Als mondhygienist kom je soms patiënten tegen met een bijzonder mondbeeld. En vanuit de opleiding hebben wij de meest vreemde of ernstige ziektebeelden geleerd uit boeken met plaatjes zodat we die later in de praktijk kunnen herkennen.
Een ziektebeeld wat ik nog wel eens tegenkom is ANUG oftewel : acute necrotiserende ulceratieve gingivitis.
ANUG is een mondziekte die door veel behandelaars over het hoofd wordt gezien of niet wordt herkend.
Maar wanneer deze ziekte niet snel wordt behandeld, kan dit ook gevolgen hebben voor de algehele lichamelijke gezondheid.
Wat is precies ANUG?
Het is een fikse ontsteking van het tandvlees waarbij weefsels worden aangetast.
Deze ontstekingsvorm heeft karakteristieke klinische symptomen.
De meest typische vorm wordt gekenmerkt door interdentale necrotische ulcera. Dit betekent dat er tussen de tanden en kiezen kleine gedeeltes van het tandvlees bij de papillen verdwijnen.
Het gaat in feite om afgestorven tandvlees en ziet eruit als open wonden.
Bij ANUG is er duidelijk geen sprake van botverlies bij het kaakbot, dan spreek je echter over ANUP. ( Acute Necrotiserende Ulcerende Parodontitis.)
Een ander kenmerk van ANUG is de penetrante geur die van het tandvlees afkomt.
Aanraking van het tandvlees is ontzettend pijnlijk en mensen die dit hebben kunnen ook met moeite eten en drinken.
Hoe kom je aan ANUG?
Voordat er sprake is van ANUG, heeft iemand eerst last van gingivitis oftewel tandvleesontsteking in een normale vorm.
Er zijn een aantal factoren die ervoor zorgen dat ANUG de kop opsteekt:
-stress
-roken
-een slechte mondhygiene
Maar ook andere factoren spelen een rol:
-medicijnen
-een chronische ziekte
-hormonen
Maar om te spreken van een acute onsteking in de meest heftige en pijnlijke vorm die er is zijn ook een aantal andere factoren die een grote rol spelen:
-ondervoeding of slechte eetgewoontes
-alcoholgebruik
-zware vermindering van de weerstand
-een zeer slecht uitgevoerde mondhygiene in korte tijd
Veel mensen hebben een tandvleesontsteking in een langdurige of chronische variant. Hoe vaak ik mijn patiënten hoor zeggen dat ze al heel wat jaren bloedend tandvlees hebben. Toch kan door de mate van tandplak en het niet goed verwijderen hiervan de ontsteking overgaan naar ontsteking onder het tandvlees en we spreken dan van parodontitis. Hierbij is botafbraak rondom de wortels aanwezig.
Maar wanneer je een zeer ernstig beeld ziet waarbij het tandvlees te pijnlijk is om aan te raken en het veel open wonden heeft tussen de tanden en kiezen spreek je van ANUG. Ook omdat dit ziektebeeld van de een op de andere dag de kop kan opsteken.
Wat kan je er aan doen?
Om ernstige en blijvende schade aan het gebit en of onderliggende weefsels te voorkomen is het noodzakelijk dat wanneer de tandheelkundige behandelaar een vermoeden heeft van ANUG of ANUP zo snel mogelijk door te sturen naar een parodontoloog.
Dit is een specialistische arts en weet alles op het gebied tandvleesinfecties.
Wanneer het inderdaad gaat om een ANUG of ANUP dan zal de patient iedere dag naar de kliniek toe moeten komen voor behandeling en observatie.
En wanneer er consequent behandeld wordt en het protocol strak wordt opgevolgd zijn er gelukkig goede resultaten te zien.
Meestal is een behandeling met antibiotica niet nodig.
Bij wie zie je meestal een ANUG?
Kenmerkend voor mensen met een ANUG is dat deze vaak niet met enige regelmaat naar de tandarts gaan en slecht te motiveren zijn om een goede mondhygiene te onderhouden.
Het tandvlees is echter zo ontzettend pijnlijk dat het vaak ook lastig is om goed te kunnen poetsen.
Het is dan extra belangrijk dat mensen met ANUG gemotiveerd worden de behandelingen door te zetten om het zo snel mogelijk onder controle te krijgen.
Bij deze patienten is het noodzakelijk dat de behandelaar verder kijkt dan alleen naar de mond. Vaak schuilt er ook een chronische ziekte in het lichaam en zal er door middel van een anamnese naar de geschiedenis van de gezondheid moeten worden gevraagd.
