury A P, Singh R R, Bhuyan M P (2018, January). Screening and Assembling of Tartar Forming Bacteria from Dental Plaque by Pattern of Antibiotic Sensitivity. Geraadpleegd op 10 oktober 2023 van https://www.researchgate.net/publication/331481437_Screening_and_Assembling_of_Tartar_Forming_Bacteria_from_Dental_Plaque_by_Pattern_of_Antibiotic_Sensitivity.
13. Subasree S, Murthykumar K. Effect of Aloe Vera in Oral Health-A Review. Research Journal of Pharmacy and Technology. Print ISSN : 0974-3618. Online ISSN : 0974-360X. DOI : 10.5958/0974-360X.2016.00116.5.
14. Zhang Y, Sun X, Han X, Sato H, Hirofuji Y (2019, August 13). Protective effect of folic acid on vulnerability to oxidative stress in dental pulp stem cells of deciduous teeth from children with orofacial clefts. Geraadpleegd op (datum maand jaar) van https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0006291X19311544.
15. Filipic, M (2016, October 17). Garlic Breath? Science Says Eat an Apple. Geraadpleegd op 1o oktober 2023 van https://cfaes.osu.edu/news/articles/garlic-breath-science-says-eat-apple.
16. Graedon, T. Solving the Puzzle of Bad Breath. Geraadpleegd op 10 oktober 2023 van https://www.peoplespharmacy.com/articles/solving-the-puzzle-of-bad-breath.
17. Dokter.nu (z.d.). Triclosan. Geraadpleegd op 10 oktober 2023 van https://www.dokter.nu/triclosan.