Ontzettend veel mensen zijn bang voor de tandarts. De een heeft er al weken last van voordat de afspraak plaats vindt en de ander wordt pas zenuwachtig in de stoel. Als ze al komen. Want heel regelmatig wordt zo’n afspraak afgebeld of iemand komt simpelweg niet opdagen. Gelukkig heb ik er ook al veel wel in de stoel mogen behandelen.
Karakter
Tandartsangst heeft niks met je karakter te maken. Sterker nog, de meest stoere bink blijkt in zijn broek te pissen bij alleen al de gedachte. Je bent dus geen zacht gekookt ei als je er last van hebt. Bij iedereen uit de angst zich anders en dat maakt het voor de mondzorgprofesional niet altijd makkelijk om het te herkennen.
Het ene uiterste
Zo doen mensen zich groter voor dan ze zijn en lijken daarom totaal niet bang. Ze komen dan met een boel bombarie binnen en zullen wel even de dienst uitmaken. Op zo’n manier dat je de mondzorgprofessional juist niet zo voorzichtig met je doet omdat diegene zich op zijn beurt bedreigd voelt. Dat is dus niet zo handig, maar wel begrijpelijk. Je hebt jezelf wijs gemaakt dat de angst er niet mag zijn en dat vooral die tandarts of mondhygiënist een enorme eikel is die je wel even de oren zult wassen. Toegeven aan angst is soms gewoon niet zo simpel. Dat voel je je namelijk nog kwetsbaarder en dat is wel het laatste wat je wil.
En het andere uiterste
Het tegenovergestelde kan ook gebeuren. Iemand slaat compleet dicht. Er komt geen boe of bah uit en je staart maar een beetje langs die behandelaar heen. We krijgen geen contact meer met je. Het lijkt wel alsof je wilt wegkruipen in de stoel. Sommige mensen steken serieus hun duim weer in de mond en beginnen krulletjes in hun haar te draaien. Achteraf weten ze niet meer dat dit gebeurt is. Dat komt omdat ze er echt niet willen zijn. Ze gaan terug naar een situatie dat er geen tandarts voor ze was, namelijk tijdens de babytijd. Ook kan het zijn dat iemand flauw valt. Gelukkig komt dit maar heel weinig voor omdat men al plat ligt en dan niet meer kan vallen.
De middenmoot
De meeste mensen zitten er gelukkig tussenin. Dus een stuk minder extreem. Ze moeten nog even snel naar de wc voor een zenuwenplasje, hebben een droge mond en vragen om water, proberen je af te leiden met 1001 vragen, trillen en zweten of ademen sneller. Dat mag allemaal. Geen probleem. We vangen je wel op. Toch schamen de meeste mensen zich voor hun gedrag. Ze weten vaak rationeel wel dat er niet zo heel veel aan de hand is, maar hun lichaam reageert primair. Laat maar gaan. Je vindt het vaak erger dan ons.
Wat kunnen we doen?
Het helpt enorm om te vertellen dat je bang bent. We kunnen dan vragen hoe we je hiermee kunnen helpen. Veel mensen weten wel hoe dat zou kunnen maar ook heel veel niet. Dit zou een antwoord van je kunnen zijn:
- Alles uitleggen
- Gewoon beginnen en niet te lang bij stilstaan
- Pijnloos werken
- Coachen
- Positieve sfeer / humor / complimenten
- Afleiden
- Stapje voor stapje
- Deur open houden
- Stopteken afspreken
- Helpen bij ademhalen
Meditatie
Een tip van mij is dat je van te voren een meditatie doet. Dat klinkt heel zweverig maar angst is nu eenmaal ook niet heel grijpbaar. Mediteren is niet iets wat je snel kunt leren. Gelukkig zijn er tegenwoordig heel wat mensen die meditaties online hebben gezet. Er is ook een app die je verschillende oefeningen kunt laten doen. Hoe vaker je het doet, hoe beter en sneller je het zal lukken om deze te doen.
Cognitief en sensitief
Verder kan je eens nagaan welke gedachtes en gevoelens je nu precies hebt. Je kunt deze voor jezelf opschrijven of er een tekening van maken. Ga eens na wat je hiermee zou willen doen. En doe dat dan ook echt. Steek van mij part die gedachten in de fik. Probeer vervolgens gedachtes en gevoel in je hersenpan en lijf te plaatsen die je wel de behandelkamer in zou willen nemen. Herhaal dit vaak genoeg zodat je er handigheid in krijgt.
Minder afhankelijk van verdoving en narcose
Sommige behandelaren kunnen je echt coachen op je angst. Dan leer je ermee omgaan. Zo wordt je minder afhankelijk van bijvoorbeeld de verdoving of zelfs van narcose. Pijn ontstaan namelijk in je hoofd en je kunt je eigen hoofd voor de gek houden. Je kunt de klap dan opvangen.
Afleiding
Een klap is ook al veel makkelijker op te vangen als je precies weet wanneer hij komt. Als ik jou onverwacht op je hand hamer dan schrik je ontzettend en dan gaan alle signalen in je lijf aan. Als ik aftel dan kan je er veel beter mee omgaan. Nog beter is als ik je tijdens de klap op je rechterhand ook op je linkerhand mep. Je hoofd kan dat niet aan. Je bent dan zo in de war dat je geen pijn voelt.
Kom regelmatig
Dit zijn allemaal trucjes die we in kunnen zetten samen met jou. Dus bel niet meer je afspraak af want dan raak je van de regen in de drup. Wees uitgebreide behandelingen voor en hou het goed bij. Dat is eigenlijk de beste tip die ik je kan geven. Vermijd het niet, maar ga het aan.
