De invloed van het prikkelbare darmsyndroom op je tandvlees
Heb jij regelmatig last van je darmen? Je voelt je na het eten opgeblazen of winderig. Dat vervelende gevoel in je buik heeft effect op je humeur. Je voelt je chagrijnig en bent moe. Dit zijn allemaal fysieke symptomen die jij opmerkt als je darmklachten hebt. Als deze darmklachten echter vaker voorkomen, heeft het ook invloed op je tandvlees en op de mondgezondheid.
Wat is het prikkelbare darmsyndroom?
Maag- en darmklachten komen over het algemeen vaak voor. Als je er regelmatig last van hebt, dan weet je ook dat het hartstikke vervelend is. Een veelvoorkomende oorzaak van darmklachten is het Prikkelbare Darm Syndroom. Dit is een verzamelnaam voor een overprikkelde darm. Vroeger werd het ook weleens een spastisch colon, ofwel spastische darm, genoemd.
Het prikkelbare darm syndroom, afgekort PDS of Irritable Bowel Syndrome (IBS) is een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal. Met name van de dikke darm. Het is een chronische aandoening die veel voorkomt. Naar schatting heeft 14-24% van de vrouwen in de leeftijd van 15 tot 65 jaar en 5 tot 19% van de mannen er last van.
Als er sprake is van PDS dan maakt de darm te weinig of juist te veel beweging. Dit veroorzaakt buikklachten en een veranderde stoelgang. Er kan verstopping of juist diarree ontstaan. Bij een groot gedeelte van de mensen met PDS zijn de zenuwen in de darmwand extra gevoelig. Toch blijkt niet iedereen met deze aandoening hulp te zoeken, ondanks dat PDS regelmatig leidt tot zulke ernstige klachten voor de patiënt dat deze zich ziek meldt.
Oorzaak van PDS
Het Prikkelbare Darm Syndroom lijkt een fysiologische basis te hebben. Ook blijkt dat er sprake is van een zogenaamde biopsychosociale aandoening, want de darmaandoening wordt steeds meer gezien als een verstoring in de hersen-darm-as. De hersen-darm-as is de samenwerking tussen je brein en je darmen. Deze staan voortdurend met elkaar in verbinding. De communicatie tussen beide verloopt via het zenuwstelsel met zogenaamde neurotransmitters.
Er worden voortdurend signalen vanuit de darm aan de hersenen doorgegeven en andersom ook. Dit is natuurlijk hartstikke handig, want hierdoor ervaar je bijvoorbeeld honger. Helaas worden verstoorde signalen vanuit de darmen ook aan de hersenen doorgegeven. Andersom geven de hersenen ook weer verstoorde signalen aan de darmen door, wat invloed op de motoriek van het maag-darm kanaal heeft. Het is dan ook al jaren bekend dat stress van invloed is op darmklachten. De symptomen van PDS kunnen door stress dan ook verergeren.
Bij het Prikkelbare Darm Syndroom is er mogelijk een samenhang tussen drie op elkaar inwerkende mechanismen. Dit zijn:
- Een verhoogde gevoeligheid van de darmen na bijvoorbeeld een heftige infectie (viscerale hypersensiviteit). De darmwand hoort een stevige barrière te zijn tussen de buiten- en binnenwereld, net zoals het mondslijmvlies dat is. Op deze manier kan het allerlei bacteriën en schadelijke stoffen tegenhouden. Wanneer de darmwand beschadigt, kunnen schadelijke stoffen het lichaam in, waardoor ontstekingen ontstaan. Ook de samenstelling van de darmbacteriën raakt hierdoor uit balans en die hebben we juist zo hard nodig.
- Veranderde beweging en doorstroming van de darmen door een slecht evenwicht van de darmflora. De bacteriën in je darmen (microbioom) heb je onder andere nodig voor een goede spijsvertering. De samenstelling van deze bacteriën verschilt tussen gezonde mensen en mensen met PDS. Wanneer er geen goede balans tussen de verschillende bacteriën is en de schadelijke bacteriën toenemen, kunnen klachten ontstaan zoals diarree en verstopping.
