Is preventie nu hip of bestaat het eigenlijk al heel lang? Al 400 jaar voor onze jaartelling bedacht de filosoof Hippocrates (what’s in a name…) dat voeding belangrijk was voor een gezond leven. Ook volgens Aristoteles was het genezen van ziekte lastig, bij gebrek aan medicatie. De geneeskunde in die tijd bestond dus voornamelijk uit het vinden van een gezond dieet. De oude Grieken kenden de gevaren van onmatigheid en hun dieet richtte zich dan ook op evenwicht. Om het geluk te vinden was het namelijk belangrijk om pijn te voorkomen.
Hedonisme
Volgens de filosoof Plato zijn goed leven en gelukkig leven aan elkaar gelijk. Voor hem ligt geluk in het verkrijgen van ware kennis. Voor Aristoteles ligt geluk in het vinden van evenwicht. Andere filosofen waren van het Hedonisme. Zij gingen voor geluk dat voor hun voeten lag. Een snelle hap geluk. Je zou bijna kunnen zeggen dat McDonald’s gestoeld is op hele oude filosofie. Je geniet maar niet voor lang. Je hebt snel weer honger. Epicurus vond dat genieten iets was voor de lange termijn. Hij leidde een sober leven, maar kon in zijn laatste jaren enorm genieten van mooie herinneringen.
Wie teveel eet, wordt ongezond, vond hij. Wie teveel alcohol drinkt, krijgt een kater. Seks kan leiden tot ziekte. Kortzichtig genot kan verslavingen veroorzaken. Ja, je zal steeds maar meer meer en meer willen. In principe ben je namelijk onverzadigbaar als het op korte termijn gelukjes aankomt. Als we ons meer op de lange termijn richten dan weten we dat we korte termijn gelukjes soms even moeten laten voor wat ze zijn. Ook moeten we dan dingen doen die minder leuk zijn om leuke dingen te bereiken. Even doorzetten, dus.
Psychoneurologie
In wezen kunnen we hieruit leren dat je elk kort gelukje moet afwegen tegen het lange geluk. Continu zou je moeten kiezen waar je voor gaat. Sommige dingen lijken enorm aantrekkelijk maar zijn ze dat wel echt? Marketingbureaus maken hier enorm veel gebruik van. Ons brein heeft namelijk de onhandigheid om voor het snelle kleine geluk te gaan. De verleiding tot gedrag dat eigenlijk niet heel handig is voor onze toekomst, is zo ontworpen. Je brein gaat echt goed aan het werk als het leed al geleden is. Dit kan zich uiten in spijt en schaamte. Dit is overigens niet bedacht door de oude Griekse filosofen maar is bijvoorbeeld te lezen in de boeken van de hedendaagse professor Kahneman. Hij beschrijft de leer van psychoneurologie.
Gezonde keuzes maken
Wat heeft dit allemaal met je gebit te maken? Nou, erg veel. Als ik je vraag wat je wenst voor je gebit dan zal je bijvoorbeeld zeggen dat je een gezond gebit wilt of je wilt je tanden zo lang mogelijk houden. Niemand wil graag gaatjes, erosie of een tandvleesontsteking. Als ik je vraag of je graag dik wilt zijn dan wil je dat waarschijnlijk ook niet. Maar als ik je een chocolaatje voor hou, dan wil je die waarschijnlijk maar wat graag opeten. En dat terwijl je echt wel weet dat een chocolaatje eten niet goed voor je tanden is en niet goed voor je lijn. Mensen die roken willen meestal allemaal wel stoppen met roken omdat ze weten dat roken niet gezond is, je ervan gaat stinken en het veel geld kost. Maar als ik hen een sigaret voor hou dan pakken ze hem, waarschijnlijk zelfs zonder nadenken.
Laat je niet voor de gek houden
Verleidingen liggen tegenwoordig continue op de loer. Je moet wel erg stevig in je schoenen staan, wil je die verleidingen tegen kunnen gaan. Soms word je ook enorm voor de gek gehouden. Bijvoorbeeld doordat er ‘geen toegevoegde suikers’ op de verpakking staat. Al kwijlend sta je voor dat frisdrankpak en als je al je lange termijn doel in gedachten zou hebben, wordt deze al snel omgezaagd door deze marketing truc. Heel vaak zit er dan concentraat van fruit in. Bij fruit gaat nu bij jou al snel het belletje van ‘gezond’ rinkelen, maar helaas. Het betekent dat het al het suiker uit het fruit is gehaald en dat in het drinkpak is gestopt. Suiker uit heel veel fruit. Dus ook heel veel suiker. Dus het lijkt gezond en dat maakt de marketing en je brein je heel graag wijs…maar dat is het niet.
Focus
Mag je dan nooit meer frisdrank? Mag je dan nooit meer snoep? Mag je dan nooit eens 2 keer per dag tandenpoetsen in plaats van drie keer? Jawel…Plato zei het al: Doe kennis op zodat je weet hoe je je lange termijn doel kan bereiken. Lees bijvoorbeeld eens de ingredienten van je boodschappen en zoek op wat het werkelijk is. Aristoteles had het over evenwicht. Je kunt best eens kiezen voor korte termijn geluk, maar blijf zelf de baas. Hou je focus op je lange termijn doel en stop op tijd met je geluksmomentje die je toekomst in de weg kunnen staan. Dus een keertje snoepen mag heus wel. Geniet, maar drink met mate. Als ze dit voor de jaartelling al konden bedenken dan snap jij waarschijnlijk ook wel dat dit nodig is. Moeilijk? Ja…niemand zei dat het makkelijk was. Anders had mijn beroep waarschijnlijk niet eens bestaan.
