Gevoelige tanden verhelpen en voorkomen
Als je last hebt van “gevoelige tanden” is dat relatief onschuldig, maar desondanks lijkt de pijn door merg en been te gaan.
Er zijn natuurlijk meerdere mogelijke oorzaken voor pijn aan je tanden en kiezen, zoals een ontstoken of afgestorven wortel, maar bij de relatief onschuldige gevoelige tanden houdt de pijn niet langdurig aan.
Een plotselinge scherpe pijnscheut treedt alleen op bij het eten of drinken van iets kouds, warms, zoets of zuur. Ook het inademen van koude lucht en zelfs druk kan deze gevoeligheid prikkelen en zorgen voor de plotselinge tandpijn.
In het kort wordt deze klacht veroorzaakt doordat het tandbeen (dentine) bloot komt te liggen. Dit is veel zachter dan de beschermende glazuurlaag en bevat kleine kanaaltjes (tubuli) die in rechtstreeks contact staan met de zenuwen. Als de beschermende smeerlaag onder bepaalde omstandigheden verdwijnt, komt die verbinding open te staan.
Hier kun je meer lezen over hoe en waarom je tanden gevoelig worden.
Hoewel relatief onschuldig is het goed om deze klachten wel serieus te nemen. Om de exacte oorzaak van de gevoeligheid van je tanden te achterhalen, is het raadzaam om de tandarts of de mondhygiënist te raadplegen. Deze kunnen je persoonlijk advies geven om de pijnlijke tanden te verhelpen of te verminderen. In ernstige gevallen kunnen zij ook specifieke behandelingen uitvoeren.
Als je één tand of kies hebt die langere tijd gevoelig blijft, kan het zijn dat de zenuw blijvend geïrriteerd is. Ook dan is het natuurlijk aan te raden om bij de tandarts of mondhygiënist langs te gaan.
Ondertussen kun je zelf ook het nodige doen om gevoelige tanden te voorkomen. Of als je ze al hebt, om de klacht te verhelpen.
Hieronder lees je daar meer over.
Wat kun je doen tegen gevoelige of pijnlijke tanden?
Om te beginnen zijn er dingen die je kunt doen om tanderosie zo veel mogelijk te voorkomen:
- Je voedingspatroon aanpassen: zure voedingsmiddelen vermijden of neutraliseren
- Aandacht voor hoe en wanneer je je tanden poetst
- Zorgen voor voldoende speeksel
- Milde mondverzorgings-producten gebruiken die het gebit geen schade toebrengen i.p.v. producten met bijtende of schurende ingrediënten
- Speciale tandpasta voor gevoelige tanden
1. Je voedingspatroon aanpassen
Probeer zure voedingsmiddelen zoveel mogelijk te verminderen. Voor een deel is dat haalbaar, bijvoorbeeld door frisdranken en wijn te vervangen door water en thee (zonder fruitsmaak). Maar ook gezonde, noodzakelijke voedingsmiddelen zoals fruit en vruchtensap bevatten zuur dat de glazuurlaag van je tanden aantast.
Pas vooral op met frisdrank. De light-versies bevatten weliswaar minder suiker, maar ze zijn even zuur als gewone frisdrank. Cocktails en alcoholische mixdrankjes bevatten veel zuur en de toegevoegde alcohol heeft daar bovenop ook nog eens een glazuur-oplossend effect. Icetea, sport- en energiedrankjes en wijn bevatten ook veel zuur, goed beschouwd is bijna elke drank zuur. De enige uitzonderingen vormen water, melk, koffie en thee zonder suiker.
Zuur smakende voedingsmiddelen als karnemelk, yoghurt en yoghurtdranken verergeren tanderosie juist niet, maar dan moet je er geen suiker aan toevoegen. Koolzuur, de bubbeltjes in water, heeft evenmin een nadelig effect op het glazuur.
Fruit en puur vruchtensap is gezonder dan frisdranken, maar even schadelijk voor je tandglazuur. Vruchtensap is vaak zelfs nog zuurder dan frisdrank. Dit geldt vooral voor fruit met een zure smaak: appels, citrusfruit, bramen, kiwi en rode bessen. Ook zoete vruchten bevatten zuur, maar minder.
Vruchtensap kun je het best verdunnen met water om de zuurgraad omlaag te krijgen en je kunt het ook neutraliseren door na afloop je mond te spoelen met water of melk.
