Vandaag de dag stellen we hoge eisen aan ons uiterlijk en ons gebit is daar zeker geen uitzondering op. Ooit was een rij rechte en witte tanden voorbehouden aan filmsterren, maar tegenwoordig wil iedere zo’n stralend en perfect recht gebit als in de tandpasta-reclame.
Een regelmatig en wit gebit geeft een jeugdige uitstraling en zorgt ervoor dat anderen jou positiever beoordelen. Een stralende glimlach maakt je zelfverzekerder en verbetert daardoor je sociale contacten en je carrièrekansen.
Als je zelf niet tevreden bent met je tanden, omdat ze niet netjes recht staan of er anderszins afwijkend uitzien, kan dat zeker in deze tijd van perfecte gebitten een negatieve invloed hebben op je zelfvertrouwen. Leg dit voor aan je tandarts, zodat deze de mogelijkheden tot verbetering met je kan bespreken. Want die mogelijkheden zijn er zeker.
De verschillende vormen van een onregelmatig gebit
- Een onregelmatig gebit ontstaat bijvoorbeeld doordat de tanden ongelijk ten opzichte van elkaar staan. Het gebit is dan niet symmetrisch, wat wel een belangrijk kenmerk is van een mooi gebit.
- Meestal wordt het melkgebit tussen het 6e en 12e levensjaar vervangen door de definitieve tanden en kiezen. Dat gaat afwisselend, waardoor de blijvende tanden en kiezen vrijwel nooit direct op de juiste plek staan. Bovendien hebben veel mensen een te kleine kaak voor het aantal tanden en kiezen dat doorbreekt. Door dit ruimtegebrek kom de ene tand meer buiten in de rij te staan en de andere meer naar binnen.
- Maar ook teveel ruimte in de kaken kan scheve tanden en andere onregelmatigheden zoals spleten tussen de tanden veroorzaken.
- Ook komt het voor dat de tanden niet allemaal even groot zijn of dezelfde vorm hebben als de tand ernaast. Dat kan doordat de tanden nu eenmaal zo doorbreken, maar ook door een valpartij.
- Tot slot kan de vorm van de tanden afwijken door onderontwikkeling tijdens het vormen van het blijvende gebit, bijvoorbeeld door ziekte of genetische afwijkingen. Ook duimzuigen is berucht om het langzaam aan naar voren duwen van de voortanden.
Beugels voor kinderen
De klassieke methode om scheve tanden recht te zetten is de metalen slotjesbeugel, ook wel brackets of blokjesbeugel genoemd. Deze bestaat uit kleine metalen slotjes of blokjes, die aan het begin van de behandeling op de tanden worden gelijmd. Hierdoor worden draden geregen, waarmee er spanning op de tanden kan worden gezet.
Vervolgens moet je gedurende een periode van één tot twee jaar iedere maand naar de tandarts, die telkens de draad een stukje aanpast en aantrekt. Zo worden de tanden langzaamaan naar de gewenste positie gedirigeerd. Aan het eind van de behandeling worden de slotjes en de draad verwijderd.
Het reinigen van het gebit met een slotjesbeugel is een kunst op zich. Toch moet de mondhygiëne gedurende de behandeling echt optimaal blijven. Reinig je de beugel onvoldoende, dan kan de orthodontist zelfs besluiten om deze voortijdig te verwijderen. Dit om verkleuringen of ergere gebitsproblemen te voorkomen. Lees hier onze 5 tips voor de mondzorg bij een beugel.
Slotjesbeugels worden sinds jaar en dag gebruikt voor kinderen met een onregelmatig gebit, maar we zien tegenwoordig zeker een toename van dit gebruik. Een beetje scheef werd in het verleden zelden als problematisch gezien. Vandaag de dag wordt ook een minimaal scheef gebit als ongewenst gezien en wil men ingrijpen. Tussen het 10e en 14e levensjaar is de stand van de tanden en kiezen nog makkelijk te corrigeren. Je ziet dan ook heel veel kinderen met beugels in deze leeftijdsgroep.
