Enige tijd geleden kreeg ik een stel interessante vragen van Nathalie over wortelkanaalbehandelingen. Het woord alleen al doet mensen rillen van angst, hoewel dat eigenlijk niet terecht is. Nathalie vraagt zich terecht af of er geen beter alternatief is voor een wortelkanaalbehandeling, omdat daar toch ook wel nadelen aan kleven.
In deze blog ga ik haar vragen beantwoorden.
“Beste Marijke,
Ik zoek informatie omtrent wortelkanaalbehandelingen. Ik heb gelezen dat dit best vaak voortkomt en dat dit bijvoorbeeld kan komen doordat de tand “dood” is? En ik heb ook gelezen dat soms een tand niet kan gered worden, en dat die dan wordt getrokken i.p.v. “gered”. Maar toch worden dode tanden zo behandeld en blijven ze gewoon staan. Kan een tand dus niet altijd gered worden met een wortelkanaalbehandeling? Een dode tand is wellicht het allerslechtste. Toch worden deze behandeld met een wortelkanaalbehandeling?
Stel dat een tand die wordt behandeld niet de laatste is in de rij, dan ontstaat er een gat als de tand getrokken wordt. Welke behandelingen zijn nog alternatief zodat een wortelkanaalbehandeling misschien vermeden kan worden en trekken ook? Een ander soort vulling, een medicijn erin? Een ander idee?
Het thema “wortelkanaalbehandeling” interesseert me wel, maar ik vind de informatie die je overal leest niet altijd sluitend.
Gaat het bijvoorbeeld ook niet enorm pijn doen als je een wortelkanaalbehandeling nodig hebt? Een dode tand zal toch ook serieus pijn gaan doen, denk ik. Helaas leven we ook in een tijdperk dat snel geholpen worden ver achter ons ligt. Mensen worden geconfronteerd met lange wachttijden.
Groetjes, Nathalie”
Een wortelkanaalbehandeling, ook wel zenuwbehandeling genoemd, wordt toegepast als er sprake is van een ontsteking van het wortelkanaal. Omdat er in het wortelkanaal veel zenuwen lopen en een ontsteking zorgt voor druk is een ontstoken wortelkanaal een pijnlijke aandoening. Kauwen en zelfs tanden poetsen kan een ware marteling zijn, maar ook zonder die bezigheden kan een ontsteking in het wortelkanaal zorgen voor een voortdurende, niet te harden zenuwpijn. Zelfs mensen die bang zijn voor de tandarts weten meestal niet hoe snel ze ermee naar de tandarts moeten gaan.
Bij een ontstoken wortelkanaal zijn er eigenlijk maar twee mogelijkheden: de tand of kies trekken of een wortelkanaalbehandeling. De tand of kies wordt dan gered, maar omdat de zenuw wordt verwijdert verdwijnt de pijn.
Iedere tand en kies heeft één of meer wortelkanalen, waar de zenuwen en bloedvaten doorheen lopen. Deze inhoud van het wortelkanaal wordt pulpa of tandmerg genoemd en is het levende deel van de tand of kies. Bij een wortelkanaalbehandeling wordt dit deel verwijderd samen met de bacteriën die de ontsteking veroorzaken. Omdat het levende deel verwijderd is spreekt men dan van een “dode tand”. Maar op deze manier ben je wel van de pijn af en voorkom je dat de ontsteking zich verder verspreidt.
Gebeurt dat niet, dan kan de ontsteking de hele tand of kies aantasten en zelfs doortrekken naar het kaakbot. In dat geval kan de tand of afsterven en loslaten. Om dit te voorkomen wordt tijdens een wortelkanaalbehandeling de ontsteking, samen met de zenuwen en bloedvaten, uit het wortelkanaal verwijderd. De holte die dit achterlaat wordt opgevuld, zodat er zich geen nieuwe ontstekingen voor kunnen doen.
Je hebt wel gelijk dat met deze behandeling de tand of kies verandert in dood weefsel. Dat is niet fijn, maar het enige alternatief is de tand of kies trekken. In het verleden was dat heel normaal en dan ontstond er inderdaad een gat in je gebit. Naarmate er meer gaten kwamen, kwam het kunstgebit steeds dichterbij. Vandaag de dag streven we ernaar om de eigen tanden en kiezen te redden, ook als daarvoor het pulpa-weefsel verwijderd moet worden. In die zin is een wortelkanaalbehandeling al het betere alternatief.
Jouw angst dat een dode tand pijn kan gaan doen is onterecht. Een dode tand of kies doet geen pijn omdat die geen zenuwen meer heeft. Dit is nu juist het doel van de behandeling. Er zit wel een addertje onder het gras, want er is een aanzienlijk risico dat er toch een stukje ontsteking blijft zitten. Omdat de zenuw weg is, voel je geen pijn meer en daardoor kan zo’n ontsteking ongemerkt voortwoekeren. In veel gevallen voelt iemand wel druk en moet er nogmaals een wortelkanaalbehandelingen uitgevoerd worden. In andere gevallen merk je niets en kan de ontsteking pas jaren later via een fistel naar de oppervlakte komen.
Om dit te voorkomen heeft de Universiteit Twente de reiniging van het wortelkanaal verbetert in de vorm van een ultrasone techniek. Daarbij wordt via een dunne naald in het wortelkanaal met hoogfrequente geluidsgolven de reinigingsvloeistof in trilling gebracht. Zo worden alle uithoeken van het wortelkanaal ontsmet en ook werkelijk alle bacteriën.
Om terug te komen op je vraag: veel beter dan dit zal het in de nabije toekomst niet worden.
En wat je laatste vragen betreft:
Een wortelkanaalbehandeling is gewoonlijk niet pijnlijk. De tand of kies wordt voor de behandeling plaatselijk verdoofd. Na de behandeling kun je nog wel enkele dagen napijn hebben. Maar bedenk dat je zonder de wortelkanaalbehandeling nog veel meer pijn zult hebben en dat die meestal ook steeds erger wordt.
Als je je bij de tandarts meldt met ernstige kiespijn, zal die daar altijd prioriteit aan geven. In sommige gevallen kan er zelfs sprake zijn van een noodgeval en kun je dezelfde of de volgende dag nog terecht. Dit geldt juist in de situaties waarin een wortelkanaalbehandeling noodzakelijk is.
Beste Nathalie, ik hoop dat je hiermee wat meer duidelijkheid hebt over het hoe en waarom van een wortelkanaalbehandeling. Ik hoop natuurlijk ook dat je nooit een wortelkanaalbehandeling nodig zult hebben. Maar mocht dat wel zo zijn dan is het toch een beter alternatief dan de tand of kies trekken. Vraag je tandarts dan naar verdere uitleg over jouw specifieke situatie.
