Gisteren keek ik met veel interesse naar het programma van Radar. Het ging om gezondheidsverschillen in de wijk. Er werd een wijk bezocht waar de mensen het niet breed hebben en helaas ook niet zo gezond zijn. Ik schrok toen er iemand in beeld kwam waarvan ik dacht dat hij een opa was even oud bleek te zijn als ik. Hij zat in een scootmobiel.
Hij zat in de scootmobiel zodat hij naar het terras konden rijden en daar een biertje kon drinken en een sjekkie kon roken. Naar het terras lopen ging niet. Dan ging hij hijgen. Eigenlijk had hij liever een potje gestoeid met zijn zoontje..maar ja…
Belediging?
Mijn mond viel open van verbazing. Hoe kon je zo jong al zo oud zijn? En wat zou ik hebben gedaan als hij mij in de stoel lag? Ik heb dan de neiging om vooral niet een opmerking te maken over deze levensstijl. Bang dat ik hem zou beledigen. De interviewster deed het wel. Ze vroeg subtiel waarom hij niet stopte met roken, gezonder ging eten en waarom hij niet meer ging bewegen.
Hij gaf aan dat hij wel wilde, maar geen flauw benul had hoe dat dan zou moeten. Volgens hem had er nog nooit iemand hulp aangeboden. Of hij wel geholpen wilde worden? Ja hoor, hij wel. Ik vraag me vervolgens af hoeveel mensen er zijn die uit zichzelf hulp zouden vragen. Zouden ze überhaupt weten waar ze om hulp zouden kunnen vragen? Deze man wist het ook niet. En als je mensen hulp aanbiedt, hoeveel zouden er dan toehappen? Ik ben zelf altijd een beetje bang dat ik als bemoeial wordt gezien. Dat mensen met rust gelaten willen worden. En al helemaal als het geld kost.
Zorg van waarde
Maar hoeveel is mijn werk waard als ik mensen niet help met stoppen met roken? Zo’n gebitsreiniging is ook niet gratis. Elke keer maar weer hetzelfde rondje draaien en steeds zit er weer diezelfde rokersaanslag en hobbelt de conditie achteruit. Heb ik niet (nog meer) bloed aan mijn handen als ik mensen niet bewust maak van wat het roken met hen doe en help met stoppen? Als iemand die in de gezondheidszorg werkt, kan ik dat toch niet maar zomaar laten gebeuren. Juist als mensen weinig geld hebben dan levert stoppen met roken enorm veel winst voor hen op.
Ik werk in een praktijk waar meer dan gemiddeld mensen roken, overgewicht hebben, minder dan gemiddeld bewegen, meer dan gemiddeld ziek zijn enz enz. Ergens moet toch iemand deze spiraal doorbreken? En toch is het elke keer weer spannend om te vragen of je het over hun gewicht mag hebben, over het roken en over het bewegen. Deze problematiek gaat namelijk hand in hand met eenzaamheid en met depressiviteit. Je wil niet dat deze mensen zich nog ongelukkiger gaan voelen. Toch kan ik juist door het gesprek aan te gaan hen laten voelen dat ze er niet alleen voor staan.
Sociaal domein
Ik zou heel graag hierbij gezamenlijk optrekken met het sociale domein. Doordat dit in verzekeringsland losstaat van de mondzorg, is dat nog niet zo eenvoudig. Het sociale domein valt onder de gemeente. Zeg je gemeente dan zeg je politiek. De politiek staat nu niet meteen bekend als een snelle jongen. Al eerder moest ik een dikke vier jaar lobbyen om het consultatiebureau op te komen. Hoe lang zou het gaan duren eer samenwerking met het sociaal domein en met praktijkondersteuners van de huisarts zou zijn opgezet? En waarom kan ik niet gewoon even de telefoon oppakken? Ook ik weet dus niet waar ik precies moet aan kloppen..net als die man van het tv-programma. Zorg en welzijn klinkt zo dichtbij elkaar maar vaak zit er mijlen tussen.
Jojanneke en de jeugdzorgtapes
Dan keek ik ook nog naar Jojanneke en de jeugdzorgtapes. Poe, wat heb ik een potje zitten janken. Kinderen die het al moeilijk hebben in de isoleercel zetten. Hoe halen we het in ons hoofd? Kinderen waarvan de ouders faalden werden achter slot en grendel gezet. Alsof zij de schuldige waren. Dat kon toch alleen maar verkeerd gaan? En niemand die het zag…Het zijn regelmatig die kinderen met ouders in armoede die bij Jeugdzorg raken. Maar waar was die zorg precies? Waar was de hulp? En als de kinderen straks worden geholpen, wie helpt dan hun ouders? Waar gaat dit allemaal toch precies mis? We zien die kinderen ook in de praktijk (als ze komen…). We zien die gebitjes die precies afschilderen hoe donker en zwart het thuis is. Je voelt je als mondhygiënist dan soms zo verdomde machteloos. Ik kan alleen maar proberen om via het tandenpoetsen een soort van gezellige structuur thuis op te bouwen. Proberen om ouders met een goed gevoel de praktijk weer uit te laten gaan die weer zin hebben om hun kind te knuffelen omdat het tandenpoetsen 10 seconden wel goed ging. Laat ik niet de zoveelste ‘hulpverlener’ zijn die alleen maar de boel afkraakt. Dat is geen hulp!
