Hoe het kan weet ik niet precies maar er waart het verhaal rond dat de behandelingen van de mondhygiënist zeer zouden doen. Veel patiënten komen enorm zenuwachtig bij me binnen. Zij hebben zichzelf over een enorme drempel moeten werpen om bij mij in de stoel terecht te komen. Ik weet serieus niet of het wel zelf had aangedurfd als ik bij iemand met een dergelijke reputatie op vrijwillige basis me zou moeten laten martelen. Je moet dan wel bijzonder graag een gezond gebit willen!
Elkaar bang maken
Maar is het waar? Zijn die spannende verhalen op verjaardagsfeestjes waarin een waar drama wordt afgeschilderd op waarheid berust? Of zijn het enge sprookjes? Sprookjes zijn natuurlijk niet echt gebeurd maar er zit misschien nog een leuke moraal in. De moraal vind ik in de verste verte niet te vinden in de verhalen onder ‘vrienden’. Ik vraag me oprecht af wat voor een vriend je precies bent als je iemand bang maakt voor een behandeling die ze hard nodig hebben.
Zijn we masochisten?
Oja, er wordt dan ook nog fijn toegevoegd dat wij mondhygiënisten vast masochisten zijn en dat we daar ook nog enorm lekker aan verdienen. En bedankt…Ongeveer net zo leuk als dat je een snackbarmedewerker omschrijft als iemand die het leuk vindt om iemand aan verstopte aderen te helpen. Ik heb mijn studie destijds juist gekozen om pijn te voorkomen..
Ik weet het niet
Dus onze intenties zijn zuiver maar dat zal je vast begrijpen. Nu echt antwoord op de vraag: Is een behandeling pijnlijk? Het antwoord luidt: Dat weet ik niet. Dat kan ik op voorhand niet vertellen. Dit is misschien een antwoord waar je niet op had gehoopt en waar je misschien ook helemaal niks mee kunt. Daarom leg ik het graag nader uit.
Vragen
Als eerste enkele wedervragen… Wat is de reden van het bezoek aan de mondhygiënist? Zijn er al klachten? Is het bezoek puur preventief, op eigen initiatief of soms op verwijzing en zijn er al problemen? Welke verwachtingen heb je? Verwacht je pijn of juist niet? En wat bedoel je eigenlijk precies met pijn? Wat betekent het voor jou?
De kapper is ook eng
Als je een kind vraagt of haren knippen en nagels knippen pijn doet, zal hij misschien ook vertellen dat het zeer doet. Het idee dat er iets van je lichaam verdwijnt, kan heel veel angst aanjagen. We weten inmiddels allemaal dat dit helemaal geen zeer doet. In je haren en in je nagels zit namelijk geen gevoel. Maar ja, als je je nagels tot op het leven knipt, is dat zeker geen prettig gevoel. Ook als je je haren uit je hoofd laat trekken dan is dat gewoon gemeen. En toch zijn er een heleboel mensen die fanatiek nagel bijten en zichzelf dus pijnigen. Wat voor een antwoord geven zij als je vraagt of het pijn doet? Pijn is fijn?
Verwachting
Volgens mij is het zo dat als pijn compleet onverwacht komt en iemand doet je met opzet pijn met een slechte intentie dan is pijn ontzettend onaangenaam. Aangekondigde pijn en pijn die zonder kwade intentie optreedt, vinden we een stuk minder erg. En toch zit er bij ‘aangekondigd’ ook een probleem. Op dat moment zit je je schrap. Je spant je spieren aan, klaar om te vluchten maar dat kan niet.
De ene hersenpan is de andere niet
Wat gebeurt er als je je compleet op de pijn focust? Wordt hij juist groter of kan het dan alleen maar meevallen? Ook op dat laatste kan ik geen volledig antwoord geven. Dit werkt voor iedereen anders. Wat gebeurt er in je hersenpan? Denk je: “Zie je wel…ik voel iets…ja, hoor…ik voel het echt..oja, ik voel het goed…” Of: “Ja, ik voel iets. Nou ja, dat kan. Het is zoals het is. Is het echt zo erg? Nee, ik kan ermee omgaan.”
Het ene lichaam is het andere niet
Niet alleen wat je denkt is van invloed op je pijnbeleving. Het ene lichaam is nu eenmaal gevoeliger dan de ander. Een bekend voorbeeld is menstruatiepijn. Boots je deze na met een apparaat en plaats je elektroden op een man dan trekt hij dat niet terwijl bij dezelfde amplitude een vrouw nog fluitend naar haar werk gaat.
Krabben tegen de jeuk
Komt de patiënt voor het verwijderen van tandsteen dan bestaat er nog verschil tussen boven en onder de rand van het tandvlees. Reinigen onder de rand van het tandvlees klinkt macaber en luguber maar veel mensen hebben het totaal niet in de gaten als ik onder het tandvlees aan het werk ben. Wel kan acuut ontstoken tandvlees pijnlijker aanvoelen dan chronisch ontstoken. Maar zelfs bij behandeling van een abces hoeft er niet altijd sprake te zijn van enorme pijn tijdens de behandeling. Soms lucht het zelfs op. “Je krabt me waar ik niet van wist dat ik er jeuk had.”, wordt me dan toevertrouwd. Sommige mensen vinden het zelfs ‘lekker’ en aangenaam.
Verdoving
Ik zal er niet omheen draaien. Soms is een behandeling echt pijnlijk. Gelukkig hebben we daar wat op. Het heet verdoving. Gelukkig hoef ik het zelden te gebruiken, maar als het moet, is het echt fijn dat dit bestaat.
Met liefde
Toevallig had ik gisteren een man in de stoel waarbij in het begin het tandvlees enorm fel rood was. Nu is het gelukkig roze geworden, maar toch blijft zijn tandvlees gevoelig. Dusdanig dat er weleens een traantje tevoorschijn komt. Verdoving wil hij niet. Voor mij is het moeilijk om toch goed kracht te zetten op mijn instrument zodat het tandsteen goed weggehaald wordt. “Ik blijf gemeen he?”, vroeg ik hem. “Ach,”, antwoorde hij. “Je bent vriendelijk. Je beschikt over goede communicatieve vaardigheden. Je hebt een hele sociale houden en dat maakt het een stuk minder erg. Daarvoor wil ik best elke drie maanden gepijnigd worden.” Toen sprongen bij mij zowat de tranen in de ogen.