Dan zijn er nog voedingsmiddelen, die niet direct zuur lijken maar dat wel zijn, zoals mayonaise, tomatensaus en veel andere sauzen.
2. Dagelijkse mondhygiëne aanpassen
Tegen ouder worden kun je niets doen, maar om terugtrekkend tandvlees door andere oorzaken te voorkomen of af te remmen is een goede mondhygiëne noodzakelijk. Hoewel te hard poetsen en harde tandenborstels toch niet zoveel invloed blijken te hebben als vroeger gedacht, kun je natuurlijk het zekere voor het onzekere nemen en niet te hard boenen met een zachte of hooguit middel-harde tandenborstel.
Andere maatregelen die je kunt nemen om pijnlijke tanden te voorkomen of te verhelpen zijn:
- Poets je tanden pas een uur nadat je gegeten of iets gedronken hebt, met name zure voedingsmiddelen. Na het ontbijt is dat uiteraard lastig, dus poets je tanden vóór het ontbijt en spoel je mond daarna met water. Zo poets je het tandglazuur en smeerlaagje van het tandbeen niet weg. Vooral als je fruit eet bij het ontbijt of (vers) vruchtensap loont die verandering echt de moeite in het tegengaan van tanderosie.
- Gebruik een speciale tandpasta voor gevoelige tanden. Aan zulke tandpasta’s zijn stoffen toegevoegd die de kanaaltjes in het tandbeen dichten of de zenuwprikkeling in de kanaaltjes verminderen. Deze tandpasta kun je met je vinger of een wattenstaafje nog eens extra over de gevoelige plekken smeren voordat je naar bed gaat. Hiermee profiteer je langer van de actieve bestanddelen. We hebben hiervoor een artikel geschreven met de beste tandpasta voor gevoelige tanden.
- Als je mondwater gebruikt, gebruik dan mild en neutraal mondwater.
- Probeer een fluoride-spoeling. Deze mondspoelmiddelen kunnen de gevoeligheid verminderen. Je gebruikt ze eenmaal per dag. Bij hardnekkige klachten is een sterkere fluoride-spoeling of -gel nodig. Die kun je niet zonder recept verkrijgen, maar je tandarts kan indien nodig een fluoridegel aanbrengen om het probleem te verlichten. Lees ook: Top 5 beste fluoride gels.
Zorg voor voldoende speeksel
Voldoende speeksel bevordert het snel neutraliseren van zuren in de mond. Maar de hoeveelheid en kwaliteit van het speeksel kan per persoon verschillen. Als je om wat voor reden dan ook last hebt van een droge mond, is het belangrijk om deze natuurlijke bescherming tegen tanderosie te herstellen.
Dat kan door middel van hydraterend mondwater, waarbij het naast het bevochtigen van de mondslijmvliezen ook belangrijk is dat je eigen speekselproductie wordt gestimuleerd. Kauwen op suikervrije kauwgom stimuleert ook de aanmaak van speeksel. Hier kun je lezen wat je nog meer kunt doen om een droge mond te verhelpen .
De ingrediënten van tandpasta en mondwater
Let ook goed op de ingrediënten van je mondverzorgings-producten. Tandpasta en mondwater met bijtende bestanddelen zoals alcohol, chloorhexidine of SLS (Sodium Lauryl Sulfate) kunnen de gevoeligheid juist vergroten.
Hetzelfde geldt voor tanden-bleekmiddel en blekende tandpasta’s, die peroxide bevatten. Veel mensen krijgen daar zelfs gevoelige tanden van gedurende het gebruik. Als je stopt met deze mondverzorgings-producten, verdwijnt de gevoeligheid vanzelf.
Om toch wittere tanden te krijgen kun je kiezen voor een tandpasta met natuurlijke ingrediënten. Kokosolie staat erom bekend dat het je tanden op een zachte manier witter maakt en heeft daarnaast nog veel meer gunstige effecten.
Sterk abrasieve (schurende) tandpasta wordt ook wel gebruikt om de tanden witter te maken, maar die dragen bij tot slijtage en dus gevoelige tanden.
Als je van een frisse adem houdt en mondwater gebruikt, is het belangrijk dat ook dit geen agressieve ingrediënten bevat. Er bestaan mondwaters met een hoog zuurgehalte, dat gevoelige tanden in de hand werk. Als je al gevoelige of pijnlijke tanden hebt, is dat natuurlijk niet erg handig.
