Help: Ontstoken Tandvlees – Tips & Oorzaken

Ontstoken tandvlees: wat te doen?

Soms merk je niets van ontstoken tandvlees, soms merk je dat het tandvlees rood of gezwollen is, dat je uit je mond stinkt of dat je tandvlees bloedt bij het tandenpoetsen. Ontstoken tandvlees moet altijd behandeld worden, want anders raakt zelfs je bot ontstoken en kan je tanden of kiezen verliezen. Waar moet je op letten?

Wat is ontstoken tandvlees?

Je tandvlees kan ontstoken raken door bacteriën uit tandplak, een zacht en kleverig laagje van speekseleiwitten en bacteriën op de tanden en kiezen.

Er zijn twee stadia van een ontsteking 

• Gingivitis. In deze fase bloedt het tandvlees vaak bij het tandenpoetsen. Ook kan het tandvlees rood, ontstoken of gezwollen zijn. Maar de ontsteking kan ook plaatselijk zijn, bijvoorbeeld tussen twee tanden of kiezen. Soms is gingivitis slecht zichtbaar en wordt deze aandoening alleen door je tandarts of mondhygiënist opgemerkt.
• Parodontitis. Als de ontsteking zich verder uitbreidt naar het kaakbot, noem je dit parodontitis. De pocket, de smalle ruimte tussen tandvlees en tanden en kiezen, wordt steeds dieper. In de pocket vormt zich door bacteriën opnieuw een laagje tandplak en vaak ook tandsteen. De ontsteking breidt zich zo steeds verder uit en bereikt uiteindelijk het kaakbot. In dat bot zitten de tanden en kiezen vast. Door parodontitis kan het kaakbot zo worden aangetast dat de tanden en kiezen los komen te zitten en uiteindelijk zelfs uit kunnen vallen.

Wat zijn de symptomen van ontstoken tandvlees?

Soms merk je helemaal niets aan ontstoken tandvlees. Je kunt ook last hebben van:

• Bloedend tandvlees bij tandenpoetsen of gebit schoonmaken met rager of stoker
• Vieze geur uit je mond
• Vieze smaak in je mond
• Rode kleur van het tandvlees
• Gezwollen tandvlees
• Teruggetrokken tandvlees, zodat er meer van je tanden of kiezen zichtbaar wordt
• Pijnlijk of gevoelig tandvlees

Wat voor gevolgen kan ontstoken tandvlees hebben?

Een chronische ontsteking in je lijf is nooit goed. Het tast in eerste instantie je tandvlees aan, maar als je er niets aan doet, komt de ontsteking steeds dieper in je mond. Als het kaakbot wordt aangetast, kunnen tanden en kiezen los komen te staan en zelfs uitvallen. Eenmaal beschadigd kaakbot kan niet herstellen.

Kan ontstoken tandvlees ook een link hebben met de rest van je lijf?

Jazeker kan dat. Het werkt twee kanten op: de gezondheid van je gebit heeft direct effect op je algehele gezondheid. En andersom heeft je algehele gezondheid effect op de situatie rond je gebit. Een paar belangrijke voorbeelden:

• Hart- en vaatziekten. Mensen met ernstige tandvleesontsteking hebben een zestig procent grotere kans op een hart- of vaatziekte. Tijdens het kauwen en slikken kunnen bacteriën door je lichaam gaan zwerven, wat de algemene ontstekingsgraad in je lichaam verhoogt. Daarnaast kunnen deze bacteriën aderverkalking verergeren.
• Diabetes. Mensen met diabetes zijn gevoeliger voor ontstekingen en infecties, ook in het tandvlees. Diabetici hebben dan ook vaker ontstoken tandvlees dan gezonde mensen. Maar andersom lijkt het ook zo te zijn dat een goede mondhygiëne positieve effecten kan hebben voor diabetici. Het draagt namelijk bij aan een stabiele bloedsuikerwaarde. Lees meer over diabetes en mondgezondheid
• Ontstekingsziekten. Mensen die een ontstekingsziekte zoals Reumatoïde artritis of de ziekte van Crohn hebben, hebben een hoger risico op tandvleesproblemen.
• Hormonale aandoeningen. Bij zwangerschap, hormonale behandeling voor een vruchtbaarheidsbehandeling, de menopauze en in de puberteit loop je een verhoogd risico op parodontitis. Er lijkt ook een verband te bestaan tussen parodontitis en te vroeg geboren baby’s. Tijdens de zwangerschap is het dus extra belangrijk om je tandvlees goed te verzorgen!