Toch is het niet altijd zo dat je moet wachten tot je kind het melkgebit volledig heeft gewisseld. Dat is bijvoorbeeld wel zo als je kind een slotjesbeugel nodig heeft, maar in andere gevallen is het juist beter om tijdens het wisselperiode al in te grijpen. Je kunt dit bijtijds vragen aan de tandarts of orthodontist. Je hebt hier tegenwoordig geen verwijzing meer voor nodig.
Zodra de tanden van het kind recht staan, is het zaak om ze zo te houden. Dat gebeurt doorgaans door middel van een spalkje of een nachtbeugel.
Beugels voor volwassenen
In toenemende mate laten ook volwassenen zich een beugel aanmeten om het gebit alsnog mooi recht te zetten. Dat kan tegenwoordig zelfs in veel tandartspraktijken. Er zijn verschillende manieren om tanden recht te krijgen.
Volwassenen willen meestal liever geen opvallende slotjesbeugel om de scheve tanden recht te zetten. Tegenwoordig bestaan er ook tandkleurige slotjes van keramiek, die minder opvallen maar wel wat duurder zijn. Hiermee wordt vaak relatief snel een duurzame correctie van de scheve tanden bereikt. Net als de metalen slotjesbeugels zijn de tandkleurige beugels geschikt om alle mogelijke problemen in positie of uitlijning van de tanden te verhelpen.
Een andere minder opvallende beugel is de zogenaamde linguale beugel, die aan de achterkant van de tanden wordt aangebracht. Door de plaatsing aan de binnenkant van het gebit is deze methode alleen geschikt voor kleine correcties aan het gebit. Een nadeel is dat de linguale beugel irritatie aan de tong kan veroorzaken door de beweging van de draad tijdens het eten of praten.
Invisalign, ook wel onzichtbare beugel genoemd, heeft dit nadeel niet maar is ook onopvallend. Bij dit systeem wordt er een scan van de tanden en kiezen gemaakt plus een beeld van het gewenste behandelresultaat. Daarna worden er tussen de twaalf en achttien dunne, transparante bitjes gemaakt. Dit gebeurt tijdens een eenmalig bezoek bij de tandarts, je hoeft er dus niet steeds voor bij de tandarts terug te komen, zoals bij de slotjesbeugel.
De opeenvolgende bitjes van het Invisalign systeem hebben telkens een klein verschil in de richting van de gewenste stand van het gebit. Ieder bitje in deze serie draag je twee weken lang, bij voorkeur zowel overdag als ´s nachts. Na deze twee weken ga je over naar het volgende bitje. Hoeveel bitjes er in totaal nodig zijn is afhankelijk van het verschil tussen de huidige stand van de tanden en het gewenste resultaat.
Invisalign is een kostbare behandeling, die bovendien alleen geschikt is voor kleine correcties. De methode wordt wel als relatief comfortabel ervaren.
Een ander alternatief voor de slotjesbeugel zijn facings. Een facing is een laagje materiaal dat onvolkomenheden op de tanden bedekt. Dat kunnen verkleuringen zijn, maar ook een lichte onregelmatige stand van je tanden. Het gebruikte materiaal is porselein of composiet, waarmee je gebit relatief eenvoudig en snel (twee tot drie dagen) een facelift kan ondergaan. Dit is minder tijdrovend dan een slotjesbeugel, maar ook deze methode om scheve tanden recht te laten lijken is alleen mogelijk als het om kleine correcties gaat.
Vergoeding van de behandeling van scheve tanden
Hoewel tandartskosten voor kinderen tot 18 grotendeels onder de basisverzekering vallen, worden beugels niet vergoed. Een uitzondering daarop vormen ernstig aangeboren afwijkingen, die wel de mogelijkheid geven voor een gedeeltelijke vergoeding.
Veel verzekeraars bieden een aanvullende tandartsverzekering, die voor zowel kinderen als volwassenen het behandeltraject om scheve tanden recht te zetten deels vergoedt. Heb je plannen in die richting, kijk dan op de vergelijk-sites als zorgwijzer.nl en independer.nl om de vergoedingen voor tandarts en orthodontie te vergelijken.
Daarnaast mag je de kosten van de tandarts en orthodontist aftrekken bij de aangifte van je inkomstenbelasting. Ze vallen in de rubriek “Kosten van genees- en heelkundige hulp”, waarvoor een drempel geldt van rond de € 1000.