Zoek naar een mild mondwater op basis van natuurlijke ingrediënten, die je gebit geen schade toebrengen.
Wat kun je doen om gevoelige tanden te verlichten?
Tegen ouder worden kunnen we helaas niets doen, maar om terugtrekkend tandvlees door andere oorzaken af te remmen is een goede mondhygiëne belangrijk. Als je al pijnlijke tanden hebt kun je, behalve het vermijden van mondverzorgings-producten met irriterende stoffen, het volgende doen:
Gebruik een speciale tandpasta voor gevoelige tanden
Als je pijnlijke tanden hebt is speciale tandpasta voor gevoelige tanden een betere keuze. Hieraan zijn mineralen en stoffen toegevoegd, die de kanaaltjes in het tandbeen dichten of die de zenuwprikkeling in de kanaaltjes verminderen.
We hebben maar liefst drie effectieve en veilige tandpasta’s gevonden die je kunnen helpen in de strijd tegen gevoelige tanden. Twee ervan bevatten fluoride:
- Oxyfresh Pro formula for sensitive teeth (tip)
- Miradent Mirasensitive Hap Special Toothpaste for Sensitive Teeth
- Dentissimo Toothpaste Complete Care
Over fluoride zijn de meningen verdeeld, volgens de één is het onmisbaar bij het verzorgen van je gebit en het behandelen van gevoelige tanden. Volgens de ander een gevaarlijke chemische toevoeging die meer kwaad dan goed doet.
Dat hoeft je gelukkig niet te weerhouden om te kiezen voor een speciale tandpasta. Wij hebben er namelijk ook één gevonden, die geen fluoride bevat. Deze is niet minder effectief, maar gebaseerd op natuurlijke stoffen die je gebit verzorgen en de gevoeligheid van je tanden vermindert: Dr. Brite Coco Chai Toothpaste
Deze drie tandpasta’s tegen gevoelige of pijnlijke tanden zijn te bekijken bij de Mondzorgzaak.
Om langer van de actieve bestanddelen te profiteren, kun je de tandpasta nog eens extra over de gevoelige plekken smeren voordat je naar bed gaat.
Ook kun je aan je tandarts vragen of die een zogenaamde “lepel” maakt, die om je gebit sluit of een bitje hiervoor gebruiken. De lepel of het bitje vul je met de speciale tandpasta voor gevoelige tanden. Hiermee kan de tandpasta nog langer inwerken om de kanaaltjes in het tandbeen te dichten of de zenuwen minder gevoelig te maken.
Fluoride-spoeling en fluoride gel
Gebruik eventueel een fluoride-spoeling, zoals Oxyfresh fluoride mondwater. Deze mag je eenmaal per dag gebruiken. Gebruik in combinatie met Oxyfresh Fluoride Dental Gel is nog effectiever om gevoelige tanden minder pijnlijk te maken.
Naar de tandarts met gevoelige tanden?
Hoewel maar weinig mensen met gevoelige tanden hiermee naar de tandarts gaan, kan deze best iets voor je betekenen bij pijn in het gebit:
- Allereerst kan de tandarts onderzoeken waarom het tandbeen blootligt of waarom je last hebt van (vergevorderde) tanderosie en je advies geven om verdere schade te voorkomen of te verminderen.
- De tandarts kan een zogenaamde “lepel” maken, die om je gebit past. Deze lepel kun je vullen met een speciale tandpasta voor gevoelige tanden, waardoor de tandpasta langer kan inwerken dan alleen tijdens het tandenpoetsen. Hiermee vergroot je het effect van de werkzame stoffen die de kanaaltjes dichten of de zenuwen minder gevoelig maken.
- Dan zijn er nog middelen, die de tandbeen-kanaaltjes dichtmaken en die op gevoelige tandhalzen kunnen worden aangebracht, zoals fluoriden-lakken en gels. De tandarts beschikt over middelen met een hoger fluoride gehalte dan je zonder recept kunt verkrijgen. Bij ernstige klachten kunnen de tandbeen-kanaaltjes hiermee worden gedicht om de gevoeligheid van je tanden te verminderen.
- Is er sprake van veel weefselverlies aan de tandhalzen? Dat is een onomkeerbaar proces. Hier is niets anders aan te doen dan vullingen om de gevoelige of pijnlijke tanden te beschermen.
