“Het is ook nooit goed!”, zegt ze. Ik schrik even van haar heftige reactie. Ik heb zojuist haar mond voor het eerst geïnspecteerd. “Ik ben echt helemaal klaar met mijn tanden!”, roept ze uit. Ik voel me een beetje opgelaten want er staat nog een klein dametje van twee in een hoekje mee te kijken. Voor haar wilde ik het juist een beetje ontspannen houden zodat ze kan wennen. “Nou, het lijkt me een goed plan om je tanden nog een poosje te houden.”, probeer ik luchtig met een glimlach.
Het is weer niet goed…
Helaas valt mijn opmerking niet heel erg in goede aarde, gezien haar verwilderde blik. Ik probeer gauw een andere weg in te slaan. “Volgens mij heb je al vaak te horen gekregen dat er iets niet goed is? Ben je het een beetje beu dat je vaak een gaatje moet vullen?” Dat steekt ze van wal: “Ja, dan moet ik weer dit…dan moet ik weer dat…ik ben er zo klaar mee!” Haar dochtertje kijkt verschrikt op van haar popje. “Okay, ik wil u niks opdringen. Wat zou u zelf willen? Klopt het dat u liever niet zo vaak behandelingen zou willen hebben?” Gelukkig wordt ze nu wat rustiger.
Niks helpt…
“Ja, daar wil ik wel eens vanaf. En de vorige keer werd mij een waterpik aanbevolen. Nou, die gebruik ik netjes, elke dag! En nou zie jij toch dat het tandvlees bloedt. Ik weet het niet meer, hoor.” Ik laat het even bij me bezinken. “Dus u heeft eigenlijk het gevoel er alles aan te doen maar dat het niet helpt?”, probeer ik. De behoefte van een patiënt achterhalen en het opspeuren van waar de frustratie precies zit, is niet altijd even makkelijk. Gelukkig voelt ze zich nu begrepen. “Precies dat, ja.”
Of toch wel?
“Ik begrijp het. Weet u, het is ook best lastig want ik zie u nu voor het eerst. Ik weet natuurlijk niet precies welke geschiedenis er in dit kamertje precies heeft afgespeeld. Dat wat ik nu zie kan in uw situatie eigenlijk al heel goed zijn. Ik weet niet precies waar u vandaan komt. Misschien was het hiervoor vele malen erger en verdient u juist een groot compliment over uw inzet.” Ik zie haar nog wat meer ontspannen en haar dochtertje focust zich weer op haar popje.
Positieve ervaring
“Kijk, dat u een waterpik gebruikt is fantastisch. Waarschijnlijk heeft het ervoor gezorgd dat uw tandvlees nu wat geslonken is. De zwelling door de ontsteking is af genomen. Kan het kloppen dat de vorige mondhygienist u een waterpik heeft aangeraden omdat er geen ruimte was voor een tandenstoker?” Ze denkt even na. “Oh, dat weet ik niet meer…dat zou best eens kunnen…het bloedt nu in elk geval een stuk minder als het gebruik. En ik zie ook wel echt dat het helpt. Want dan heb ik al uitgebreid te poetst en dan zie ik dat de waterpik toch nog dingen weghaalt.” Dan valt er een kwartje bij me.
Tandpasta weg
“Ah, dus u heeft zelf ook al verbetering bemerkt? Super fijn! Daar doen we het voor! Uw tandvlees is dus wat opgeknapt maar nu zitten we nog steeds met die gaatjes he?” Ze knikt. “Okay, dit gaat u misschien vreemd in de oren klinken, maar weet u dat we tegenwoordig aanraden om niet te spoelen na het tandenpoetsen?” Dat wist ze inderdaad niet. Ik leg uit dat tandpasta inwerktijd nodig heeft. Daarom raden we aan om minstens twee minuten te poetsen en helpt het om niet grondig met water te spoelen. Dan ben ik even stil en laat haar zelf nadenken. “Vertel je me nou dat ik die tandpasta heb lopen wegspuiten?”
Waar doen we het voor?
Dat dus. Voordat ze weer opnieuw boos wordt, vertel ik haar dat het natuurlijk prima is om de waterpik te gebruiken maar liever niet meteen na het poetsen. Het kan ook voor het poetsen. Bovendien heeft ze nu prachtig de ruimte gemaakt voor een interdentaal hulpmiddel. Met een waterpik alleen komen we er niet. Er is nog meer nodig. “Ik weet dat u nu al moe wordt van het idee maar als ik hoor dat u zolang tandenpoetst en zolang bezig bent met de waterpik kunnen we deze tijd verkorten door een tandenstoker erbij te gebruiken.” Voordat ze van wal steekt, zeg ik nog gauw: “Als u de volgende keer terugkomt, ziet uw tandvlees er vast geweldig uit en heeft u bovendien geen nieuwe vullingen meer nodig. Dat zou toch fantastisch zijn?”
Hoe kan het nog beter?
“Ja ja, en dan moet ik de keer erop zeker ragers gebruiken in plaats van tandenstokers. En dan zit ik zeker weer bij een andere mondhygiënist.” In plaats van hier tegenin te gaan, geef ik haar gelijk. “Dat kan inderdaad. Elke keer bekijken we opnieuw hoe het nog beter kan. Dat betekent dan niet dat het compleet fout is. Want als u heel eerlijk bent…is het niet leuk om te horen dat het niet goed is, he? Daar verpesten we uw motivatie mee. Dus laten we voor u goed in kaart brengen waar het wel goed gaat. Dat betekent dat ik uw situatie wat beter ga vastleggen. Dan kunt u zelf zien waar het goed gaat en waar het nog beter zou kunnen als u dat zou willen.” Ze is even stil. “U kiest zelf hoe goed u het precies wilt hebben. U kunt ook akkoord gaan met de situatie hoe hij nu is. Maar ik hoor u juist zeggen dat u niet tevreden bent. Ik zou voor u wensen dat u tevreden wordt.”
Onverwachte medestander
Dan klinkt er ineens gebrabbel uit het hoekje van de kamer. “Ooooh mooi!”, zegt haar dochtertje tegen haar popje en wijst op het mondje. Ze houdt haar popje even op een afstandje, drukt het dan tegen zich aan en drukt een kusje op het mondje. We grinniken. “Kijk, daar heb je je einddoel. Wat heb je er voor over?” Ze lacht: “De wereld!” , zegt ze en ik pak een doosje tandenstokers.
