Laatst vroeg ik in een filosofisch gezelschap wat pijn is. “Domme vraag”, zou je waarschijnlijk zeggen. “Kom maar even hier met je kleine teen en ik wil je best eventjes laten ervaren wat pijn is.” Ja, ok, dat begrijp ik wel. En toch ligt hier de sleutel van hoe je pijn kunt aanpakken.
Rustaaaahg…
Mijn vraag kwam voort uit iemand die niet altijd even sociaal handig is. Hij bedoelde het vast goed, maar hij zei: “Jij doet mensen zeer als je het tandvlees onderzoekt. Je moet dit van te voren zeggen!!! Je moet verdoven!” Ik probeerde hem uit te leggen dat een tandvleesonderzoek helemaal niet zo’n pijn hoeft te doen. Dat het onderzoekje dat hij bedoelde slechts twee minuten duurt en dat de verdoving dan meer zeer doet dan het onderzoekje. Ik vroeg hem of hij misschien in de war was met het langere onderzoek “Neeeee, natuurlijk niet!!!”, gilde hij zo ongeveer terug. Hij bedoelde namelijk ook het langere onderzoek. Toen vertelde ik hem dat ik inderdaad 2 mensen herken die ik heb moeten verdoven. Dat was schijnbaar ook een verkeerde opmerking…
Sorry alvast…
Pijn en je psyche gaan in mijn beleving hand in hand. Ook dit vinden sommige mensen een hele nare opmerking van me. Want wat nou als je leidt aan chronische pijnen van een heel hoog level en je die continu moet verdragen. Je bent met je pijn al naar de psycholoog gestuurd waardoor jij het idee kreeg dat je pijn niet serieus werd genomen. Laat ik voorop stellen: Pijn verzin je niet. Pijn is er echt. Alleen ben ik er wel heilig van overtuigd dat je kunt leren omgaan met pijn. Je kunt het opvangen. Ook kan pijn verergeren en opwekken als je stress of angst hebt. En al helemaal als je je niet bewust bent van die factor.
Pijngrens
In mijn vorige blog had ik het er over dat mijn verstandskies werd getrokken. Ik heb je ook eens verteld dat ik een chronische blessure aan mijn enkels had. Op het moment dat ik pijn ervaar, duiken er allerlei gedachten in mij op. “Voel ik nu echt pijn? Of stel ik me aan?” Een maffe gedachte. Ik zei namelijk net nog dat pijn altijd echt is. En toch heb ik altijd een angst dat ik me aanstel. Ook al weet ik dat mijn pijngrens best wel hoog ligt. Die van mijn man ligt een stuk lager. Die wordt al gek als hij op televisie een beetje bloed ziet en hij vloekt hartgrondig als hij even zijn teen stoot. Ik vind het juist een uitdaging om zo min mogelijk te laten merken. Maar wacht eens…heeft dat niet iets met je psyche te maken?
Piekeren
Dat gepieker over mijn pijn werd vroeger ongemerkt groter en groter…De ene gedachte naar de andere kwam op: ”Wat betekent die pijn?” en “Moet ik er naar laten kijken of val ik dan iemand lastig?” en “Stel nou dat het niks is dan ben ik echt wel een loser dat ik er zo moeilijk over heb gedaan.” en “Stel nou dat het wel iets is en ik heb er te lang mee doorgelopen?” Al dat getwijfel maakt dat ik inzoomde op mijn pijn. Op een gegeven moment bestaat er niks anders meer dan pijn en groeit de pijn dus ook. Diegenen die mijn gedachtestroom verstoorde, kregen er van langs. Tadaaa…een kort lontje en gevoelige schenen.
Hersenstorm
Ook tijdens het trekken betrapte ik mezelf op bepaalde gedachten die mij absoluut niet hielpen. Bovendien waren die gedachte ook absoluut niet waar. “Mijn kaak valt er zo af.” Volkomen idioot natuurlijk. Gelukkig had ik het zelf door. Dat maakte dat ik mijn stress kon opvangen. “Goh, wat ligt ze er rustig bij.”, zei een collega die even kwam spieken. Mijn hersenstorm kan ik zelf beïnvloeden. Mijn lichamelijke reactie daarom ook.
Wat is het ergste dat kan gebeuren?
Dus als patiënt kan je zelf al een groot gedeelte van je pijnbeleving ombuigen. Natuurlijk kan de behandelaar je hierbij helpen. “Waar ben je het meest bang voor?”, vraag ik regelmatig. Vaak komen er dan dingen naar boven die simpelweg niet kunnen gebeuren en kan ik iemand geruststellen. Dat geeft ontspanning. Een lief gebaar zoals een lekker kussentje in de nek en even helpen met de ademhaling geeft nog meer ontspanning en ruimte om pijn op te vangen.
Adem in…en vooral uit…
Op de juiste manier ademhalen is ook absoluut aan te bevelen. Zelf heb ik een bevalling doorstaan en natuurlijk deden die weeën ook gewoon zeer. Ik betrapte mezelf erop dat ik op het hoogtepunt van een wee dacht: “Nu ga ik dood.” Ik leef overigens nog steeds… Ik weet dat ik ook die pijn kan opvangen. Dus denk niet: “Zie je wel, het doet weer zeer.” , want dat helpt niet maar: “Ik kan dit net als de vorige keer.” Want dat kan je. Adem zoals je hebt geleerd tijdens de zwangerschapsgym. Concentreer je op je buik en vooral op je uitademing.
Matrixmethode
Verder kunnen sommige behandelaren de Matrixmethode zodat je je op de mooiste plek op aarde waant, waar de mooiste geluiden, geuren en gevoelens zijn. Als je dit trucje eenmaal kent, kan je het werkelijk op van alles en nog wat toepassen. Het helpt je door nare momenten heen.
Schreeuw het van de daken?
Terug naar de tandvleesonderzoek. Doet het nu echt pijn? Moet de hele wereld dit weten? Nee. Normaal gesproken voel je vast wel iets aan je tandvlees, maar het mag geen naam hebben. Heel soms is het dus wel pijnlijk en kan er gewoon verdoofd worden. Is het pijnlijk als het ontstoken is? Nou, soms is het enorm ontstoken en denk ik …dit moet pijn doen!..en dan doet het geen pijn en vice versa. Dus ik vrees dat ik niet over een glazen bol beschik. Je zal het dus zelf moeten vertellen. Durf je dat niet? We zijn meestal wel alert op non-verbale communicatie en praat het lichaam wel voor je.
Wat is het nou?
Wat pijn nou is? Tja, het blijft iets geks. Er bestaat ook fantoompijn en als de oorzaak is weggenomen van pijn kan het nog steeds blijven voortbestaan. Bij de een is pijn iets vreselijks en de ander lijkt het niks te deren. Zoals die man die uren in het ijs kan verblijven. Daar kunnen we nog veel van leren….toch moet je altijd naar je lichaam blijven luisteren, want je lichaam wil je iets vertellen. Anderzijds kan het zijn dat je iets mankeert zonder dat je lichaam enig signaal afgeeft. En dat is precies waarom zo’n onderzoek nodig is.
