Eigenlijk een onderwerp wat ik nog niet eerder heb besproken met jullie maar wat ik wel regelmatig tegenkom bij patiënten in de praktijk.
Wanneer poetsen pijnlijk is kan dat verschillende redenen hebben. Helaas kom je in een vicieuze cirkel terecht wanneer je doordat het tandenpoetsen pijnlijk is het niet meer goed kan uitvoeren en het daarom niet goed reinigt. Het gevolg door het niet goed schoonhouden van de mond wordt het nog pijnlijker en zal het door ontsteking alleen maar gevoeliger worden.
In deze blog zal ik proberen uit te leggen wat de mogelijke redenen zijn dat het tandenpoetsen pijn doet en zal ik je hopelijk helpen om hiervan af te komen.
Pijn bij het poetsen
Dat het niet altijd ieders hobby is dat tandenpoetsen wist ik allang. Ik geef eerlijk toe, ook ik heb zo mijn fases gehad waarbij ik het liever oversloeg en er gewoon geen zin in had om te doen. Ik was denk ik rond de pubertijd of net iets ouder en kwam door het stappen en feesten geregeld laat thuis in de nacht en vergat dan om mijn tanden te poetsen.
Toch hoor ik regelmatig van patiënten dat ook wanneer ze juist ouder zijn( bijvoorbeeld rond de veertig of zestig) ze ook echt geen zin hebben om hun tanden te poetsen of er zelfs een hekel aan hebben.
Wanneer ik dan goed doorvraag om de redenen waarom ze liever niet poetsen geven ze vaak aan dat het gevoel niet prettig is of soms zelfs pijnlijk.
Bijzonder wel dat bij een handeling die je al je hele leven uitvoert en die ook echt niet weg te denken is bij de dagelijkse routine en hygiene.
Het cirkeltje rond
De gevolgen van een keertje overslaan als je s’avonds moe bent zijn nog wel te overzien. Maar wanneer je structureel je tanden niet meer poetst heeft dit zeker gevolgen voor je gebit. Buiten dat je tandvlees en slijmvliezen er niet bepaald van opknappen ga je ook echt gevolgen zien bij het glazuur die helaas vaak blijvend zijn.
Ontkalkingen zijn in het begin witte doffe vlekken die zich vaak plaatsen op de plekken van je gebit waar vaak tandplak achterblijft. Denk hierbij aan de randen naast het tandvlees, bij de hoektanden en tussen je kiezen. Naast dat deze witte vlekken niet heel mooi zijn om te zien, zijn het ook een begin van het cariesproces. Deze vlekken kunnen dus verder gaan in het glazuur en uitmonden in een gaatje.
Waar we over begonnen is dat het poetsen vaak zeer doet, en dan hebben we het vaak over het tandvlees wat gevoelig is. Wanneer je vaker niet goed poetst gaat het meestal alleen maar meer pijn doen omdat het tandvlees ontstoken is. Het vicieuze cirkeltje is daarmee rond en zo houdt je het dus in stand. Je moet dus echt even op de tanden bijten om hierdoor heen te komen.
Soms doet het glazuur zelf ook pijn wanneer je glazuur erg dun is zoals bijvoorbeeld bij tanderosie. Met de juiste technieken en gereedschap kan je hier wel wat aan doen om het gevoelige glazuur minder te belasten.
Hieronder ga ik wat redenen opnoemen waardoor het tandenpoetsen vaak zeer doet.
Een te harde tandenborstel
Mensen let alsjeblieft goed op bij de aanschaf van je tandenborstels! Er is zoveel meuk te koop in de winkels ( sorry voor het woord meuk).
Waar het vaak mis gaat is dat veel mensen denken dat een harde tandenborstel beter reinigt. Dat is echter helemaal niet waar. Met een zachte tandenborstel kan je net zo goed plak verwijderen omdat enkel de puntjes van je haren de plak wegschrobben.
