Tandvleestrauma – oorzaken en tips
Teveel kracht bij het poetsen veroorzaakt schade aan de harde en zachte tandweefsels. Dit wordt poetstrauma genoemd. Helaas komt poetstrauma erg veel voor bij mensen die goed en frequenter tandenpoetsen. Poetstrauma kan ook het gevolg zijn van een onjuiste poetstechniek. Trauma kan ontstaan op het glazuur, tandbeen, wortelcement, tandvlees en mucosa. Slijtage van de harde tandweefsels Slijtage van de harde tandweefsels wordt abrasie genoemd.
Oorzaken van abrasie zijn:
- Te lang poetsen
- Te hard poetsen
- Te vaak poetsen
- Te harde borstel gebruiken
- Te schurende tandpasta gebruiken
- Onjuiste poetstechniek
De meest voorkomende plekken van abrasie zijn de hoektanden en de kleine kiezen oftewel premolaren.
Trauma van de zachte tandweefsels
Beschadiging van de zachte weefsels herken je vaak als:
- Oppervlakkige kleine wondjes net boven de tanden of kiezen
- Clefts dit zijn een soort kloofjes die zich uitstrekken van het harde naar het zachte en losse tandvlees
- Blootliggende tandhalzen
Recessies oftwel blootliggende tandhalzen nemen de laatste jaren sterk toe, en deze worden aangetroffen daar waar de tandenborstel de rondom van de tand te hard raakt. Het gevolg van blootliggende tandhalzen zijn gevoelige tanden en kiezen en tandhals/wortelcaries. Dit laatste zijn gaatjes die ontstaan in het blootliggende tandbeen. Niet alle clefts en blootliggende tandhalzen zijn veroorzaakt door te hard poetsen. Dit maakt de diagnose soms lastig.
Andere mogelijke oorzaken zijn: orthodontische behandeling ( beugel), tandenknarsen, en verkeerde gewoontes zoals nagels bijten of met een pen tegen de weefsels aandrukken.
Tips ter voorkoming van poetstrauma
- tandenborstel nat maken met warm water zodat de haren minder stijf worden
- altijd een zachte borstel gebruiken
- instructies van de mondhygieniste
- tandenborstel in de pengreep vasthouden
- als volwassene een kindertandenborstel gebruiken, deze kan minder kracht overbrengen op de weefsel
Welke tandenborstel is goed?
Er is een zeer grote verscheidenheid aan tandenborstels. De variatie zit voornamelijk in de vorm, grootte van de steel en kop, de stand ten opzichte van de kop en de borstelharen.
Qua borstelharen kan je kiezen uit recht afgesneden of afgeronde haren, zachte of harde borstelharen en de lengte kan verschillend zijn. Bovendien zijn er verschillende manieren hoe de borstelharen in de kop zijn bevestigt namelijk recht of schuin. Voortdurend komen er nieuwe type tandenborstels op de markt, de ene nog beter dan de ander.
Sommige merken beweren dat hun tandenborstels effectiever plak verwijderen of je tanden witter houdt. Bij de keuze van tandenborstels kunnen we ons helaas niet laten leiden door echte onderzoeksresultaten, het is namelijk controversieel. We kunnen dus concluderen dat het er niet toe doet met welk type handtandenborstel je poetst.
Vaak lukt het niet om een doeltreffend onderzoek te doen naar de effectiviteit van handtandenborstels.
Een nieuw type tandenborstel maakt mensen enthousiast om het veel te gebruiken waardoor je geen eerlijk beeld krijgt van de effectiviteit van plakverwijdering, ook zie je dat proefpersonen beter gaan tandenpoetsen dan dat zij doorgaans doen waardoor de onderzoeksgegevens worden beïnvloed.
Tevens moet bij de beoordeling van onderzoeken bij commerciële producten worden gekeken naar wie het onderzoek financiert.
Zo worden onderzoeken regelmatig betaald door de commerciële merken zelf wat uiteindelijk effect heeft op de uitslag van het onderzoek.
Op dit moment is er dus geen handtandenborstel die als meest effectief of doeltreffend kan worden aangemerkt.
Waar let je dan zelf op bij de aanschaf van een borstel?
Uit recente onderzoeken komt naar voren dat harde tandenborstels een grotere kans geven op poetstrauma. Tandvleesrecessies komen vaker voor bij mensen die poetsen met een harde tandenborstel. Ook zie je dat er sneller tandvleesrecessies ontstaan wanneer mensen krachtig en frequenter poetsen.
Dus het advies is poets dagelijks 2 maal daags met een zachte tandenborstel.
- Let ook op de afronding van de borstelharen. De scherp afgesneden borstelharen zijn doorgaans harder en kunnen eerder trauma aan het tandvlees veroorzaken.
- De borstelharen moeten bij voorkeur even lang zijn om te voorkomen dat je harder gaat drukken om contact te maken met de kortere borstelharen.
- Om goed alle plaatsen in de mond te bereiken heeft een korte en smalle borstelkop met afgeronde hoeken de voorkeur.
- Wat betreft de uitvoering van de steel doet het er niet toe welke je neemt. Een harde of zachte steel, breed of smal, zolang deze prettig in de hand ligt is het goed.
Wanneer je tandenborstel vervangen?
Of je tandenborstel aan vervanging toe is, hangt het van verschillende factoren af. Wanneer de indicatorharen beginnen te verkleuren ben je meestal 2-4 maanden verder. Dit zie je doordat de lichtblauwe haren naar wit beginnen te verkleuren. Als de borstelharen gaan pluizen of uit elkaar gaan staan is deze ook aan vervanging toe. De punten van de borstelharen nemen namelijk de plak weg.
Meestal is het advies om zo rond de drie maanden je borstel te vervangen.
We weten inmiddels dat borstels zo ontzettend veel bacteriën bevatten, dat het raadzaam is dit advies op te volgen. Je zou immers ook jezelf kunnen herbesmetten met mogelijk griep, verkoudheid of herpesvirussen. En je poetst je tanden om de conditie van je tandvlees te verbeteren, niet om deze juist extra te infecteren. Zo zijn er inmiddels speciale hulpmiddelen om je tandenborstel binnen de drie maanden te reinigen. Er bestaan ontsmettende douches waar je de tandenborstel in kan laten reinigen, maar wellicht helpt een vaatwasser ook om je tandenborstel schoon te krijgen. Tot slot kunnen we dus concluderen dat ‘de beste tandenborstel’ niet bestaat.