Hoe kom je aan ontstoken tandvlees?

Je tandvlees kan ontstoken raken door bacteriën uit tandplak. Dat is een zacht en kleverig laagje van speekseleiwitten bacteriën op je tanden en kiezen. Als je tandplak niet weghaalt, kan het verkalken en tandsteen worden. Tandsteen is bruin of geel van kleur en hecht zich sterk aan je tanden. Je krijgt het zelf niet weg. Op die tandsteen ontstaat weer een laagje plak, wat steeds moeilijker weg te krijgen is, en zo krijgen bacteriën de kans om onder het tandvlees te komen en ontstekingen te veroorzaken.

Wat zijn de oorzaken van ontstoken tandvlees?

• Tandplak en tandsteen – en dan vooral de bacteriën daaruit – zijn de belangrijkste oorzaken van ontstoken tandvlees. Sommige zaken zijn ook niet goed voor een tandvleesontsteking, zoals: Een droge mond. De antibacteriële werking van het speeksel houdt het gebit en het tandvlees gezond. Als je te weinig speeksel hebt, mis je dus een belangrijke beschermer van tanden en tandvlees. Het tandvlees kan dan makkelijker ontstoken raken.
• Roken. Roken verhoogt de kans op het ontwikkelen van tandvleesontstekingen. Roken zorgt – onder andere door de nicotine – voor minder bloedtoevoer naar het tandvlees, zodat de afweer tegen tandvleesproblemen minder wordt. Bovendien verminderen schadelijke stoffen uit de rook de afweer tegen de bacteriën in de tandplak.
• Te hard poetsen. Dit kan het tandvlees beschadigen, of zorgen voor zwelling, irritatie, terugtrekken van of bloeding van het tandvlees.
• Stress. Stress vermindert de weerstand van het lichaam. Wie veel stress heeft, heeft dan ook een grotere kans op tandvleesontstekingen. Ook kunnen de gevolgen van de ontstekingen ernstiger zijn.

Is tandvleesontsteking erfelijk?

Er zijn inderdaad aanwijzingen dat genetisch bepaald is of je gevoelig bent voor een tandvleesontsteking. Alles begint met een verminderde mondhygiëne. Maar hoe de ontsteking zich ontwikkelt, hangt af van erfelijke aanleg en het type bacterie dat zich in de mond nestelt. Daarnaast kunnen ook stress, roken en een verminderde weerstand een rol spelen bij ontstoken tandvlees.

Is tandvleesontsteking besmettelijk?

Bacteriën kunnen inderdaad worden overgedragen tussen mensen. Dat betekent niet dat als je bijvoorbeeld zoent met iemand met parodontitis, je ook meteen ontstoken tandvlees krijgt. Niet iedereen is namelijk even bevattelijk voor de ziekte en waarschijnlijk kan de ander de bacteriën prima ‘afslaan’. Gebruik voor de zekerheid liever niet de tandenborstel van iemand anders. Dat is sowieso vanuit het oogpunt van hygiëne een goed plan.

Hoe zit het met tandvleesproblemen rondom implantaten?

Jaarlijks worden er steeds meer implantaten geplaatst: schroeven in het kaakbot met daarop een kunstmatige tand of kies. Een prachtig alternatief als je kies of tand niet meer behouden kan worden. Maar rondom die implantaten is de kans op tandvleesontstekingen sterk aanwezig. Dit noem je peri-implantitis en peri-mucositis (mucosa betekent slijmvlies) en deze aandoeningen zijn erg vergelijkbaar met gingivitis en parodontitis bij natuurlijke tanden en kiezen. Bij een groot deel van de mensen met implantaten komen bloedingen, pus en botafbraak rond het implantaat voor.

