Gratis gezonde leefstijl. Wie maakt me los? Daar waar er steeds meer mensen aangeven dat de zorg te duur wordt, zijn er ook zat mensen die aangeven hun ongezonde leefstijl zorgvuldig te willen onderhouden. Zij willen dat alle tandheelkundige zorg vanuit de basisverzekering vergoed gaat worden. Daarnaast zijn er heel veel professionals bezig om ons te verleiden. Professionals in de marketing van producten die niet goed voor ons zijn en aan de andere kant professionals die ons gezond willen laten leven. Wie wint er?
Vrije keus
Je zou toch zeggen dat er niks mis is om een gezonde levensstijl aan te moedigen. Maar niks is minder waar. Er bestaat enorme weerstand hierop. Denk maar aan al die boze berichtjes onder krantenkoppen waaruit blijkt dat er op steeds minder plaatsen gerookt mag worden. Of berichtjes die informeren over de gevaren van vet, tabak of alcohol. Meteen staat men op de achterste benen. Het raakt namelijk de vrijheid van mensen. Zij vinden dat zij zelf de keus moeten hebben om vaste klant te zijn bij de snackbar, te roken of om alcohol te drinken. Die vrijheid is er ook nog steeds. Maar sinds we lockdowns hebben meegemaakt, zijn we heel gevoelig rondom dit onderwerp. En in hoeverre heb je echt de keus als je al verslaafd bent gemaakt?
Overtuiging dat zorgverleners schapen zijn
Er is een groep die denkt dat er een elite bestaat die wereldheersers willen worden. Dat onze eigen politici marionettenpoppen van hen zijn. Dat iedereen hen napraat, zo ook zorgverleners, buurtcoaches en anderen die eigenlijk het beste met je voor hebben. Zo komt het dat zelfs ambulancepersoneel wordt gehinderd in hun belangrijke werk. Het redden van een ander is in een totaal ander daglicht komen te staan. Overal wordt iets achter gezocht. Deugen is een vies werkwoord geworden. Volgzaamheid wordt afgekeurd.
TikTok wint van tandarts
En dat is te merken in de praktijk. We moeten steeds meer moeite doen om vertrouwen te winnen. Bovendien worden de marketingtechnieken van grote namen die cola verkopen steeds groter. Of was het maar cola. Het vertrouwen is naar TikTok gegaan waar drankjes worden aanbevolen met enorm veel suiker en dubbel zoveel cafeïne. Naar willekeurige influencers waarvan onduidelijk is wat hun verdienmodel nu precies is of dat ze überhaupt een verdienmodel hebben. Naar mensen die ‘spiewietuweel’ zijn die zogenaamde ‘natuurlijke’ producten aanbevelen. En als ze kritische vragen zijn dan word je verzocht om zelf onderzoek te doen. Bronvermelding is dan toch wellicht iets teveel gevraagd?
Wanneer is wetenschap betrouwbaar?
Ja, natuurlijk, ook binnen de wetenschap werken mensen met een commerciële gedachte of worden gesponsord door commercie. Maar binnen de wetenschap moet dit vermeld worden. Bovendien zegt een onderzoek ons weinig. Pas als een onderzoek herhaald is door verschillende mensen en soms zelfs met letterlijk een blinddoek voor, kan het serieus genomen worden. Vervolgens gaan wetenschappers het samen nog eens bekijken en plaatsen kritische noten. Hierna volgt er een kritisch stuk waar je zelf ook over na mag denken en je vraagtekens mag neerzetten. Zo volgt er nieuw onderzoek, enzovoort. En ja, wat gister nog waar was, is dat vandaag niet meer. Maar we kunnen niet in de toekomst kijken en het doen met de kennis van nu.
Gratis het toverwoord?
Nu is er in Doesburg een project waarbij er gepoogd wordt om fruit aan te bieden in sportkantines. Goed idee, zou je zeggen. Hoe makkelijker een gezonde leefstijl te doen is hoe beter. Helaas is er weinig animo en worden er vele drempels gezien. Diverse sportbonden promoten al lang gezonde voeding. Zo ook de KNVB maar zijn maar weinig voetbalverenigingen enthousiast. Appels en peren worden nauwelijks verkocht en rotten weg. Zelfs als ze gratis zijn, blijven ze vaak liggen. Zo zie je maar, zo eenvoudig is het dus niet om mensen gezond te laten eten. Dus je kunt je mond vol hebben over BTW-vrij groente en fruit, maar dat is niet genoeg.
Hoe maken we een omgeving die gezond leven verleidelijk maakt?
Daarom hou ik me heel graag bezig met gedragsverandering. Zo kan ik de strijd met die marketing rondom ongezonde voeding aan. Dat blijft een uitdaging. Mensen willen ergens wel, maar doen niet. Er zijn zo veel verleidingen en onze omgeving moedigt ongezond leven maar al te graag aan. Een omgeving die gezond leven makkelijker maakt, verleidelijk maakt, leuk maakt…hoe gaan we dat doen? Ja, we, want ik vanuit de praktijk begin ik niet zoveel. Ik hoop dat mondzorgverleners steeds meer betrokken raken in het zoeken van oplossingen. Dat ze worden uitgenodigd door gemeentes, door scholen, door buurtcoaches, door de GGD om mee te denken. We staan namelijk midden tussen de mensen en we hebben de opleiding en we volgen de wetenschap. Alleen samen gaan we het redden om het leven betaalbaar en fijn te maken. Samen winnen we vertrouwen terug.