Koop dus enkel alleen een zachte of extra zachte tandenborstel. Zeker als je tandvlees pijn doet met poetsen is het vaak al wat ontstoken of juist te hard gepoetst ( denk aan recente poetstrauma’s) je hebt dan echt even hele zachte haartjes nodig om het weer te laten genezen.
Een ander punt is de afronding van de haren. En daar heb ik een punt! Want de goedkopere tandenborstels zijn machinaal niet goed afgerond waardoor ze juist het tandvlees beschadigen. Dat is ook de reden dat ik mijn patiënten vaak adviseer een iets duurdere tandenborstel te kopen.
De verkeerde poetstechniek
Waneer je punt 1 al hebt kunnen afvinken en enkel met zachte en goede kwalitatieve tandenborstels werkt, kan het evengoed nog steeds pijnlijk voor je zijn.
Ik weet zeker dat een heel groot deel van de mensen nog steeds met een hele verkeerde poetstechniek staat te schrobben iedere dag.
Ik vraag vaak mijn patiënten om even te demonstreren hoe ze het thuis zelf doen en ik schrik vaak van hoe hard het er aan toegaat.
Houd ten eerste je borstel in de pengreep zodat je niet meteen teveel kracht zet. Bij de kwaliteitsborstels is de handgreep al zo gemaakt dat je dit automatisch zo vastpakt. Maar wees je zelf bewust hoe je dit zelf doet of vraag je mondhygieniste eens om een goede poetsinstructie.
Toch is mijn voorkeur echt een elektrische tandenborstel die je tandvleesranden en glazuur zo schoonmaakt dat er veel minder plak blijft zitten en klachten als pijn bij het poetsen ook sneller verdwijnen.
Ontstekingen, ulceratie, aft of poetstrauma’s
Als het eenmaal niet goed is bij het tandvlees heeft het even nodig om weer te kunnen genezen.
Door tandplak of andere oorzaken zoals ongezonde lifestyle, roken etc kan het tandvlees ontsteken. Het bloedt, is gezwollen en doet pijn. Zeker dan is tandenpoetsen niet plezierig en moet je er echt even doorheen om het weer minder pijnlijk te krijgen. Houten stokertjes, kleine borsteltjes of een waterflosser helpen om dit proces te versnellen.
Ulceratie betekend in de tandheelkunde eigenlijk open wond en soms zien wij tandvlees wat zo ontstoken is dat er kleine sweertjes zijn ontstaan. Dit is ontzettend pijnlijk en kan net zoals bij een aft zo pijnlijk zijn dat iedere aanraking niet prettig is.
Om hier sneller vanaf te komen raad ik je aan om een product als chloorhexidine te kopen bij de drogist of apotheek. Met een paar dagen en het gebruik van een zachte borstel ben je vaak van deze wondjes af.
Poetstrauma’s zijn wondjes die zijn ontstaan door te hard poetsen. Vaak bevinden die zich aan de randen bij de kiezen en met name aan de buitenkanten van het gebit. Wanneer je te hard blijft poetsen gaan ze niet dicht. Je zal het dus een paar dagen met rust moeten laten en wanneer ze vanzelf dichtgaan en genezen kan je weer zachtjes gaan poetsen.
Mondbranden
Een zeldzame groep mensen heeft chronisch last van een pijnlijke mond. Ook het poetsen van het gebit is vaak ondragelijk.
Alles doet dan pijn, het eten van kruiden en pittig voedsel, zelfs de meest ongevaarlijke producten zoals kauwgom zijn vaak te scherp van smaak en gevoelig.
Wanneer dit het geval is, kan je vaak een apotheker vragen om tandpasta zonder schadelijke of irriterende stoffen erin. Maar vaak geeft ook de smaak door het gebruik van etherische olien zoals menthol een prikkelend gevoel in de mond.
Je kan dan vragen om een mentholvrije of smaak vrije tandpasta. Deze geven op een hele milde, vaak licht zoete smaak toch een fris gevoel in de mond.
