Pijnlijke en ontstoken tong: glossitis
Glossitis is de Latijnse naam voor een ontsteking van de tong. Behalve dat de tong opzwelt, kan ook het aanzien ervan veranderen, zoals de kleur en de textuur. Dit is afhankelijk van de oorzaak van de ontsteking. Ernstige gevallen van een tongontsteking kunnen pijnlijk zijn waardoor je problemen ervaart met slikken, kauwen en praten. Gewoonlijk is glossitis een tijdelijke aandoening, die met de juiste behandeling snel geneest.
Wat zijn de symptomen van glossitis?
Behalve dat de tong gezwollenis, is deze meestal ook geïrriteerd of pijnlijk. Dit kan branderig aanvoelen,jeuken of tintelen. Ook kan de kleur van het tong-oppervlak veranderen, waarbij het meestal gaat om een vuurrode of donkerrode verkleuring.
Het oppervlak van de tong kan er anders uit gaan zien, bijvoorbeeld gladder worden als gevolg van het krimpenvan de papillen. Ook kun je bij een tongontsteking een andere smaakbeleving krijgen of zelfs je smaak helemaal kwijtraken.
De symptomen kunnen zich uitstrekken naar de hele mondholte, zoals een droge mond en daardoor een gevoel van dorst. Ook keelpijn kan voorkomen als de tong ontstoken is.
Een gezwollen, pijnlijke tong heeft grote invloed op je spraakvermogen en doordat slikken moeilijk gaat, kan eten en zelfs drinken een pijnlijke aangelegenheid zijn. Het soort en de mate van de symptomen varieert al naar gelang de ernst en de onderliggende oorzaak van de ontsteking.
Wat zijn de oorzaken van glossitis?
Er zijn veel soorten glossitis, die heel uiteenlopende oorzaken hebben.
- Acute glossitis door een allergische reactie
Glossitiskan optredenals gevolg van een allergische reactie, bijvoorbeeld voor een voedingsmiddel, medicijnof een specifiekeirriterende stof in de mond.Glossitis door een allergische reactieontwikkelt zich vaak plotseling en kan ernstig zijn, omdat de tong zodanig opzwelt dat het de ademhaling belemmert.Daarnaast kan acute glossitis een aanwijzing zijn voor een ziekte.
- Chronische glossitis
Glossitis kan chronischworden als deontsteking van de tong niet geneest of steedsblijft terugkomen. Dit kan een symptoom zijn van een onderliggende ziekte.
- Verwonding in de mond
Een andere mogelijke oorzaak van glossitis is een verwonding in de mond, zoals kleine snijwonden door een beugel, een slecht passend kunstgebitof een scherpe, afgebroken tand of kies. Ook brandwonden door te heet eten of drinken kan de tong laten opzwellen en branderig maken.
- Bepaalde ziekten
Sommige ziekten kunnen glossitis veroorzaken, vooral als die gepaard gaan met voedingstekorten. Voorbeelden hiervan zijn coeliakie en pernicieuze anemie, een vorm van bloedarmoede die wordt veroorzaakt door het niet opkunnen nemen van vitamine B12. Ook gewone anomie, bloedarmoede als gevolg van een ijzertekort, kan glossitis veroorzaken. Een tekort aan ijzer verlaagt het niveau van myoglobine in het bloed, dat een belangrijke rol speelt in de gezondheid van onzes pieren, waaronder de tong. Daarnaast kan een tekort aan zink of foliumzuur en een ziekte van het immuunsysteem kan leiden tot veranderingen in de mond, die op hun beurt glossitis kunnen veroorzaken.
- Infecties
Een ontsteking van de tong kan ook worden veroorzaakt door een bacteriële, schimmel- of virusinfectie. In geval van een infectie met streptokokken bacteriën kan de tong het aanzien van een aardbei krijgen.
Een veel voorkomende oorzaak van glossitis is een infectie met het herpes simplex virus, dat wondjes of zweertjes midden op de tong kan veroorzaken.
Ook een Candida-schimmelinfectie kan glossitis veroorzaken, bijvoorbeeld mediane romboïde glossitis. Er zijn tal van factoren die orale candidiasis kunnen uitlokken, zoals een gebitsprothese, diabetes of het gebruik van medicijnen die de speekselafscheiding verminderen.
