De grens bepalen

De grens; waar ligt die van jou?

Naast dat ik mondhygienist ben, hou ik me ook graag bezig met thuisstudies. Ik woon wat dat betreft erg onhandig voor iemand die graag studeert. Dus ik ben heel blij dat ik met mijn pootjes omhoog kennis kan opsnuiven. Zo heb ik ook de thuisstudie tot Life Coach gedaan en nu ben ik bezig met Toegepaste Psychologie. Het mooie is dat deze prima te gebruiken is als medewerker. Zowel als mondzorgkundig behandelaar als teamlid.

Seksualiteit

Ik denk dat we allemaal wel hebben meegekregen dat er nogal wat discussie is ontstaan over lessen in het onderwijs over seksualiteit. Hierbij leren hele kleine kinderen al waar ze ‘nee’ mogen zeggen. Of eigenlijk waar ze ‘nee’ moeten zeggen. De methode gaat ervan uit dat kinderen dan eerst kennis moeten maken met hun eigen lijf en hun eigen gevoelens. Wat voelt wel fijn en wat niet? Hoe voelt het als je aan je eigen huid zit en hoe voelt het als iemand anders eraan zit. Wie mag er wel aan je zitten en wie niet?

Nee leren zeggen

Het mooie is dat we bij kindjes meestal rond het 2e jaar al mogen zien dat ze hun grenzen aangeven. Rond deze leeftijd snappen ze dat ze niet meer dezelfde persoon zijn als papa of mama. Het staat bekend als de nee-fase. Ofwel, de peuterpuberteit. De nachtmerrie van elke ouder maar je kunt het ook anders bekijken. Het is een hele mooie ontwikkelingsfase, een persoonlijke groei van je kleine. Het is dus positief dat je kindje niet zomaar overal mee akkoord gaat. Maar ja, daar gooi ik dan wel even roet in het eten.

Toch toelaten

Want rond het tweede jaar zullen de ouders twee keer per dag de tanden van hun koter moeten poetsen. Dat gaat best lastig als je peuter flinke weerstand biedt. Bij veel ouders raakt dit verzet hen behoorlijk, recht in hun hart. Je wil niet dat je kind boos, verdrietig en gefrustreerd is. En dan zeg ik dat je daar vrij weinig van moet aantrekken. Dat je bij elk klein stukje helpend gedrag van je kind lekker enthousiast moet reageren. Dus je leert dan weer die grens af. 

Tja, dat ligt dus best lastig. Je kind heeft het recht om grenzen te stellen en nu moet je er zomaar overheen walsen. Je kind heeft maar te luisteren naar je. Tandenpoetsen moet nu eenmaal. Het is voor zijn eigen bestwil. Door gewoon door te gaan, slecht gedrag te negeren en goed gedrag te belonen, zal je kind stukje bij beetje mee gaan werken. Tot het zich beseft dat tandenpoetsen eigenlijk helemaal niet zo erg is. Dat je er lekker fris van wordt. Dat het gewoon erbij hoort, twee keer per dag, precies elke dag hetzelfde liedje. Dat het eigenlijk best gezellig en leuk kan zijn als je maar meewerkt.

Maar ja, leren we kinderen dan niet om maar alles te slikken? Dat als iemand autoriteit heeft, je ergens vriendelijk toe dwingt, dat je het dan maar moet laten gebeuren?

Trauma in de stoel

Soms heb ik kindjes in de stoel waarbij je aanvoelt dat er iets speelt. Ze maken niet echt contact met je. Ze gaan wel gedwee in die stoel liggen maar lijken er niet echt bij te zijn. Ze openen keurig hun mond maar dwalen met hun ogen weg. Er komt niet echt een authentiek antwoord als je ergens om vraagt. Vaak geven de ouders dan al antwoord voordat die kleine pruts zelf wat kan zeggen. Ik heb dan serieus grote moeite om ook maar iets bij zo’n kind te doen. Een kind zonder mening, totaal overgeleverd aan jou als behandelaar. Vaak is daar iets misgegaan in de hechting. Ik zie dit bijvoorbeeld bij kinderen die uit huis zijn geplaatst en met een pleegouder komen.

Opnieuw grenzen stellen

Deze kinderen druk ik op het hart dat ze me echt moeten zeggen als ik doe wat pijn doet of simpelweg niet prettig. Een kindje heb ik applaus gegeven toen ze uit het niets intens begon te huilen tijdens een hele minimaal invasieve behandeling. Wat was het voor haar een doorbraak om te aan te geven: “Ho! Dit is mijn lijf. Wegwezen!”

En zo vind ik mezelf ook weleens terug heel hard ‘neeeeeeh’ roepend en kijken collega’s mij verbaasd aan. “Eh…ik vroeg alleen even wat…gewoon nieuwsgierigheid.”  Ik projecteer dan schijnbaar een totaal andere niet-prettige situatie op deze situatie die eigenlijk helemaal niet zo ernstig was. Toch ben ik dan trots op mezelf dat ik nee heb gezegd. Goed, misschien iets aan de pittige kant. Daar kan ik aan werken. Deze minder hanige actie van mij geeft me wel inzicht hoe andere mensen op mij kunnen reageren omdat ik ze ergens trigger. Het geeft me begrip en dat maakt me rustig. Juist die rust zorgt ervoor dat iemand zich al snel weer prettig bij mij als behandelaar voelt. Wat die uitstraling precies is op dat moment en hoe ik dat voor elkaar krijg, is moeilijk aan een ander uit te leggen.

Respect en vertrouwen

Tegenwoordig zijn we behoorlijk aan het polariseren. We prikken elkaar enorm en we reageren impulsief terug. Als we ons verdiepen in de achtergrond hiervan, kunnen we misschien leren hoe we met elkaar weer harmonieus kunnen omgaan. Als we de intentie leren kennen. Ik ben ervan overtuigd dat we in wezen allemaal hetzelfde willen. We willen de ruimte om onszelf te zijn, we willen onze grenzen bewaken, doen waar we gelukkig van worden en anderen voorzichtig in vertrouwen stapsgewijs toelaten. We willen gerespecteerd worden voor wie we zijn. Uiteindelijk hoeft dan niemand te bijten. Dan blijkt alles even onschuldig als tandenpoetsen.

Ok, ik droom nog even verder.

Over de schrijver

  • Lieneke Steverink Jorna

    Lieneke is sinds 2001 werkzaam in de mondzorg en studeerde aan de HAN. In 2013 mocht ze de titel Mondhygienist van het Jaar dragen. Ze werkt in een aantal praktijken om patiënten te behandelen en om het preventieteam leiding te geven. Lieneke was de eerste mondhygiënist die internet en social media ging inzetten om mondgezondheid te promoten. Daarnaast komt ze veel de praktijk uit om vrijwillig kinderen actief op te zoeken die niet vanzelf naar de praktijk komen. Bijvoorbeeld tijdens Kidsfabriek, in de bibliotheek, bij de Zomerschool of bij de Jonge Gezinnenbeurs. Ze spreekt soms op symposia en congressen voor collega’s. Schrijven is een uit de hand gelopen hobby van haar. Lieneke wenst voor alle Nederlanders een gezonde mond en maakt zich hiervoor dagelijks hard.

    Meer over de schrijver

Is dit artikel behulpzaam?

Bedankt voor je feedback!

Leave a Reply