“Het is niet mijn hobby.”, zegt menig patiënt me. “De mijne ook niet.”, zeg ik dan en ben even stil tot ze me niet begrijpend aankijken. “Het is mijn werk.”, leg ik met een knipoog uit. “En ik zit liever op deze stoel dan in die waar jij nou ligt.” Dit is vaak een opening naar waarom ik in vredesnaam dit beroep heb gekozen. Maar ook voor mij een gelegenheid om dieper in te gaan op hun eigen uitspraak. Is het nu echt zo erg? Of zit dit gewoon in je hoofd geprint?
Gedachten
Zodra je maar een voet over de drempel zet, komen even al je eerdere ervaringen zich er fijntjes mee bemoeien. Soms niet eens die van jezelf maar verhalen van je (groot)ouders, je vrienden of zelfs van een vage kennis die je toevallig van het weekend op een verjaardag sprak. Het lijkt wel alsof je ze allemaal de behandelkamer in sleurt. Soms is het moment zelfs vroeger dan dat je lijfelijk bij ons aanwezig bent. Begin je je al weken van te voren zenuwachtig te maken. Maar waarom? Je weet eigenlijk ook wel dat er allang niet meer iets gebeurt wat jij niet wil. Toch speelt het collectieve geheugen je nog steeds parten.
Zien
Je beseft het je misschien niet maar in de loop der jaren is er enorm veel veranderd binnen de mondzorg. We spelen in op al je zintuigen. Waar er vroeger totaal niet stil werd gestaan bij hoe een ruimte kan aanvoelen, wordt daar nu behoorlijk veel aandacht aan geschonken. Vroeger moest het vooral een ruimte zijn waar de tandarts in kon werken en dat was het wel. Nu heeft het een ‘look en feel’ gekregen waarbij er aandacht is geschonken aan hoe de tandarts wil overkomen. De een wil het super strak hebben en voelt het klinisch aan. De ander wil juist dat je zo ontspannen mogelijk kan vertoeven in de wachtruimte en doet het helemaal niet meer denken aan een mondzorgpraktijk. Ik ken zelfs een wachtruimte met een heuse waterval en eentje waarin het lijkt alsof je zo dadelijk het vliegtuig gaat nemen. Soms lijkt het op een knusse huiskamer zodat je niet het idee hebt dat je dadelijk onder het spreekwoordelijke mes moet.
Ruiken
Niet alleen aan het uiterlijk van de praktijk wordt gedacht. Wat dacht je van aan de geur? Voor mij is dit vooral een trigger. Ik ruik het niet als ik aan het werk ga maar als ik zelf naar de tandarts moet dan ruik ik die typische tandartsgeur weer. Heel gek. Het is niet bepaald een geruststellende geur en doet je echt aan een klinische setting denken. Sommige collega’s hebben er een hele studie van gemaakt welke geur ze in hun praktijk verspreiden. Er zijn er ook die hun intuïtie gebruiken welke geur ze moeten inzetten bij elke patiënt. Zelf werk ik ook in een praktijk met huisparfums. Mensen komen daadwerkelijk anders binnen als ze met een prettige geur worden verwelkomt. Ze komen dan echt met een glimlach binnen.
Horen
En wat dacht je van geluiden? Dat kan super indringend zijn en moeilijk voor jezelf uit te schakelen. De boor van de tandarts is niemand zijn favo geluid. Als je zelf niet geboord moet worden, hoor je die geluiden vast wel vanuit een andere ruimte. Of je hoort iemand enorm hoesten die zich verslikt heeft. Het ergste geluid vind ik nog het geluid van het bijwerken van een prothese. Die is best heftig en mensen denken dat dit dan in de mond gebeurt. Dus dat leg ik dan meestal even gauw ter geruststelling uit.
Deuren
Bij de ene praktijk zijn er deuren tussen de behandelruimtes maar soms is dit ook open gelaten zodat de tandarts eenvoudig van kamer naar kamer kan gaan waar de mondhygienist of preventieassistent aan het werk is. Ook bij orthodontisten zijn de ruimtes van eenvoudig bereikbaar voor de orthodontist en het personeel. Het kan dus zijn dat er ineens iemand voor je neus staat die je niet hebt binnen horen komen. Maar een deur die ineens open wordt gegooid, is ook niet prettig.
Gegoochel in de kast
Zelf heb ik in een praktijk een kast die van twee kanten open kan. Ik kan daar aan de rode kant mijn vieze instrumenten leggen die de assistent vanaf de andere kant kan pakken om naar de sterilisatie te brengen. Ze kan aan de groene kant van het kastje schoon instrumentarium leggen die ik er dan vanuit de behandelkamer kan wegpakken. Heel handig maar soms horen patiënten gerommel achter zich en snappen dan niet waar het vandaan komt.
Muziek
Om al deze geluiden te camoufleren hebben we muziek. Ik vind dat echt heel prettig werken. Ik word er vrolijk van en heb ook altijd de neiging om lekker mee te gaan zingen. Maar die muziek kan wel te hard staan, de verkeerde muziek draaien, er kan teveel geklets op zijn enz enz. Het is dus heel fijn als je in de behandelruimte de radio kunt bedienen en desnoods uit kan zetten als je in een heel persoonlijk gesprek bent verzeilt geraakt. Tegenwoordig kan je gewoon op je pc een kanaal kiezen dat bij de patiënt past en het geluid aanpassen.
Relax…we doen ons best!
Al met al blijven het veel prikkels. We zitten sowieso al in je mond te peuteren wat een mega gevoelig en intiem gebied is. Daarnaast is er dus nog van alles te beleven en proberen we je echt het zo fijn mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door een lekker kussentje in je nek. We doen ons best. Hopelijk zie je dat ook en kan je ons ook vertellen als een behandeling eigenlijk best prettig was. Gelukkig hoor ik dit zelf steeds vaker! Dat komt natuurlijk ook omdat ik veel aan preventie doe en zo nare behandelingen vaak niet hoef te doen. Het is een momentje voor jezelf dus geniet ervan!