Hoe komt dat? Implantaten hebben een ruw oppervlak en zijn daardoor moeilijk te reinigen. Bacteriën kunnen zich dus makkelijk nestelen rondom het implantaat. Ook voor peri-implantitis geldt dat een verlaagde weerstand, roken en genetische aanleg een grotere kans geven op het ontstaan van tandvleesproblemen. En, net als bij parodontitis, geldt hier ook: voorkomen is beter dan genezen. Mocht je toch last hebben van peri-implantitis, ga dan altijd naar je tandarts, mondhygiënist of implantoloog. Hij of zij moet het gebied rondom het implantaat eerst goed schoonmaken en ontsmetten. Zelf moet je natuurlijk ook goed voor je mond zorgen. Je tandarts of mondhygiënist kan je adviseren hoe je dat het best kunt doen.

Hoe kun je ontstoken tandvlees voorkomen?

Voorkomen is ook in dit geval beter dan genezen! Tandsteen kun je niet zelf wegkrijgen, dat moet je tandarts of mondhygiënist doen. Beter is dus om ervoor te zorgen dat er geen tandsteen ontstaat. Dat kun je doen door de tandplak – en dus alle bacteriën – dagelijks goed te verwijderen en te zorgen dat je mond gezond blijft.

Dat doe je zo:

• Poets twee keer per dag twee minuten je tanden.
• Maak eenmaal per dag de ruimtes tussen je tanden en kiezen schoon met een rager of tandenstoker.
• Niet roken. Roken verhoogt de kans op het ontwikkelen van tandvleesontstekingen. Roken zorgt – onder andere door de nicotine – voor minder bloedtoevoer naar het tandvlees, zodat voedingsstoffen als vitamine C het tandvlees minder goed kan bereiken, om te helpen in de strijd tegen tandvleesproblemen. Bovendien zorgen schadelijke stoffen uit de rook ervoor dat de afweercellen minder goed bacteriën uit tandplak kunnen tegengaan.

Kan je de ontsteking zelf stoppen?

Ja, in het eerste stadium (gingivitis) kan je de ontsteking zelf laten stoppen. Goede mondhygiëne is hierbij het sleutelwoord. Dus: goed poetsen, tussen je tanden schoonmaken, niet roken, gezond leven (zonder stress, met goede voeding). Ook is het belangrijk om regelmatig naar de tandarts of mondhygiënist te gaan.

Als je al parodontitis hebt, is de aandoening vaak ook nog te stoppen, maar kan het zijn dat de gevolgen, zoals lossere tanden en kiezen of teruggetrokken tandvlees, niet meer terug te draaien zijn. Parodontitis moet je altijd laten behandelen door de tandarts of mondhygiënist en soms ook door de parodontoloog, een tandarts die gespecialiseerd is in tandvleesproblemen. Het spreekt voor zich dat goede mondhygiëne bij parodontitis helemaal belangrijk is.

Hoe kun je ontstoken tandvlees behandelen?

Laat je gebit geregeld checken door een tandarts en ga als je last hebt van tandvleesproblemen zeker ook naar een mondhygiënist. Die kan je gebit volledig schoonmaken en alle tandplak en tandsteen verwijderen, zodat de bacteriën hieruit geen kans hebben om het tandvlees te laten ontsteken.

