Een smaak van ijzer of metaal je mond is vreemd en, vooral als die langer aanhoudt, ook vervelend. Dat geldt zeker als de metaalsmaak zo sterk is dat je andere smaken niet meer proeft. Er zijn vele mogelijke oorzaken voor een metaalsmaak in de mond, waarvan de meeste vrij onschuldig en gemakkelijk te verhelpen zijn. Omdat dat niet altijd het geval is en een medische ingreep of onderzoek dan nodig is, is het belangrijk om de oorzaak van de metalige smaak te achterhalen.
In dit artikel gaan we kijken naar de mogelijke oorzaken van een metaal- of ijzersmaak in je mond. Als je weet welke oorzaak er in jouw geval is voor de metaalsmaak, kun je de benodigde stappen ondernemen om van het probleem af te komen. Blijft de metalige smaak onverklaarbaar, ga dan naar je huisarts.
Bloed in je mond of neusholte
De meest simpele en tijdelijke oorzaak van een metalige smaak is een bloeding in je mond. Bloed bevat ijzer en smaakt daar ook naar. Een wond aan de binnenkant van je wang of op je tong, bijvoorbeeld als je er per ongeluk op gebeten hebt, kan heel plotseling een metalige smaak veroorzaken. Ook tandartsingrepen als een extractie (getrokken kies) of een bloedneus, waarbij het bloed de keelholte in loopt, kunnen zorgen voor de smaak van bloed: een ijzersmaak.
In dit geval zal de metalige smaak verdwijnen zodra de bloeding stopt. Spoel desnoods je mond met water en zorg voor een goede mondhygiëne. Wees daar wel voorzichtig mee, zodat de wond niet opnieuw gaat bloeden.
Slechte mondhygiëne
Bloedend tandvlees kan, als je daar last van hebt, langdurig zorgen voor de ijzersmaak van het bloed. Daarnaast kan een slechte mondhygiëne zorgen voor een vieze smaak in je mond, die je als metalig kan ervaren.
Poets twee keer per dag je tanden gedurende 2 minuten met een milde, mondvriendelijke tandpasta die het natuurlijke evenwicht van de mondflora respecteert en de zuurgraad in je mond neutraliseert. Verwijder dagelijks de ruimten tussen tanden en kiezen met behulp van flosdraad, tandenstokers of ragertjes.
Als de vieze, al dan niet metalige smaak werd veroorzaakt door een slechte mondhygiëne, dan moet het snel verbeteren als je het zo aanpakt.
Aanslag op je tong
Op de achterkant van je tong kunnen gemakkelijk voedselresten tussen de tongpapillen blijven zitten, wat een goed smaakvermogen uiteraard niet ten goede komt. Bovendien is het een broeinest van bacteriën die de voedselresten omzetten in vluchtige zwaveldampen. Een vieze smaak en een slechte adem zijn het gevolg.
In het verlengde van de hierboven beschreven goede mondhygiëne kun je je tong gaan reinigen.
Doe dat wel met een speciale tongschraper of tong-borstel en spoel na afloop je mond met een mild mondwater.
Verkoudheidsklachten
Verkoudheid, griep en andere virussen beïnvloeden bij sommige mensen de smaak aanzienlijk. Zo kun je zelfs helemaal niets meer proeven, wat vaak voorkomt bij een verstopte neus. Maar virussen kunnen de smaak ook voor korte of langere tijd verstoren. Dan gaan lekkere voedingsmiddelen en dranken smaken naar iets heel anders en doorgaans is dat geen verbetering. Bijvoorbeeld koffie die naar chloor smaakt. Ook een metaalsmaak kun je ervaren door deze smaakverstoringen, die meestal tijdelijk zijn.
Hormonen
Hormoonschommelingen kunnen de smaaksensaties voor de gek houden doordat de signalen van de smaakpapillen naar de hersenen niet kloppen. Zwangere vrouwen kunnen plotseling niet meer tegen bepaalde geuren en smaken en krijgen omgekeerd soms trek in voedingsmiddelen die ze voorheen niet lekker vonden. Vooral tijdens de eerste maanden van de zwangerschap kun je een smaakverstoring ervaren, waaronder een metaalsmaak. Meestal verdwijnt dit naarmate de zwangerschap vordert.
