Over natriumchloriet, chloordioxide en gestabiliseerde chloordioxide
Als het goed is ben je kritisch op de ingrediënten in je tandpasta en mondwater. In de ingrediëntenlijsten van kwalitatief goede, milde mondzorgproducten kom je regelmatig stoffen tegen als natriumchloriet (sodium chlorite) en chloordioxide (chlorine dioxide). En ook nog wel eens gestabiliseerde chloordioxide (stabilized chlorine dioxide).
Dat klinkt allemaal chemisch en enger dan het bekende en vertrouwde alcohol, maar niets is minder waar. Hieronder leggen we uit wat chloordioxide en natriumchloriet voor spul is en wat het doet voor je mondgezondheid en je gebit.
De productie
Natriumchloriet wordt gemaakt via chemische of elektrochemische reductie van natriumchloraat tot chloordioxide, wat een gas is. Dit wordt opgelost in waterige natriumhydroxide, een basische oftewel niet zure stof. Dit mengsel wordt met behulp van waterstofperoxide gereduceerd om natriumchloriet te vormen.
In een vloeistof moet natriumchloriet gestabiliseerd worden met een zuur. Dit moet een hogere pH-waarde hebben dan 3, wat vergelijkbaar is met azijn, wijn en zuurkool. Dit zuur voorkomt dat natriumchloriet ontploft in de fles. De zuren die hiervoor gebruikt worden zijn altijd “eetbaar” zoals citroenzuur, appelzuur of natriumwaterstofsulfaat.
Natriumchloriet en zuur samen vormen een stabiele vloeistof met anti-microbiële eigenschappen. Deze wordt vervaardigd in drie fasen: chloordioxide, natriumchloriet en terugwinning. De formules van de verschillende merken zijn gepatenteerd. Zo heb je bijvoorbeeld Oxygene van Oxyfresh en OCZ-3X van RyttPro.
Voor het eindproduct (bijvoorbeeld tandpasta of mondwater) zullen zij verschillende productiemethoden gebruiken. Maar in alle gevallen zal er natriumchloriet worden gebruikt, dat in de mond chloordioxide gaat afgeven.
Dan is er nog de “gestabiliseerde chloordioxide”. Hiermee wordt bedoeld dat het gas gestabiliseerd is in de vloeistof. Dat moet ook wel, anders zou je fles mondwater in je badkamer, of al in de winkel, ontploffen. Waar in de ingrediëntenlijst alleen “chloordioxide” staat, kun je er dus zeker van zijn dat dit gestabiliseerd is.
Is het veilig?
Gestabiliseerde chloordioxide wordt in de Verenigde Staten en Europa al heel lang gebruikt bij het zuiveren van drinkwater. Het is in staat om bacteriën en andere micro-organismen te elimineren door middel van reacties die geen schadelijke verbindingen achter laten. Dat is voor drinkwater natuurlijk essentieel.
Voor zwembadwater kan chloor gebruikt worden, maar dat verbindt zich met organische verontreinigingen zodat niet alleen chloor, maar ook schadelijke verbindingen in het water achterblijven. Chloordioxide heeft dat nadeel niet, zodat het ook als mondspoeling kan dienen.
Wat doet natriumchloriet in de mond?
Speeksel heeft een pH-waarde van 6,5. Dat is net niet neutraal (pH7) en zorgt ervoor dat de chloordioxide wordt afgegeven in de mond. Een fijne bijkomstigheid is de volgende. Naarmate er meer schadelijke bacteriën in je mond zitten, wordt je speeksel zuurder. Hoe zuurder je speeksel is, des te meer chloordioxide uit het mondwater wordt geactiveerd.
Chloordioxide doodt schadelijke bacteriën door de celwand te penetreren. Het reageert vervolgens met de aminozuren en het RNA in de bacterie. Hierdoor worden processen in de bacterie verstoord en de aanmaak van eiwitten voorkomen.
Terwijl het vertrouwde alcohol de mondflora verstoort omdat het niet alleen schadelijke, maar ook de nuttige bacteriën doodt, pakt chloordioxide alleen de schadelijke anaerobe bacteriën aan. Alcohol droogt ook de mondslijmvliezen uit, want ongunstig is voor de mondgezondheid. Ook dit nadeel zien we niet optreden bij chloordioxide.
Het in de mond vrijgekomen chloordioxide doet nog iets bijzonders. Bacteriën scheiden niet alleen zuren af nadat ze zich te goed hebben gedaan aan suikers, maar ook vluchtige zwavelverbindingen (VSC’s). Dit zijn de stinkende gassen die verantwoordelijk zijn voor de meeste gevallen van een slechte adem. Bijvoorbeeld door aanslag op de tong of door een tandvleesontsteking, waarbij er gewoon heel veel bacteriën “aan het werk” zijn”.
Niet alleen de bacteriën zelf, ook hun zwavelverbindingen worden aangepakt door chloordioxide. Het oxideert de moleculen van de zwavelgassen door oxidatie-reductie, een proces waarbij verschillende stoffen elektronen met elkaar uitwisselen. Chloordioxide breekt de zwavelhoudende moleculen snel en volledig af, waarna alleen onschadelijke eindproducten overblijven. Dit maakte chloordioxide heel geschikt om drinkwater te zuiveren, maar ook om in mondzorg-producten geuren te neutraliseren.
De belangrijkste VSC’s zijn waterstofsulfiden en methaanthiol (methylmercaptaan). Deze door bacteriën afgescheiden organische zwavelverbindingen veroorzaken meer schade aan het gebit dan alleen nare geurtjes.
Onderzoek toont aan dat ze de eerste stap vormen in de vernietiging van het parodontium (steunweefsel van de tand, waaronder het tandvlees) door micro-organismen. De zwavelverbindingen verzwakken de buitenste laag van het tandvlees, waardoor bacteriën en hun zuren gemakkelijker en dieper door kunnen dringen. Zo tasten zij het collageen in de weefsels aan, met als resultaat tandvleesontsteking. Een verwaarloosde gingivitis (tandvleesontsteking) breidt zich steeds dieper in het steunweefsel. Uiteindelijk verdwijnt zelfs het kaakbeen (parodontitis).
Om je gebit gezond en sterk te houden moet dit uiteraard worden vermeden. Het is daarom een goed idee om deze vernietigende proces vicieuze cirkel al direct bij het begin te stoppen.
Mondwaters met chloordioxide
Om gebruik te maken van de effectieve maar veilige bacterie bestrijdende werking van chloordioxide is het niet nodig om zelf een laboratorium te hebben. De mondwaters van RyttPro, Oxyfresh en Oravall bevatten de stof samen met andere ingrediënten die al even nuttig zijn in de mond en het natuurlijke evenwicht van de mondflora respecteren en ondersteunen.
Meer weten?
Hierboven hebben we op een eenvoudige manier geprobeerd om de bijzondere werking van (gestabiliseerde) chloordioxide uit te leggen. Maar misschien wil je dieper in de materie duiken. In dat geval kun je via onderstaande links meer te weten komen.
http://www.madehow.com/Volume-6/Sodium-Chlorite.html
https://www.fao.org/fileadmin/templates/agns/pdf/jecfa/cta/68/Acidified_Sodium_Chlorite.pdf
https://www.im3vet.com.au/iM3AU/media/Documents/Oxygene_how_it_works.pdf
https://www.lenntech.com/processes/disinfection/chemical/disinfectants-chlorine-dioxide.htm#ixzz6faAWw2F1
https://www.wetenschapsforum.nl/viewtopic.php?t=161716
