Mondhygienisten zijn vechters. Ik weet wat je nu denkt: “Ja, ze richten inderdaad een bloedbad aan in mijn mond.”, maar dat bedoel ik niet. De mondhygiënist krijgt steeds meer wettelijke mogelijkheden. Zo mogen ze zich vrij vestigen, is er geen verwijzing meer nodig om het te bezoeken en mochten er onder bepaalde condities handelingen gedaan worden die voorheen voorbehouden waren aan artsen. Nu is er een nieuwe mogelijkheid bijgekomen die het voor de patiënt makkelijker maakt.
Wet BIG
Eerst is het handig te weten wat weg BIG eigenlijk is. In deze wet is opgenomen dat handelingen waarbij door weefsel wordt gegaan alleen zelfstandig uitgevoerd mogen worden door diegene die in het BIG-register staan. In het BIG-register staan (tand)artsen, verpleegkundigen, verloskundigen, bepaalde psychologen en fysiotherapeuten. Wel geldt dan nog steeds dat je deze ‘voorbehouden handeling’ alleen mag doen als je het echt goed kunt. Voorbeelden van voorbehouden handelingen zijn injecteren en snijden. Misschien vraag je je af of piercen en tatoeëren dan ook voorbehouden handelingen zijn. Vreemd genoeg niet, omdat het geen medische handelingen zijn.
Delegeren
Mogen tandartsassistenten dan niet verdoven of boren? Jawel, tot nu toe wel. Ook hiervoor geldt dat zij bekaam moeten zijn. Zij moeten niet alleen zichzelf er voldoende goed in vinden maar ook de tandarts waaronder zij werken. De tandarts mag dan opdracht geven aan de assistent. De assistent mag dit alleen doen als de tandarts aanwezig is en dus direct toezicht kan bieden. Overigens geldt dit niet alleen voor de omschreven voorbehouden handelingen in mondzorg (zijnde boren, verdoven, hechten, trekken en foto’s maken) maar ook om ‘risicovolle handelingen’. De risicovolle handelingen zijn echter nooit beschreven. Op dit moment wordt er wel werk gemaakt om deze handelingen te omschrijven. Verwacht wordt dat tandsteen verwijderen met een scherp instrument als risicovol kan worden gezien. Je mag dus verwachten dat de assistent hier (aanvullende) scholing voor heeft genoten als dit in je mond gebeurd. Overigens moet de assistent aan jou toestemming vragen of zij een voorbehouden handeling bij je mag uitvoeren alvorens dit bij je wordt gedaan.
Functionele zelfstandigheid
De mondhygiënist heeft al lang geleden ‘functionele zelfstandigheid’ gekregen over het verdoven middels een injectie. Verdoven is al decennia een onderdeel in de opleiding Mondzorgkunde, de opleiding tot mondhygiënist. De functionele zelfstandigheid houdt in dat de tandarts niet aanwezig hoeft te zijn in de praktijk. Sinds de mondhygienist in de vierjarige opleiding ook leert te boren, geldt dit ook voor dit onderdeel van de mondzorg. De tandarts moet dan nog wel opdracht geven. Ondanks dat röntgenologie ook een groot en vast onderdeel is van de HBO-opleiding is hiervoor tot op heden geen functionele zelfstandigheid voor. Dus hiervoor golden dezelfde regels als voor de assistent.
Meer bevoegdheden voor de mondhygiënist
Vanaf 1 juli mogen sommige mondhygiënisten zich registeren in een register. Zij noemen zich dan geregistreerd-mondhygienist. Er is hier heel lang voor gevochten. Bijna letterlijk want de beroepsverenigingen vlogen elkaar in de haren. Gelukkig zijn ze nu weer op ‘speaking terms’ en wordt er goed samengewerkt. Wie zich in het register weet te registreren mag zonder opdracht van de tandarts voorbehouden behandelingen doen waarover hij/zij bekwaam is. Dat betekent dat de mondhygienist bijvoorbeeld zonder aanwezigheid of opdracht van de tandarts een foto kan maken.
Afspraken tussen de tandarts en mondhygiënist
Zoals gezegd zijn er inmiddels afspraken tussen de beroepsorganisaties ontstaan. Zo is men overeengekomen dat het zorgplan voor een volwassene (>18 jaar) wordt opgesteld door de tandarts. Als jij wenst dat delen van de behandeling door een geregistreerd-mondhygiënist worden uitgevoerd, wordt het zorgplan voor wat betreft deze delen in overleg met de geregistreerd-mondhygiënist vastgesteld. De geregistreerd-mondhygiënist moet er wel voor zorgen dat een kind een aantal maal een tandarts bezoekt.
Verder geldt dat als de tandarts of geregistreerd-mondhygiënist röntgenopnames maakt deze met elkaar worden gedeeld.
Voor spoedgevallen bij een geregistreerd-mondhygiënist dient een tandarts als achterwacht altijd geregeld te zijn.
De (zelfstandig) geregistreerd-mondhygiënist gaat na of de patiënt is ingeschreven bij een tandarts. Wanneer dit niet het geval is moet de geregistreerd-mondhygiënist erop aan te dringen dat je je inschrijft bij een tandarts. Indien je ondanks dit aandringen je niet wenst in te schrijven bij een tandarts is het krijgen van tandheelkundige zorg bij niet spoedgevallen je eigen verantwoordelijkheid.
Makkelijk voor jou
Wat het nu makkelijker voor jou maakt, is dat de geregistreerd-mondhygienist je niet twee keer naar de praktijk hoeft laten te komen. Je kunt gewoon een foto of verdoving krijgen van de geregistreerd-mondhygienist als deze nodig is. Ook is nu eindelijk duidelijk dat de foto’s met elkaar gedeeld moeten worden zodat zowel de tandarts als de mondhygiënist voldoende informatie heeft om een diagnose te kunnen stellen. Ook krijg je de vrijheid om je eigen hoofdbehandelaar te kiezen.
Niet alle mondhygiënisten
Niet alle mondhygiënisten zullen zich gaan registreren. Zij hebben er geen behoefte aan en/of voldoen niet aan de voorwaarden. Zij blijven zich gewoon mondhygiënist noemen in plaats van geregistreerd – mondhygienist. Maar wie weet…mogen zij zich over vijf jaar wel allemaal in het BIG-register laten opnemen.
