“Ik ben toch geen kind van 5 jaar!”, hoor ik vanuit een behandelkamer. “Ik ben al 71 en nee, ik gebruik die ragers niet!” Wow…Een heftige reactie op een vraag die standaard gesteld wordt. Misschien heb jij ook ooit een dergelijke reactie gegeven. Of het misschien alleen gedacht, maar niet gezegd.
Dubbele spanning
In deze Corona-periode zijn de lontjes van vrijwel iedereen wat korter. Dat komt omdat we ons minder veilig voelen. We kunnen zomaar ziek worden, onze baan of ons bedrijf kwijtraken en daarmee zelfs het dak boven ons hoofd. Naar de mondzorgpraktijk komen kan al heel spannend zijn en nu is het dubbel zo spannend. En dan prikt er ook nog iemand letterlijk en figuurlijk in je. Het is alsof iemand een naald in een ballon zet. Zo ontplof je ineens.
Tweestrijd
De mevrouw verontschuldigde zich al snel. Plaatste voor elke zin ‘sorry’ gevolgd met ‘maar…’. Ze was duidelijk in tweestrijd. Ze voelde ook wel aan dat het niet helemaal okay was om zo uit te vallen naar een zorgverlener. Anderzijds voelde ze de noodzaak om een grens te trekken. Dit was gewoon even te veel. Het was de druppel die de emmer deed overlopen.
Rustig…
Bij dit soort gesprekken die ook weleens in mijn behandelkamer voorkomen, voel ik mijn hart flink tegen mijn ribben slaan. “Rustig blijven.”, zeg ik dan tegen mezelf. Het is zaak dat ik blijf luisteren. Wat wil een patiënt nou precies van me? Waar begrijpen we elkaar niet?
Door de woorden heen luisteren
Als ik goed luister realiseer ik me bijvoorbeeld dat iemand echt wel zijn gebit in orde wil houden. “Ik wil gewoon dat jullie mijn gebit zo houden als het is!”, is een mooie tussenzin die valt. Daarna volgt er nog een woordenbrij vol emotie die belangrijker lijkt, maar in wezen niet belangrijk is. Het doel is genoemd en dat is iets waar ik als zorgverlener iets mee kan.
Wie is verantwoordelijk over jouw gezondheid?
Eigenlijk wordt hiermee de verantwoordelijkheid van de patiënt afgeschoven op de zorgverlener. En ja, die zorgverlener blijft ook zeker verantwoordelijk voor jouw gezondheid. De zorgverlener kan dat alleen maar zijn als je als patiënt ook de verantwoordelijkheid pakt. Een gebit zo houden als het is lijkt een makkelijk klus, maar dat is het niet. De mevrouw in kwestie vertelde eigenlijk in een zin wat ze wilde en hoe ze dat wilde. Alleen maakte ze een denkfout.
Behaalde resultaten in het verleden bieden geen garantie voor de toekomst
De mondzorgverlener kan het gebit niet houden zoals het is door een gebitsreiniging alleen. De aanbevolen ragers worden aanbevolen om het gebit juist niet achteruit te laten gaan. Uit de meting bleek namelijk dat het gebit achteruit aan het hobbelen was. Er was sprake van een actieve ontsteking. Als ze haar gebit blijft verzorgen zoals ze gewend is, wordt de ontsteking steeds erger. Bovendien…was mevrouw er zich überhaupt van bewust dat er een ontsteking was? Was ze zich ervan bewust dat deze ontsteking zich steeds meer kon uitbreiden?
Bewust
Goed tandenpoetsen, tussen de tanden reinigen, goede voeding…noem het maar op. Allemaal leefstijl-interventies die beginnen met het zetten van een doel en met bewustwording. Veel mensen zijn er zich niet van bewust dat ze met een gebit rondlopen dat op instorten staat. Als ik ze dit vertel (wel een beetje voorzichtiger natuurlijk!) dan hoor ik vaak terug: “Dat is me de vorige keer niet gezegd! Waarom hoor ik dit nu pas!?”
Graaiers!
Daarin hoor ik: “Hela, kan ik dit wel vertrouwen? En jeetje, dat is schrikken! Probeer je me nu te beledigen of geld aan me te verdienen?” Je tandvlees hoort altijd nauwlettend in de gaten te worden gehouden. Het hoort aan je gecommuniceerd te worden hoe de vlag erbij hangt. Op het moment dat we een achteruitgang constateren, benoemen we dat. Waarom dat ineens wordt gezegd? Nou, simpel. Omdat het de vorige keer wel in orde was. Proberen we je te beledigen? Nee, waarom zouden we? Proberen we geld te verdienen? Ja.
Geld verdienen
Geld verdienen kunnen we op twee manieren: We kunnen doen alsof alles goed gaat en dan de boel repareren als het behoorlijk stuk is en dat verdient heel lekker. Of we grijpen in zodra we zien dat het misgaat en zo houden we de onkosten voor jou beperkt.
Kom maar met die chocola
Veel mensen zijn nog gewend aan de eerste methode. En dan kom je ons een cake brengen, omdat we zo fijn een kunstgebit bij je hebben geplaatst op je 40e. Bij de tweede methode word je op je 71e boos, omdat jij er toch zeker niks van gemerkt hebt en toch zeker wel weet hoe je moet tandenpoetsen. ”En vroeger hoefde dat toch allemaal niet!?” We vragen dus inzet van jou en dat valt niet altijd in goede aarde. Soms verlang ik dus nog een beetje terug aan die goede oude tijd. Maar gelukkig zijn er ook nog patienten die een doos chocola komen brengen als ze merken dat hun tandvlees nooit meer bloedt tijdens het rageren. (Ik houd me aanbevolen….)
Tip
Tja, en in Corona-tijd is het best lastig om iets van je te vragen als je bodem onder je voeten lijkt te verdwijnen. Misschien is het handig om dan aan te geven dat je heus wel wilt, maar nu even niet.
Vraag gewoon even om uitstel.