Behalve tijdens de zwangerschap kan een metaalsmaak in de overgang optreden. Door beide situaties vermoedt men dat de veranderende hormonen de boosdoener zijn. Sommige vrouwen in de overgang hebben baat bij war extra zink, in de vorm van zinkhoudend voedsel als kaas, noten, garnalen en mosselen of zinktabletten. In geval van zwangerschap kun je het beste met je arts overleggen wat je kunt doen om van de metaalsmaak in je mond af te komen.
Voedingssupplementen
Voedingssupplementen die een te hoge dosis aan sporenelementen als koper, chroom, zink of ijzer bevatten, kunnen uiteraard zorgen voor een metaalsmaak.
Medicatie en behandelingen
Nogal wat medicijnen bevatten weliswaar geen metalen, maar hebben smaakverstoring als bijwerking. Voorbeelden zijn antibiotica, anti-mycotica (schimmeldodende medicatie), bloeddrukmedicijnen, plaspillen, steroïden en antidepressiva. Een andere veel voorkomende bijwerking van medicijnen is een droge mond. Een droge mond is een onprettig gevoel, maar kan ook een soort metalige smaak in de mond opleveren. Als het stoppen of wijzigen van de medicatie geen optie is, verzacht dan in ieder geval de droge mondklachten.
Poets je tanden met speciale hydraterende tandpasta tegen droge mondklachten zoals Xerostom of Oralieve tandpasta. Gebruik tussendoor Moist-R hydraterende mondspray of kauw regelmatig een Moist-R Droge mond tablet. Je bent dan niet alleen even verlost van de metalige smaak, maar je verzorgt ook je gebit en je mondholte tussen het tanden poetsen in. De natuurlijke zoetstof xylitol verfrist niet alleen je mond, maar stimuleert ook de aanmaak van speeksel, neutraliseert de zuurgraad in je mond en gaat de vorming van tandplak en tandsteen tegen.
Tijdens behandelingen als chemotherapie en bestraling aan het hoofd of in het halsgebied kan een vieze of metalige smaak in de mond optreden. Dit is een relatief vaak voorkomende bijwerking, die doorgaans verdwijnt na afloop van de behandeling. Het is een goed idee om extra zacht te zijn voor je mondholte gedurende deze behandelingen en de milde, speciale producten te gebruiken tegen droge mondklachten.
Aandoeningen
Tot zover de relatief onschuldige oorzaken van een metalige smaak in je mond, die gemakkelijk te verhelpen zijn of tijdelijk van aard. Een metaalsmaak in je mond kan echter ook een symptoom van een ziekte zijn. We noemen er enkele:
- Een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) is een hormonale aandoening die gepaard kan gaan met een metalige smaak. Het symptoom verdwijnt met de hormoonbehandeling die de werking van de schildklier moet normaliseren.
- Een metalige of bittere smaak in de mond kan wijzen op diabetes. De smaak wordt veroorzaakt door de toename van adrenaline bij een lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie). Andere symptomen zijn onder andere koude rillingen en koud zweet, prikkelbaarheid, verwardheid en in een later stadium algehele zwakte en bewusteloosheid.
- Bij neurologische aandoeningen als dementie, de ziekte van Alzheimer of de ziekte van Parkinson kunnen de smaakpapillen verkeerde signalen naar de hersenen sturen, waardoor smaakveranderingen optreden.
Naar de arts
Meestal verdwijnt de metaalsmaak na een paar dagen, al dan niet door het nemen van maatregelen zoals het verbeteren van de mondhygiëne. Of je weet dat het een bijwerking is van een medicijn dat je slikt.
Als de metalige smaak niet te verklaren is en langer aanhoudt, ga dan naar je huisarts. Dit vanwege de mogelijkheid dat de metaalsmaak in je mond een symptoom is van een achterliggende aandoening.
Om een diagnose te stellen zal de arts een aantal onderzoeken uitvoeren. Ook wordt uiteraard gekeken naar je voorgeschiedenis en eventuele medicatie. Vooral de neus- en keelholte zal onderzocht worden en eventueel wordt er een smaaktest gedaan. Bij een slechte mondhygiëne of problemen met het gebit en tandvlees zul je logischerwijs doorverwezen worden naar de tandarts. Is dat niet het geval, dan kan er nader onderzoek volgen door middel van een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan of laboratoriumonderzoeken.
