Amandelstenen; waarom heb ik ze en wat kan ik doen?
‘Alles deed ik om mijn slechte adem te maskeren. Niks hielp. Toen las ik over amandelstenen. Inderdaad, ik had ook weleens zo’n vies klontje opgehoest. En ja hoor, toen ik met een spiegeltje achterin mijn keel keek, zag ik er inderdaad eentje zitten!’
Het goede nieuws: amandelstenen, ook wel tonsilstenen genoemd, zijn onschuldig. Het slechte nieuws: als je er vaak last van hebt, gaat je adem stinken. Maar wat zijn het eigenlijk, hoe kom je eraan? En vooral, hoe kom je er vanaf?
Je keelamandelen zijn nuttige lymfeklieren
Amandelsteentjes zijn afkomstig uit je keelamandelen. Dat zijn nuttige lymfeklieren, omdat ze samen met de neusamandel (adenoïd) en de tongamandel infecties bestrijden. Ze vangen binnendringende ziekteverwekkers op en maken ze onschadelijk.
Helaas ook een bacteriënparadijs
Door de structuur en de positie van de keelamandelen vormen ze een ideale stek voor bacteriën. Bekijk je amandelen maar eens in de spiegel: achterin je mondholte zijn ze links en rechts zichtbaar als een soort knobbels.
Achter de amandelen, onzichtbaar, zitten diepe plooien. Dit is een fijne vestigingsplaats voor etensresten, slijm en dode witte bloedcellen.
De amandelen zelf bevatten groeven, bij de een zijn die dieper dan bij de andere. Deze inhammen achterin de keel zijn ook een paradijs voor bacteriën. Het opgehoopte vuil dat hier verkalkt, is de oorzaak van die onaangenaam ruikende witte brokjes in de keel.
Onsmakelijk
Twijfel je of je amandelsteentjes hebt? Je kunt ze helaas niet altijd zien omdat ze diep verstopt zitten. Soms zijn ze wel zichtbaar.
Schijn met een lamp in je mond en kijk in de spiegel. Spot je witgelige plekjes op de knobbels? Pech, dan heb je zeer waarschijnlijk amandelsteentjes.
Ze zijn vaak crème tot gelig van kleur en variëren in grootte; van een rijstkorrel tot een flinke maïskorrel.
‘Ik weet niet anders dan dat ik af en toe brokjes uithoest’, vertelt Jaap. ‘Ik had geen idee wat het precies was. Tot ik eens goed in mijn keel keek. Het klinkt behoorlijk onsmakelijk, maar na wat duwen met mijn vinger kwam er zowaar eentje oppoppen. Toen had ik pas door waar ze vandaan kwamen.’
Symptoom: Slechte adem
Gelukkig zorgen amandelsteentjes niet voor grote gezondheidsproblemen. Vaak weten mensen niet eens dat ze er last van hebben. Als de brokjes vanzelf loskomen, tijdens hoesten of niezen, kun je ze uitspugen of doorslikken.
Het is best vervelend als je last hebt van een hardnekkig amandelsteentje, het voelt alsof er iets vastzit in je keel en ze veroorzaken vaak een slechte adem (halitose).
Iets waar je zelf, maar zeker ook je omgeving, behoorlijk last van kunt hebben. Mooier kunnen we het niet maken: het ruikt naar rottende eieren of ontbindend vlees. Zeker als je veel steentjes hebt, of een hele grote, ga je dat ruiken.
