Dat kleine kinderen niet gemakkelijk zijn om te poetsen dat hoef ik jullie lezers denk ik niet te vertellen. Dat ik mijn kleine dochter wel eens even in een houdgreep moet houden om überhaupt in de buurt van haar mond te mogen komen zal ik dan stiekem ook verklappen.
Maar zo’n sterke toename in de cariesontwikkeling bij peuters is wel nieuw voor mij. In alle jaren is er nog niet zoveel beschreven in de vakliteratuur als de laatste maanden. Waar gaat het mis?
Zijn we door alle drukte vergeten om de peuters te poetsen of ligt het puur aan de voedingsgewoontes?
In deze blog zal ik jullie dieper meenemen in het onderwerp.
Meer aandacht voor peuter cariës
Zoals ik al zei is er voor de professionals meer te lezen op dit gebied. Als we de diverse cijfers mogen geloven gaat het met de kindermond in het algemeen niet zo goed in Nederland.
Ondanks alle nieuwe ontwikkelingen in ons vakgebied zie je ook dat het met de mondgezondheid van onze allerkleinsten niet zo best gesteld is.
Helaas is dit de doelgroep die wij als tandarts en mondhygienisten nog niet zo vroeg zien. Meestal worden kinderen vanaf 4 jaar voor het eerst meegenomen voor een tandartsbezoek.
Eigenlijk worden deze kinderen alleen gezien bij de medewerkers van het consultatiebureau, op wekelijkse basis bij opvang en dagverblijven en bij de ouders zelf.
Vanuit onze professie is er aandacht gevraagd om ook de medewerkers van consultatiebureaus in het land bij te scholen op het gebied van de mond.
Waar gaat het mis?
Ik denk dat het een combinatie van meerdere factoren is.
Iedere ouder heeft het beste voor met zijn kindje en wil dit zo gezond mogelijk op laten groeien. Ik denk dat het puur komt door de onwetendheid van de mensen op het gebied van voeding.
Een aantal weken geleden was er bij het televisieprogramma Radar een onderzoek naar hoe gezond de babytussendoortjes werkelijk waren. Als moeder van twee jonge kinderen en de nodige ervaring via mijn werk schrok ik behoorlijk van de uitkomst van dit onderzoek.
Van de bekende babymerken had ik nooit verwacht dat de koekjes meer suiker bevatten dan een grote gevulde koek of een stuk gebak.
Door de tijdgebrek die ouders tegenwoordig ondervinden wordt er met voeding denk ik vaker gegrepen naar makkelijke tussendoortjes en kant en klare babyvoeding.
Dus de onwetendheid maar persoonlijk denk ik ook het goede vertrouwen van de mens in de huidige supermarktvoeding maakt dat wij onbewust onze kleine mensjes veel te veel suikers geven dan nodig.
Uiteraard zijn er uitzonderingen van ouders die op het gebied van voeding fouten maken en het gebit van het kind daarin in gevaar brengen maar daarover hieronder meer.
Ongezonde tussendoortjes
Waar ik ernstig van schrok was de uitkomst van het onderzoek bij Radar. Eigenlijk geen enkel van de babyvoedings merken die je kan kopen in de supermarkt hadden een goede voedingswaarde.
De voedingswaarde qua essentiële bouwstoffen viel erg tegen, maar vooral het hoge percentage suikers wat er in zat was enorm.
Ook de biologische of natuurlijke merken hadden weliswaar betere alternatieven voor suikers maar ook de natuurlijke suikers waren veel te hoog.
Voor ons als tandheelkundigen maakt het namelijk niet uit of het om reguliere suikers gaat of om uit fruit afkomstige suikers. Suiker is suiker en is voor de ontwikkeling van een gezond en sterk gebit funest.
Maar ook in de basis voeding als melk en pap zitten vaak suikers verstopt. Vooral de bekende papflessen voor mee naar bed en kant en klare pyjamapapjes bevatten veel suiker.
In borstvoeding zitten ook van nature aanwezige suikers, alleen is bekend dat het voeden in de nacht aan kinderen met een gebit geen schade aan kan richten.
De tepel van de moeder heeft een speciale vorm waardoor de melk direct naar de slokdarm gaat. De baby hoeft enkel en alleen te slikken.
Met de fles in bed
Bij kleine kinderen is het gebruikelijk een kindje een fles te geven voor het slapen gaan, maar ook in de nacht of vroege ochtend geven ouders vaak een fles.
Wanneer het kind ouder is wordt er vaak overgestapt op pyjamapap of dikkere melk om het kind langer te laten slapen.
Maar het kindergebit kan je hier ook mee belasten! De suikers die hierdoor een hele nacht kunnen inwerken veroorzaken gaatjes in het nog kwetsbare gebit. Een melkgebit wat nog moet doorbreken, volgroeien en nog in ontwikkeling is.
Wanneer je een kindje een fles geeft is het verstandig na het melkmoment te gaan poetsen en het kind met een schone mond naar bed te brengen.
Wanneer het kindje snachts wakker wordt is het verleidelijk om een fles klaar te maken in de hoop dat het weer rustig verder zal slapen. Beter is om dan een louw of warm flesje water te geven. Even het knuffelmoment bij de ouders te bieden en dan weer proberen te laten slapen.
Vroeger gaf men aan zeer jonge kinderen met gaatjes te titel zuigflescaries.
Een groot gemaakte fout is om kinderen met een flesje limonade of melk in bed te stoppen zodat het zelf de hele tijd kan drinken. Ook zijn er ouders die de speen in honing stoppen zodat het kindje langer zoet zou blijven.
Slechte mondhygiëne thuis
In perioden van lockdown waren de consultatieburaus dicht of minder open dan voorheen dus werden de kinderen minder vaak gezien.
https://www.vraagdetandarts.nl/wp-admin/media-upload.php?post_id=6703&type=image&TB_iframe=1De sturing vanuit het consultatiebureau was dus minder en vroege mondproblematiek werd dus niet gesignaleerd.
Nog steeds hoor ik verhalen dat ouders in de begin jaren niet voldoende poetsen.
Het is belangrijk om al vanaf de eerste doorbrekende tandjes te beginnen met poetsen. Het introduceren van de tandenborstel mag rustig en geleidelijk.
Er zijn van die speciale rubber borsteltjes die je over je vinger kan schuiven zodat je met een beetje verzachtende tandengel kan aanbrengen. Hiermee is de overgang naar een echte baby tandenborstel met tandpasta minder groot.
Tot slot is een goede ontwikkeling gaande dat er bij iedere gemeente via het consultatiebureau een zogenaamde mondzorgcoach aanwezig moet zijn. Dit is een persoon vaak een mondhygienist die mensen kan helpen met de mondverzorging bij kinderen, deze kan tips geven en advies.
