Iedereen weet dat we twee keer per dag onze tanden moeten poetsen. Toch bereik je daar maar ongeveer 2/3 van het volledige oppervlak van je gebit. Niet alleen komt de kop van de tandenborstel moeilijk bij de achterste kiezen, ook de interdentale ruimten bereik je niet met de tandenborstel.
Interdentale ruimten zijn de ruimten tussen je tanden en kiezen. Je tanden goed poetsen voorkomt niet dat er zich hier tandplak ophoopt. Ook op deze plek heeft het ook nog eens alle gelegenheid om zich te verharden tot tandsteen. Dat leidt op den duur tot cariës (gaatjes), bloedend tandvlees en uiteindelijk tandvleesontsteking.
Om tandplak te verwijderen uit de interdentale ruimten moet je regelmatig, bij voorkeur dagelijks, aan de slag met floss, tandenragertjes of tandenstokers.
Welke van deze hulpmiddelen voor jou het beste zijn, kun je zelf uitproberen. Ook kun je je tandarts advies vragen over wat voor jou de beste manier is om de tandplak tussen je tanden en kiezen te verwijderen.
Om je een beetje op weg te helpen met jouw keuze hebben we de verschillende mogelijkheden op een rij gezet.
Flossen
Om te gaan flossen heb je uiteraard flosdraad nodig. Ook binnen het flosdraad, ook wel tandzijde genoemd, hebben we al diverse keuzemogelijkheden.
Zo is er flosdraad met of zonder laagje was. Ook zijn er verschillende materialen. Flosdraad van gevlochten nylon is geschikt voor tanden die dicht op elkaar staan, maar het rafelt en breekt gemakkelijk. Dat is niet het geval met het stevigere PTFE flosdraad, dat eveneens goed tussen de tanden glijdt.
Staan je tanden wat verder uit elkaar? Dan kan flos-tape, dat wat breder is, gemakkelijker in het gebruik zijn.
Hoe gebruik je flosdraad correct?
- Snij een stuk flosdraad van ongeveer 40 centimeter af en wikkel de uiteinden om je wijsvingers. Met de combinatie van duimen en wijsvingers is je mond het best bereikbaar en hou je de meeste over het flosdraad
- Hou een tussenstuk vrij van ongeveer 8 centimeter
- Hou het flosdraad tijdens het flossen strak
- Steek het flosdraad in de ruimte tussen twee tanden of kiezen en maak een glijdende zigzag beweging naar beneden
- Maak zachtjes op en neer gaande bewegingen, waarbij het flosdraad langs je tanden en kiezen gaat
- Vergeet vooral de randen van je tandvlees niet, maar doe dat voorzichtig om je tandvlees niet te beschadigen. Beweeg naar rechts en naar links
- Herhaal deze procedure voor iedere interdentale ruimte en vergeet niet om de achterkant van je achterste kiezen te flossen
- Als je hele gebit hebt geflost, spoel dan je de mond goed met water en daarna met een goed mondwater zoals RyttPro Oral Rinse.
Bloedend tandvlees
Als je begint met flossen komt het regelmatig voor dat het tandvlees gaat bloeden. Door dagelijks te flossen zal het tandvlees vanzelf minder gaan bloeden en zul je merken dat je gebit schoner aanvoelt.
Beugel
Draag je een beugel, dan is flosdraad ongeschikt. Dan zul je moeten kiezen voor tandenstokers ragertjes, of nog beter, tandenragers.
Bruggen
Voor gebruik onder bruggen is er speciaal flosdraad verkrijgbaar, genaamd Super Floss. Dit zijn al op maat gemaakte flosdraden, waarvan je het stugge uiteinde tussen de gebitselementen kan steken. Daarna kun je flosdraad onder de brug zachtjes heen en weer bewegen.
De draad bestaat uit een sponsachtig en een gewoon deel, waarbij het sponsachtige deel echt alles van onder de brug meeneemt. Super Floss kan ook een handig hulpmiddel zijn bij het reinigen van een gebit met een beugel.
Flosboogjes
Flossen kan lastig zijn omdat je de flosdraad met je vingers in je mond moet manoeuvreren. Je zal bijvoorbeeld maar dikke vingers hebben en een kleine mond. Flosboogjes zijn een relatief nieuwe uitvinding, waarbij je het flosdraad met één hand kunt gebruiken. Bovendien kom je er dieper mee je mond in. Met een flosboogje kun je niet alleen flossen, vaak dient de punt als tandenstoker en de boog als tongschraper.
Tandenragers
Tandenragers, ook wel interdentale borsteltjes genaamd, bestaan uit een klein nylon borsteltje op een metalen draad. Het gebruik van tandenragers om de de interdentale ruimten te reinigen heeft een belangrijk voordeel ten opzichte van tandenstokers en flosdraad. De zijkant van een kies heeft vaak een enigszins holle vorm, waarin tandplak kan blijven ingeval van “vormvaste” hulpmiddelen. Tandenragers duw je in de smalle ruimten, maar ze veren vanzelf uit zodra ze meer ruimte hebben en nemen ook de tandplak uit zo’n holte mee.
Tandenragers zijn duurzamer dan tandenstokers of flosdraad, die alleen eenmalig gebruikt kunnen worden. Spoel je tandenragers altijd wel na gebruik goed uit.
Ook tandenragers kennen veel verschillende varianten. Om te beginnen de rechte, standaard tandenragers en de tandenragers met een hoek van 90 graden.