Amandelsteentjes: een mix van bacteriële ellende
Een tonsilsteen voelt ietwat hard aan. Het is een onsmakelijk verhaal, maar als je zo’n omhooggekomen keelbrokje in tweeën breekt dan stinkt het vreselijk. De geur komt door een mix van bacteriën en bacteriële afscheidingsproducten zoals:
- Dodemondslijmvlies cellen
- Voedselresten, calcium en eiwitten
- Bacteriën +zwavelverbindingen (deze zorgen voor de ergste stank)
- Tongaanslag, tandplaque & taaie afscheiding van neusslijm
- Dode immuun-antistoffen, waaronder wittebloedcellen
Andere signalen die duiden op amandelstenen
Amandelstenen hebben onaangename bijverschijnselen. Naast het ophoesten van de keelbrokjes en het gevoel dat er iets in je keel zit, zijn er nog andere symptomen:
- Vieze, kalkachtige of ijzerachtige metaalsmaak in je mond
- Vernauwing en een gespannen gevoel in je keelholte
- Een pijnlijke keel
- Kriebelende keel, kriebelhoest & hoestaanvallen
- Moeilijkheden bij het slikken
- Gezwollen of ontstoken keelamandelen
- Misselijkheid of zelfs braakneigingen
- Opgezette lymfeklieren in hals, keel en kaak
- Pijn in je oren
De oorzaak: hoe kom je aan amandelstenen?
Jammer genoeg is ons lichaam niet altijd in staat onze amandelen schoon te houden. Het is dus zaak die tonsilstenen actief te bestrijden. Maar eerst is het belangrijk de oorzaak van de kwaal onder de loep te nemen, zodat je weet hoe je de groei van de stinkende steentjes af kunt remmen.
Verzorgingsproducten die je kunt kopen bij de apotheek of bij webwinkels, gespecialiseerd in mondzorg helpen je vaak al op weg. In dit artikel kun je lezen hoe je amandelsteentjes veilig en snel kunt verwijderen.
7 factoren die bijdragen aan amandelstenen
- De unieke structuur van de amandelen
Hier kun je niets tegen doen. De geplooide structuur van amandelen zorgt voor een ophoping van voedingsresten en afvalstoffen in de keel.
- Onvoldoende mondverzorging en gebitshygiëne
Amandelstenen duiken vaak op bij onvoldoende mondhygiëne. Doorgaans verzorgen we ons gebit elke dag, maar als je gevoelig bent voor amandelstenen moet je nog beter je best doen. Goed poetsen en flossen is niet voldoende.
Kijk ook eens kritisch naar je tandpasta en het mondwater dat je gebruikt. Schuimende en bijtende producten voelen actief, maar werken juist averechts. Ze kunnen de mondholte irriteren, waardoor weer kleine beschadigingen ontstaan, die bacteriën aantrekken.
Kies liever voor ‘prikvrije’ spoelmiddelen die amandelstenen voorkomen, zoals RyttPro en OxyFresh. Met behulp van actief zuurstof en zinklactaat worden de steentjes losgeweekt en wordt de geur die ze verspreiden geneutraliseerd. OxyFresh en RyttPro zijn eenvoudig te gebruiken, hebben geen onplezierige bijeffecten en geven je mond een frisse smaak en geur.
- Let op je tong!
Vergeet je tong niet; op de achterkant nestelen zich microben, die zich op den duur naar de keelamandelen verplaatsen. Kijk eens goed in de spiegel. Heb je last van een ruwe, witbeslagen tong? Dan ben je extra vatbaar voor amandelstenen.
Tongbacteriën zijn gelukkig eenvoudig te verwijderen met een tongschraper en een gel. Eén van de beste tongschrapers is de JuliBrite Tong Clean Kit, die niet alleen de bovenkant van de tong schoonmaakt, maar met zijn fijne borstelhaartjes ook de binnenste weefsels meeneemt.
Is je tong eenmaal schoongepoetst en wil je hem overdag beschermen tegen een nieuwe invasie van bacteriën, gebruik dan speciale tongdruppels.
Het tongserum van Bergenfeld houdt zowel tongbacteriën als de stinkende geur buiten de deur. Bekijk of deze middelen iets voor jou zijn op demondzorgzaak.nl of amandelstenenshop.nl.
- Roken, koffie en alcohol
Dat roken, alcohol en te veel koffie niet goed zijn, is bekend. Maar wist je ook dat ze de vochtbalans in de keel kunnen verstoren? Dat is nou net een belangrijke oorzaak van het ontstaan van amandelstenen.
