Houd jij je mond in balans?
Wist je dat we een rasechte haat-liefde verhouding hebben met bacteriën? Er woedt een ware oorlog in onze mond. Een gevecht dat tot bloedens toe wordt uitgevochten, als je niet uitkijkt. Het liefst hebben we natuurlijk een vreedzaam evenwicht. Een wapenstilstand tussen de aanvallers en de verdedigers. Wat is deze balans precies en hoe bereik je dit?
Tandvlees met karakter
Onze mond is iets vreemds. Het is je buitenkant, maar tegelijkertijd ook je binnenkant. Je tandvlees is een ingewikkeld weefsel dat heel snel ontstoken kan raken. Dat komt omdat het op sommige plekken van nature heel zwak is.
Dat geldt vooral voor het tandvlees dat tussen je tanden zit. Het heeft niet zo’n goede verdedigingslinie zoals bijvoorbeeld je huid heeft. Je tandvlees is wel je beschermer van je wortels en van je kaakbot. Dus als je tandvlees in de strijd geveld wordt, dan heeft dat gevolgen voor de gezondheid van je kaakbot en je tanden.
En zo raak je steeds dieper in de problemen. De bacteriën veranderen je gestel waar je bij staat. Ondanks dat dit behoorlijk heftig klinkt, hoef je hier niets van te merken. Of je merkt wel wat, maar heb je er nooit bij stil gestaan dat het met je mondgezondheid van doen had.
Waarom is het tandvlees tussen de tanden zwak?
• Het mist keratine
• De vezels liggen slechts een kant op, dus het is geen stevig vlechtwerk
• Het zit op een plek waar je met de tandenborstel niet bij kunt
• Het heeft het verloop van een kommetje; een vergaarbakje
Komt ontstoken tandvlees van slecht poetsen?
Geloof me, ik krijg dagelijks mensen in de stoel die een stuk kaakbot kwijt zijn en echt hun best doen op tandenpoetsen. Ik zie ook wel eens patiënten die zelf toegeven niet regelmatig te poetsen, maar waarbij de mond nog in een aardig goede conditie is. Dat klinkt oneerlijk en dat is het ook.
Heeft tandplak dat geen invloed op het tandvlees?
Jawel, zeker wel. Tandplak bestaat voornamelijk uit bacteriën. Bacteriën zullen er altijd zijn; we zijn nu eenmaal niet steriel. Dus meteen na het poetsen zitten er gewoon weer bacteriën. Echter zijn deze niet zo schadelijk. Pas als deze de gelegenheid krijgen om uit te groeien en hun andere vrienden aan te trekken, worden ze agressief.
Dus in eerste instantie kan je lichaam het allemaal prima aan. Er is dan dus sprake van balans, van een evenwicht tussen aanval en verdediging. Maar na 24 uur beginnen de eerste scheurtjes. Je lichaam moet harder werken om zich te verdedigen tegen de aanvallende bacteriën. Daarom is het belangrijk om elke 24 uur je mond zo goed mogelijk te reinigen.
Maar hoe komt het dan sommige mensen die gewoon 2 keer daags poetsen toch tandvleesproblemen kunnen krijgen?
Vergeet je niet iets?
Zoals al gezegd, is het tandvlees tussen je tanden zwakker. We zijn wel gewend om de binnenzijdes en buitenzijdes van onze tanden te reinigen en poetsen het tandvlees mee. Met schoonmaken tussen de tanden zijn we vaak niet opgegroeid. Het is dus niet zomaar een gewoonte. Dat komt omdat het interdentaal reinigen niet zo eenvoudig is.
Dus als we hier te jong mee beginnen, lopen we kans dat we meer schade aanrichten dan wat anders. Onze fijne motorieke vaardigheden zijn als kind nog niet volledig ontwikkeld. Bovendien krijgen kinderen zeer zelden problemen met hun kaakbot. Dus het hoeft dan simpelweg nog niet.
Naar mate we ouder worden, hoe meer risico we krijgen op kaakbotverlies, op parodontitis. Dus er komt een moment waarop we ineens wel dagelijks tussen onze tanden moeten gaan schoonmaken. Dus je kunt prima poetsen, maar als je hier tussen niet schoonmaakt, heb je een behoorlijk verhoogde kans op verlies van kaakbot.
Krijgt iedereen kaakbotverlies op leeftijd?
Nee hoor, dat hoeft niet. Als je de balans kunt behouden tussen de aanval van de bacteriën en de verdediging van het lichaam is er niks aan de hand. Het is dus belangrijk om je gebit dagelijks optimaal schoon te maken. Hoe precies, dat leer je van de mondhygiënist.
Het doel van de mondhygienist is om je levenslang met je eigen natuurlijke gebit te laten doen. Om je dus in balans te houden. Tegenwoordig worden er jaarlijks 10.000 minder kunstgebitten gemaakt, dus het is een nobel streven.
Balans vanuit je lichaam
Aan de ene kant zijn er dus de plakbacteriën die niet uit moeten groeien om je in balans te houden. Aan de andere kant moet je lichaam genoeg weerstand kunnen bieden. Precies genoeg, om precies te zijn.
Het lichaam moet dus niet te weinig doen, maar ook niet overdreven reageren. Dit is gedeeltelijk erfelijk bepaald. Gelukkig valt je afweer behoorlijk te beïnvloeden.
Dus ook genoeg vitaminen nemen, voldoende bewegen, goed omgaan met stress, niet roken en noem-het-allemaal-maar-op is belangrijk voor je conditie van je tandvlees en je kaakbot.
Hoe het ongeveer is met je afweer, zou je kunnen merken aan de doorbloeding van je tandvlees. Als je echt niet goed gereinigd hebt, moet je tandvlees wat opzwellen, wat roder worden en bloeden bij aanraking.
Gebeurt dit niet, dan is je afweer verlaagd. Zwelt je tandvlees als een idioot op, dan werkt je lichaam te hard. In beide situaties heb je dan een verhoogd risico op parodontitis. Algemene ziektes zoals auto-immuunziektes en diabetes uiten zich dus ook met regelmaat via het tandvlees. We zien dan weinig plak, maar wel een verhoogde bloedingsneiging van het tandvlees. Je lichaam is uit balans.
Producten
Om het herstel van je tandvlees te ondersteunen proberen fabrikanten te zoeken naar stofjes. Stofjes die je lichaam aan het werk zetten of juist niet. Of die de bacteriën mee helpen uit te schakelen. Bijvoorbeeld door zuurstof te brengen in gedeeltes waar bacteriën leven die niet tegen zuurstof kunnen. Of door je vitaminen in een potje te geven die extra goed voor je tandvlees zouden zijn. Of door zinklactaat toe te voegen aan een mondspoelmiddel of tandpasta.
Het allerbelangrijkste is dat je met goed materiaal op de juiste wijze tussen je tanden schoonmaakt. Zeker als je extra risico loopt op parodontitis door genitica, afweer of ouderdom.
Lees ook:
10 Bewezen middelen die ontstoken tandvlees helpen voorkomen