De juiste maat tandenragers
Tandenragers zijn verkrijgbaar in verschillende diktes. De juiste maat is belangrijk, want als ze te dik zijn kunnen ze je tandvlees beschadigen. Zijn ze te dun, dan reinigen ze onvoldoende.
Je bepaalt de juiste maat door de tandenrager heen en weer tussen je tanden te bewegen. Als je teveel kracht moet zetten is de maat te groot, maar als je helmaal geen weerstand voelt is de maat te klein.
Om te zoeken naar de juiste maat zijn assorti-pakketten erg handig. Die bevatten tandenragers in alle verschillende diktes van een fabrikant, van fijn tot groot. Hou er wel rekening mee dat ieder merk tandenragers z’n eigen maten en kleuren heeft, waardoor je ze niet goed onderling kunt vergelijken.
Als je gebit niet helemaal regelmatig is heb je meestal tandenragers in meerdere maten nodig. In dat geval kun je ook kiezen voor conische tandenragers. De borsteltjes daarvan lopen taps toe, zodat ze in verschillende interdentale ruimten passen.
Sommige tandenragers zijn voorzien van een coating, bijvoorbeeld van fluoride of een mint-smaak.
En dan zijn er nog de tandenragers met rubberen borsteltjes. De zogenaamde Soft-Picks zijn met hun kleine rubberen haartjes super zacht voor tandvlees en tandglazuur. Ze zijn ook bijzonder geschikt als je tanden echt heel dicht op elkaar staan en de metalen draad van een gewone tandenrager al te dik is. Met de Soft-Picks kom je meestal wel in de ruimte direct tegen het tandvlees.
Tandenragers bij een beugel
Tandenragers kunnen goede diensten bewijzen als je een beugel draagt. De slotjes geven namelijk meer kans op verkleuringen en cariës (gaatjes), zodat je je gebit nog nauwkeuriger moet reinigen. Tegelijkertijd zijn er nog meer plekjes waar de tandenborstel niet bijkomt. De borstelhaartjes van een tandenrager zijn een stuk fijner en kunnen de ruimten tussen de tanden en de beugeldraden wel goed reinigen.
Tandenstokers
Ook tandenstokers zijn een optie om je interdentale ruimten te reinigen. Sommige mensen geven er de voorkeur aan omdat je een tandenstoker, net als flosdraad, maar eenmalig gebruikt en dan weggooit. Ook tandenstokers zijn er in verschillende maten en soorten.
Een goede houten tandenstoker is wigvormig en een beetje driehoekig met aan één kant een punt. Ronde tandenstokers met twee punten zijn geen tandenstokers, maar cocktailprikkers. Ze worden vaak in restaurants aangeboden om even snel etensresten te verwijderen. Dat kan, maar ze zijn niet geschikt om te interdentale ruimten van tandplak te ontdoen en horen dus niet in de badkamer thuis.
Ook tandenstokers zijn er in verschillende maten. Ze worden naar het midden toe wat hoger, zodat je kunt kijken hoe ver je de tandenstoker door de interdentale ruimte kunt halen. Net als bij tandenragers mag je wat weerstand ondervinden, maar niet te veel.
Evenals flosdraad hebben sommige houten tandenstokers een coating, zoals fluoride of een mintsmaak voor een fris gevoel tussen je tanden en kiezen.
Naast de klassieke houten tandenstokers zijn er tegenwoordig ook milieuvriendelijkere
bamboe tandenstokers verkrijgbaar. Let wel op dat bamboe harder is dan is dan de meeste houtsoorten. De kans is kleiner dat je een bamboe tandenstoker breekt, maar wees er voorzichtig mee om je tandvlees niet te beschadigen.
Als je begint met tandenstokers kan dat pijnlijk zijn en kan je tandvlees gaan bloeden. Net als bij flossen zorgt regelmatig gebruik ervan dat de tandvleesirritaties en het bloeden verdwijnen. Ook na gebruik van tandenstokers spoel je je mond na met water en daarna met een goed mondvriendelijk mondwater als RyttPro Oral Rinse.
Heb je echt gevoelig tandvlees, dan zijn rubberen tandenstokers een betere keuze. Ze zijn flexibeler dan de houten en bamboe tandenstokers en uiteraard is hun punt minder scherp. Ook zijn rubberen tandenstokers geschikter om een gebit met een beugel te reinigen.
Plakverklikkers
Het doel van zowel tanden poetsen als van flossen, rageren of tanden stoken is het verwijderen van tandplak. Waar tandplak op je gebit zit is niet zo gemakkelijk te zien, omdat dit laagje witgeel van kleur is. Het loont dus zeker de moeite om regelmatig te controleren of je echt alle tandplak van je gebit en uit de interdentale ruimten hebt verwijderd.
Een plakverklikker, die de plekken waar nog tandplak zit roze of blauw kleurt, maakt tandplak heel duidelijk zichtbaar. Sommige plakverklikkers maken zelfs onderscheid tussen oude en nieuwe tandplak met behulp van twee verschillende kleuren. Zo zie je in één oogopslag waar je beter moet poetsen, flossen, rageren of stoken.
De tandarts en mondhygiënist
Zelfs als je deze grondige reiniging van je gebit dagelijks uitvoert is het nog steeds nodig om het regelmatig door de tandarts te laten controleren. Ook zul je nog steeds wel eens een gebitsreiniging moeten laten uitvoeren. Al zal de tandarts of mondhygiënist je complimenten geven en aangeven dat de frequentie wat minder kan, bijvoorbeeld 1 keer per jaar in plaats van 2 keer.
De tandarts en mondhygiënist kunnen je bovendien aanvullende feedback geven over de reiniging van je interdentale ruimten.