Daarnaast is het volgende van belang:

• Poets twee keer dag je tanden twee minuten lang met een fluorhoudende tandpasta.
• Gebruik één keer per dag een middel om de ruimte tussen je tanden schoon te maken: bij voorkeur een rager of tandenstoker (TIP Dentek).
• Daarnaast kun je je mond spoelen met een spoelmiddel met veilige antibacteriële ingrediënten, zoals:
  PerioTherapy Mondwater. Dit mondwater bevat actief zuurstof, wat bacteriën onschadelijk gemaakt. PerioTherapy bevat ook xylitol, wat een frisse smaak en een beschermende werking voor tanden en kiezen heeft. Het zinklactaat in het mondwater helpt niet alleen tegen tandvleesontstekingen, maar ook tegen een onfrisse adem en gaatjes. Het breekt bacteriën af en neutraliseert tegelijkertijd een slechte adem. De cetylpyridiumchloride ten slotte helpt het tegengaan van bloedend tandvlees, tandvleesontstekingen, tandplak en een slechte adem.
• De Oxyfresh Gezond Tandvlees Kit bevat twee middelen die zorgen voor een goede gezondheid van je mond: Oxyfresh mondwater en Oxyfresh Super Relief Gel. Het mondwater zorgt voor een diepe reiniging van de gehele mondholte, terwijl Oxyfresh Super Relief Gel direct verlichting biedt in het ontstoken tandvlees. Deze middelen gebruiken actief zuurstof. Ook bevatten de producten onder meer zink, foliumzuur en aloë vera. De combinatie van deze ingrediënten zorgen voor een snel herstel en betere weerbaarheid tegen nieuw bacteriële aanvallen.
• Je kunt ook een spray gebruiken om je tandvlees wat te ‘kalmeren’, zoals Dr. Brite Oral Spray Soothe & Restore. Deze spray gaat irritaties tegen en zorgt voor een gezonde mondflora. Het heeft enkel natuurlijke ingrediënten, zoals tea tree olie, wat bacteriën tegengaat. De spray gebruikt ook andere oliën, zoals kruidnagelolie (zuivert de mond), salieolie (gaat ontstekingen tegen), kaneelolie (beschermt de mond tegen schadelijke bacteriën). Het bevat ook aloë vera, wat de pijn van tandvleesontsteking verlicht, en vitamine E, wat ontstekingsremmend werkt.

Waarom stinkt tandvleesontsteking soms?

De bacteriën die verantwoordelijk zijn voor de ontsteking verspreiden gassen die onprettig ruiken. Hoe meer tandplak, tandsteen en bacteriën in de mond, in het tandvlees en op de tong, hoe onprettiger de mondgeur. Gelukkig kun je wel iets doen aan deze vieze geur! Ten eerste is dat natuurlijk je tandvleesontsteking behandelen. Daarnaast kun je een mondspoelmiddel gebruiken met natuurlijke middelen als actief zuurstof (wat bacteriedodend en speekselstimulerend werkt), zink (neutraliseert vluchtige zwavelverbindingen) en/of baking soda (bindt en neutraliseert de zuren die vieze geuren afgeven), zoals Oxyfresh Mondwater en RyttPro.

Wat moet je vooral niet doen?

• Roken! Dat is het eerste waar je mee moet stoppen als je last hebt van ontstoken tandvlees. Roken verhoogt de kans op tandvleesproblemen en houdt het herstel tegen.
• Spoelen met een mondspoelmiddel dat alcohol of chloorhexidine bevat is niet aan te raden. Deze ingrediënten drogen de mond namelijk uit en creëren daarmee juist een mooie voedingsbodem voor bacteriën op de tong en in de rest van de mond. Als die bacteriën vrij spel hebben, zorgen ze weer voor meer tandplak, wat omgezet wordt in tandsteen en een ontsteking aan het tandvlees kan veroorzaken.
• Je moet juist bij tandvleesproblemen natuurlijk goed poetsen, ook het tandvlees. Maar doe dat wel zachtjes! Als je te hard poetst, gaat je tandvlees nog meer kapot en wordt deze nog gevoeliger. Te hard poetsen zorgt er ook voor dat het tandvlees ‘wegslijt’ en dat het terugtrekt, waardoor de tandhalzen bloot komen te liggen. Zet dus geen druk en gebruik een tandenborstel die zachte haren heeft. Een superzachte borstel is de OxyFresh Health Brush.