- Psychosolciale factoren, waaronder stressvolle gebeurtenissen. Er is een vermoeden dat de neurotransmitter serotonine hierin een belangrijke rol speelt. Deze stof stuurt boodschappen vanuit de darmen naar de hersenen en andersom. Op deze manier wordt er dus gecommuniceerd. Serotonine wordt zelfs voor 90% in de darmen aangemaakt. In de darmen zorgt het voor een goede darmbeweging en in de hersenen regelt het onze stemming. Hierdoor heb je bij stress ook vaak last van je darmen. Stressvolle gebeurtenissen hebben invloed op de afgifte van serotonine.
De symptomen van PDS
Nu de verschillende oorzaken van het Prikkelbare Darm Syndroom zijn besproken wil je waarschijnlijk ook wel weten welke klachten je kunt hebben. De klachten die je kan krijgen zijn heel divers. PDS wordt gekenmerkt door bijvoorbeeld:
• Pijn in de buik
• Opgeblazen gevoel
• Diarree
• Verstopping
• Slijm bij de ontlasting
• Grote vermoeidheid
• Last van misselijkheid
Wat is dan de relatie met de mond?
Er wordt weleens gezegd dat 70% van je gezondheid in de darm zit. Je kan dan ook wel stellen dat de darm een bijzonder belangrijke pijler voor de gezondheid is. De belangrijkste functies van je darmen zijn: de rol binnen de spijsvertering en als onderdeel van het immuunsysteem. Het darmslijmvlies vormt een barrière tussen de buiten- en binnenwereld. Darmklachten verstoren de normale functie van een gezonde darm, waaronder de opname van voedingsstoffen. Hierdoor ontstaan tekorten aan belangrijke voedingsstoffen. En wat heb je nodig voor een gezonde mond, gezond tandvlees en in de strijd tegen parodontitis? Juist ja, voedingsstoffen! Voedingsstoffen zijn nodig voor het behoud van gezonde weefsels, dus ook voor het behoud van je tandvlees.
Daarnaast zijn de juiste voedingsstoffen nodig voor een goed werkend immuunsysteem. Een goed werkend immuunsysteem wordt ook wel eens ‘immuunfit’ genoemd. Het betekent dat je immuunsysteem in een dynamische balans is. Je lichaam moet immuunfit zijn om met allerlei omstandigheden om te kunnen gaan, zoals het herstel van tandvleesproblemen (parodontitis). PDS heeft indirect dus ook invloed op de gezondheid van je mond en tandvlees.
Conclusie
Een gezonde darm is van groot belang voor een goede mondgezondheid, voor gezond tandvlees en in de strijd tegen parodontitis. Ik vraag mijn patiënten dan ook altijd of ze darmklachten hebben. Natuurlijk wordt ik dan een beetje raar aangekeken, maar als ik uitleg hoe belangrijk een gezonde darm voor de gezondheid en dus ook voor de mondgezondheid is, dan snappen ze het wel.
Heb jij darmklachten en heb je parodontitis? Ga dan eerst met je voeding aan de slag en vraag advies bij een diëtist. Heb je het gevoel dat je tandvlees ontstoken raakt en wil je een geschikte tandpasta gebruiken? Kijk dan eens naar de Oxyfresh Cavity Protection tandpasta.
Bronnen
Richtlijnendatabase
Drossman DA. Review article: an integrated approach to the irritable bowel syndrome. Aliment Pharmacol Ther 1999;13 Suppl 2: 3-14
Guthrie E, Thompson D. Abdominal pain and functional gastrointestinal disorders. BMJ 2002;325:701-3.
Kellow JE, Langeluddecke PM, Eckersley GM, Jones MP, Tennant CC. Effects of acute psychologic stress on small-intestinal motility in health and the irritable bowel syndrome. Scand J Gastroenterol 1992;27:53-8. 38
Rao SS, Hatfield RA, Suls JM, Chamberlain MJ. Psychological and physical stress induce differential effects on human colonic motility. Am J Gastroenterol 1998;93:985-90. 39
Webb AN, Kukuruzovic RH, Catto-Smith AG, Sawyer SM. Hypnotherapy for treatment of irritable bowel syndrome. Cochrane Database Syst Rev 2007;CD005110.