- Medicijnen
Ook medicijngebruik kan leiden tot glossitis. Bijvoorbeeld medicijnen voor diabetici, plaspillen en medicatietegen een hoge bloeddrukkunnen als bijwerking glossitis hebben.
- Andere oorzaken
Irriterende stoffen in de mond die tot glossitis kunnen leiden zijn tabaksrook, overmatig gekruid of zure voedingsmiddelen en alcohol. Tot slot komt het ook voor dat er helemaal geen aanwijsbare oorzaak voor de ontsteking van de tong kan worden vastgesteld.
Atrofische glossitis
En dan is er nog atrofische glossitis, ook wel Hunter’s glossitis genaamd. Hierbij krimpen de papillen, die het oppervlak van een gezonde tong ruw maken. Bij deze vorm van glossitis ziet het oppervlak van de tong er glad en glanzend uit en wordt het vaak donkerrood van kleur.
Wat kun je doen tegen glossitis?
Normaal gesproken is een ontstoken tong tijdelijk en kan met een behandeling vollediggenezen.Afhankelijk van de achterliggende oorzaak is het raadzaam om een arts of tandarts te raadplegen. In geval van een ernstige zwelling vande tong is zelfs medische noodhulpgewenst, omdat de tongde luchtwegen kanblokkerenen daarnaast kan wijzen op een ernstige onderliggende aandoening.
De arts of tandarts zal de mondholteen de tong grondig onderzoekenen zoeken naar mogelijke oorzaken van de ontstekingophet oppervlak van de tong enhet tandvlees.Soms wordt erook een uitstrijkje van hetspeeksel gemaakt ofbloedafgenomenom te controleren op eventuelevoedingstekortenof ziekten.
Ingeval van wonden door een kunstgebit, beugel of afgebroken tand of kies kun je het beste naar de tandarts. Door het wegnemen van de oorzaak van de irritatie, voorkom je dat een acute glossitis verandert in een chronische.
Wordt de glossitis door een infectie of ziekte veroorzaakt, dan kunnen medicijnen voorgeschreven worden als antibiotica, een anti-schimmelmiddel of een virus-remmend middel.
Is er sprake van een voedingstekort, dan kan de arts een voedingssupplement voorschrijven of aanbevelen om meer voedsel met de ontbrekende voedingsstof te eten.
Is het tekort aan voedingsstoffen het gevolg van een onderliggende ziekte, zoals coeliakie, dan kunnen veranderingen in het dieet of voedingssupplementen helpen om de onderliggende aandoening te behandelen.
Hoe kun je een behandeling van glossitis ondersteunen?
Tijdens de behandeling van glossitis gelden een paar algemene leefregels, die je ook kunt gebruiken om het risico op glossitis te verminderen:
- een gezond voedingspatroon
- een goede mondhygiëne met regelmatig poetsen en mondspoelingen
- het vermijden van irriterende stoffen, zoals te hele dranken, gekruidvoedselen zure voedingsmiddelen
- niet roken en geen alcohol drinken
Als je de symptomen van een ontstoken tong wilt verlichten met mondspoelingen, worden van oudsher kamillethee of bosbessensap aangeraden. Ook een speciaal mondwater kan verzachtend werken, maar let er goed op dat het geen agressieve stoffen bevat. Dit geldt uiteraard ook voor de tandpasta die je gebruikt.
Geschikte mondverzorgingsmiddelen bevatten geen agressieve stoffen als alcohol, chloorhexidine, peroxide of SLS (Sodium Lauryl Sulfate). Deze stoffen irriteren als je glossitis hebt en kunnen in een enkel geval zelfs de oorzaak ervan zijn, als je er allergisch voor bent.
Wat zijn goede middelen om te gebruiken bij een ontstoken tong?
OxyFresh biedt een aantal producten aan die geschikt zijn voor een gevoelige mond en tong. Met name het mondwater en de Pro relief Gel van OxyFresh bevatten enkele verzachtende, helende en ontsmettende ingredienten die de mondgezondheid flink kunnen bevorderen.
Heb je naast een ontstoken tong ook last van een droge mond, dan kun je dat verzachten met Oral Rinse dry mouth van The Breath Co. of Oralieve mondwater. Beide mondwaters hydrateren de mondslijmvliezen en stimuleren de aanmaak van speeksel.
Nuttig, uitgebreide informatie en handige tips.
Ik ga het uitproberen.