Zoals ik in de vorige blog al beschreef is de bacterieflora in de mond erg belangrijk, maar zodra deze uit balans is geraakt ontstaan er problemen.
Meestal uit zich dit dan in tandvleesproblemen, mondschimmels of cariës.
Ik probeer jullie mee te nemen in de wereld van de mondbacterien en uit te leggen hoe een verstoorde mondflora ontstaat en hoe je dit weer kan verbeteren.
Gunstige mondflora
Om een goede mondflora te creëren is het van belang om regelmatig de tandarts te bezoeken, op dagelijkse basis je mond goed te reinigen en ook goed voor de rest van je lichaam te zorgen. Denk dan aan gezond eten en zorgen voor voldoende lichaamsbeweging en frisse lucht.
Toch kan het evengoed gebeuren dat je mondflora uit balans raakt. We spreken van een mondflora en daarmee bedoelen we alle bacteriën die van nature in de mondholte thuishoren. Wanneer er om wat voor reden dan ook te weinig goede mondbacterien in de mond aanwezig zijn, ben je gevoeliger voor de slechte mondbacterien de zogeheten paropathogene bacteriën.
Wanneer deze bacteriën in hoge maten aanwezig zijn in de mond kan het kaakbot en tandvlees worden aangetast door ontsteking.
Net zoals in de darmen hoor je bacteriën te hebben, en heel veel zelfs! Een groot deel van ons menselijk lichaam bestaat uit bacteriën.
Mensen zijn een beetje huiverig geworden voor bacteriën en associeren deze met ziek worden en viezigheid. Toch zijn de goede bacteriën uiterst nodig om voldoende van te hebben, daarmee is dit de barrière tegen de foute bacteriën.
Helemaal uit balans
In mijn stoel kom ik geregeld mensen tegen met hevige mondklachten.
Wanneer mensen er op dagelijkse basis veel last van hebben, komen ze vaak naar mij toe met bloedend of pijnlijk tandvlees. Tandvlees wat helemaal opgezwollen is en het afbreken van steunweefsel rondom de wortels.
Vooral het hevig bloeden van een tandvlees is voor mij een teken dat de bacterieflora uit balans is geraakt.
Wanneer dit bij mijn patiënten het geval is, ga ik eerst op onderzoek om te kijken waar de oorzaak ligt.
Ik noteer de gemeten ruimtes tussen het tandvlees en de wortel in een zogenoemde status en PPS score.
Ook is aan mij de taak te achterhalen wat er nog meer mee te maken kan hebben, poetst en stokert de patiënt regelmatig? Heeft hij of zij veel stress en zijn er misschien andere lichamelijke oorzaken?
Meestal starten wij met een grondige schoonmaakbeurt in de stoel in combinatie met de juiste tips en instructies voor thuis. Wanneer het bloeden of de ontsteking ernstiger is geef ik vaak het advies om met een antibacteriële gel of mondspoeling te gaan werken op basis van de stof chloorhexidine.
Toch zijn er situaties die om meer onderzoek vragen bijvoorbeeld bij aanhoudende klachten.
Bacteriën kweken
In dit soort gevallen of wanneer mijn onderbuik zegt dat er meer in de mond aan de hand is doe ik bij mijn patiënten een bacteriekweek.
Het afnemen van tandplak en bloed uit de mond is heel eenvoudig en dit doe ik met behulp van hele kleine papieren staafjes. Deze paper points breng ik tussen het tandvlees en de kies en slurpt al de plak en bloeding op.
In een klein plastic buisje doe ik alle verzamelde paperpoints en ik ondervraag de patiënten met vragen die noodzakelijk zijn voor het laboratorium.
Meestal maak ik zelf gebruik van een zogenoemde DNA test, dit is de meest gebruikte microbiologische test bij parodontale problemen. De PCR techniek wordt toegepast voor het aantonen van medisch belangrijke pathogenen zoals virussen en bacteriën.
De analyse van deze techniek vindt plaats op dode bacteriën en deze worden zichtbaar gemaakt met een speciale gel. Hierbij wordt een stukje DNA van de bacteriën zodanig vermenigvuldigd dat het systeem het kan detecteren.
Dit is een andere techniek dan wanneer je bacteriën uit de mond levend moet aanleveren en deze op kweek worden gezet. Deze wat ouderwetse techniek is vele malen intensiever en kostbaarder dan de PCR test en dan leest het zeer nauw met de tijd waarin het wordt afgenomen en op kweek wordt gezet omdat wanneer er te lang tijd tussen zit de bacteriën al dood zijn.
Een korte samenvatting van de soorten bacteriën:
AA Aggregatibacter Actinomycetemcomitans
Deze bacterie is geen anaerobe bacterie en is niet beweeglijk. Hij produceert een soort leukotoxine een stof die schadelijk is voor afweercellen. Ook speelt genetica een rol en daarom komt deze bacterie vaker voor bij patiënten uit Noord Afrika en Middellands zee gebied.
PG Porphyromonas Gingivalis
PG is een anaerobe bacterie die uitsluitend voorkomt in de mond. Deze besmettelijke bacterie is meestal betrokken bij parodontitis maar wordt ook gevonden in abcessen of infectie bij de zenuwen. Deze gevreesde bacterie is tevens ook erg gevaarlijk voor mensen met hartproblemen.
Deze bacterie wordt vaker aangetroffen bij mensen die roken.
PI Prevotella Intermedia
Dit is een bacterie die het meest voorkomt in de mond, deze anaerobe bacterie zit in de slijmvliezen maar ook in de plak van boven en onder het tandvlees.
PM Parvimonas micra
Deze soort wordt gevonden bij mensen met gingivitis, parodontitis, infecties bij de zenuw en in abcessen.Deze bacterie wordt niet alleen aangetroffen in de mond, maar ook in de vagina of darmen.
FN Fusobacterium Nucleatum
Deze bacterie wordt bij diverse soorten infecties in de mond aangetroffen, sommige geleerde noemen deze bacterie ook wel een stress bacterie en kan je vaker aantreffen bij mensen met chronische stress.
Maar hoe gaan deze bacteriën dan weg?
Wanneer de hier boven genoemde bacteriën in hoge getallen aanwezig zijn kan de normale mondflora verstoort raken. Deze over het algemeen paropathogene bacteriën zijn vaak de oorzaak van het afbreken van het kaakbot en de infecties in de mond.
Om weer een normaal en gunstige mondflora te creëren zal er dus het een en ander moeten veranderen.
Bij sommige soorten bacteriën is het gewenst de gebitsreiniging in de initiële fase ( dat wil zeggen het reinigen onder het tandvlees) uit te voeren in combinatie met antibiotica. Het laboratorium kijkt dan naar de hoeveelheden van bepaalde bacteriën en zal dan een kuur van antibiotica adviseren wat precies gepast is om deze bacteriën weg te krijgen.
In ernstige gevallen zijn er zelfs twee soorten antibiotica nodig om het herstel in de mond te bevorderen.
Omdat we ook niet onnodig mensen antibiotica moeten voorschrijven doe ik dit in de praktijk in overleg met de tandarts en altijd in overleg met het laboratorium.
Om resistentie te voorkomen en zeker te weten dat het in de mond ook echt noodzakelijk is.
Vaak wanneer je dan de initiële behandeling bij de mondhygienist of parodontoloog hebt ondergaan en je de antibioticakuur netjes afmaakt zie je na drie maanden een enorme verbetering van de mondklachten.
