In Nederland is zorg, inclusief mondzorg, steeds moeilijker betaalbaar. Dit heeft verschillende oorzaken. Je hebt te maken stijgende kosten in de zorg, de vergrijzing van de bevolking en het tekort aan tandartsen en mondhygiënisten. Veel mensen kunnen de kosten van mondzorg niet meer dragen, wat leidt tot zorgmijding.
Dit komt vooral voor bij volwassenen, terwijl kinderen tot 18 jaar grotendeels wel gedekt worden door de basisverzekering. Voor volwassenen valt mondzorg echter buiten de basisverzekering. Daardoor wordt het financieel onbereikbaar voor een steeds groter wordende groep mensen.
Oorzaken van de Onbetaalbaarheid van Mondzorg
De kosten voor zorg stijgen jaarlijks, mede door de vergrijzing van de bevolking. Oudere mensen hebben vaker mondzorg nodig, wat de vraag naar zorg verhoogt. Tegelijkertijd is het aantal tandartsen en mondhygiënisten relatief klein, wat de druk op de zorgverleners vergroot.
De combinatie van hogere kosten en een tekort aan professionals maakt mondzorg onbetaalbaar voor velen, vooral voor mensen met een laag inkomen. In plaats van preventieve zorg te ontvangen, stellen patiënten behandelingen uit. Dat kan leiden tot duurdere en ernstigere ingrepen.
Pogingen om de Kosten te Beheersen
Inmiddels werkt men aan oplossingen voor de stijgende kosten. In 2024 startte een kostprijsonderzoek om de tarieven voor mondzorg realistischer en betaalbaarder te maken, zonder dat dit ten koste gaat van de toegankelijkheid van zorg. Het doel is om ervoor te zorgen dat tandartspraktijken niet failliet gaan en dat patiënten niet onterecht lang met gebitsklachten blijven rondlopen.
Of de herijking van de tarieven daadwerkelijk leidt tot lagere prijzen, is nog onzeker. Wanneer de kosten van tandartspraktijken veel hoger liggen dan voorgaande jaren, kunnen de tarieven juist stijgen. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat tandartspraktijken efficiënter gaan werken. Dat kan door bijvoorbeeld meer behandelingen in minder tijd uit te voeren.
Dit kan zorgen voor lagere tarieven, maar het risico is dat tandartsprofessionals gestraft worden voor dat ze harder werken, wat de werkdruk verhoogt.
De Gevolgen van Tarievenverlaging voor Mondzorgprofessionals
Als ze de tarieven daadwerkelijk verlagen, kan dit invloed hebben op de werkdruk van tandarts- en mondzorgprofessionals. Hoewel het idee is om zorg betaalbaarder te maken, kan het effect van lagere tarieven negatief zijn voor de professionals zelf.
Professionals ervaren namelijk al de stijgende kosten en de toenemende werkdruk. Daarnaast kan het kan demotiverend zijn als zij minder betaald krijgen voor hun werk. Dit kan leiden tot langere wachttijden voor patiënten en mogelijk zelfs minder patiënten die geholpen kunnen worden.
Ook kan het een negatieve invloed hebben op de werktevredenheid van zorgprofessionals. Tandartsen, mondhygiënisten en preventieassistenten willen zich richten op het leveren van kwalitatieve zorg, maar het administratieve werk vermindert hun werkplezier. Dit heeft niet alleen invloed op hen, maar ook op de zorg die patiënten ontvangen.
De Impact op Patiënten
De gevolgen van zorgmijden zijn ernstig voor patiënten. Wanneer je een behandeling uitstelt, kunnen gebitsproblemen verergeren, wat leidt tot ernstigere en duurdere behandelingen. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de mondgezondheid van patiënten, maar ook voor hun algehele gezondheid en kwaliteit van leven.
Onbehandelde gebitsproblemen kunnen leiden tot pijn, infecties, en beïnvloeden het vermogen om te werken of te functioneren in het dagelijks leven.
Een belangrijk aspect van mondzorg is preventie. Het voorkomen van gebitsproblemen is essentieel, maar het is juist deze preventieve zorg die ze het meeste raken door de stijgende kosten. Preventieve behandelingen zoals gebitsreiniging en controles zijn vaak niet volledig gedekt door de verzekering, waardoor veel mensen deze noodzakelijke zorg niet kunnen betalen.
De Situatie voor Kinderen: Het Verlies van Vergoedingen
In de afgelopen jaren zijn er veranderingen in de vergoedingen voor mondzorg voor kinderen. Tot 18 jaar is de mondzorg voor kinderen in principe gedekt door de basisverzekering. Echter, sinds vorig jaar zijn er verzekeringen die slechts een beperkt aantal behandelingen vergoeden, zoals maar een half uur per jaar voor gebitsreiniging.
Dit heeft vooral invloed op kinderen waarvan de ouders het financieel moeilijk hebben. Deze kinderen hebben vaak meer gebitsproblemen dan kinderen van ouders met een hoger inkomen. Zonder de juiste preventieve zorg lopen deze kinderen het risico op ernstige gebitsproblemen op latere leeftijd.
Investeren in preventie voor kinderen met een laag inkomen is van groot belang. Het aanbieden van poetstraining, laklaagjes en gebitsreiniging kan niet alleen de mondgezondheid verbeteren, maar ook de algehele gezondheid en schoolprestaties van deze kinderen bevorderen. Het zou een investering zijn in een gezondere toekomst voor deze kinderen, wat uiteindelijk ook kosten bespaart voor de samenleving.
Oproep tot Actie: Investeren in Preventie
De onbetaalbaarheid van zorg heeft niet alleen invloed op patiënten, maar ook op de professionals die dagelijks deze uitdagingen moeten aangaan. Mondzorgprofessionals staan voor de taak om kwalitatieve zorg te leveren, ondanks de financiële druk die op hen rust. Het is tijd om het tij te keren. Er moet meer geïnvesteerd worden in preventie en er moet gelobbyd worden voor een beter zorgsysteem dat voor iedereen toegankelijk blijft.
Bij deze doen we een oproep aan iedereen die vindt dat mondzorg voor kinderen in het basispakket moet worden opgenomen en dat preventieve zorg voor iedereen toegankelijk moet blijven. Alleen door samen te werken kunnen we ervoor zorgen dat mondzorg betaalbaar blijft voor iedereen.