Voldoende speeksel is cruciaal in de strijd tegen de steentjes, het heeft een reinigende werking en kan de onaangename reuk van een amandelsteentje neutraliseren. Naast het minderen van roken en het drinken van koffie en alcohol zijn er nog andere manieren om de speekselproductie in je mond te herstellen:
- Voldoende water en groene thee drinken
- Op suikervrije kauwgom kauwen zoals Kaux of Moist-R kauwgom
- Een gel gebruiken voor het slapen gaan, zoals de OraRelieve Droge Mond gel
- Commerciële mondwaters met alcohol en natrium lauryl sulfaat vermijden
- Met milde, speekselopwekkende mondwaters spoelen zoals RyttPro, JuliBrite of OxyFresh
- Mochten medicijnen de oorzaak van de droogte zijn, vraag dan je dokter om advies
- Zuivel, kaas en melk
Zuivelproducten bevatten allerlei zuren en eiwitten die de bacteriën in je amandelgroeven lekker vinden. En wist je dat eiwitten voor een nóg slechtere adem zorgen? Je hoeft zuivel niet uit je dieet te verbannen, maar het is wel aan te raden na het eten je keel goed te reinigen met een bewezen (PH-neutraal) spoelmiddel op basis van sodiumchlorite en zinklactaat.
Een van de beste keelwaters die amandelsteentjes losweken is OxyFresh, ook RyttPro werkt meestal goed.
- Suikers
Ongemerkt krijgen we elke dag heel wat suiker binnen. Niet alleen via frisdrank en koekjes, maar ook door het eten van kant-en-klare maaltijden en broodjes. Bacteriën achter in je keel varen hier wel bij.
Als je last hebt van amandelsteentjes is het daarom slim deze bacteriën geen kans te geven. Jammer, maar pepermuntjes of kauwgom helpen echt niet. Sterker nog, de suikers dragen weer bij aan het ontstaan van de stinkbrokjes. Eet daarom zo min mogelijk suiker.
- Chronische keel – of amandelontsteking, neusslijm en verkoudheid
Als je keel of amandelen chronisch ontstoken zijn, is er vaak sprake van een verzwakte weerstand. De bacteriën die amandelstenen veroorzaken, hebben daardoor meer kans hun gang te gaan.
Ook bij neusslijm en verkoudheid kan het zijn dat je last krijgt van amandelsteentjes, omdat het verdikte speeksel regelmatig blijft steken in de amandelcrypten.
Om ervoor te zorgen dat deze neusslijmbacteriën geen steentjes of vieze geuren produceren, kun je een aantal dingen ondernemen:
- Snuit regelmatig de neus
- Voorkom allergie
- Druppel in beide neusgaten TonsilFresh Nasal Sinus Drops
- Maak gebruik van een neusdouche
In dit artikel wordt dieper ingegaan op de oorzaak van amandelstenen.
Verwijderen: Hoe kan ik van amandelstenen afkomen?
Heb je last van die vervelende amandelstenen, dan wil je er natuurlijk graag pijlsnel vanaf. Natuurlijk is het aan te raden je leefstijl aan te passen, maar kies je voor een quick fix dan bestaan er verschillende instrumenten om ze veilig weg te halen.
Let wel op dat je niet met scherpe voorwerpen in de amandelen prikt, het weefsel is kwetsbaar. Gebruik dan ook geen tandenstokers of een tandenborstel: er is een keur aan andere hulpmiddelen beschikbaar.
4 slimme tips tegen amandelsteentjes
- TonsilFresh Cupping Glass
Geen zin om in je amandelen te peuteren, gebruik dan de TonsilFresh Cupping Glass; een soort stofzuigertje dat je amandelstenen opzuigt. Dit instrument is met afstand een van de meest gebruikte methodes ter wereld om amandelstenen op een snelle en veilige manier weg te halen. Het vergt even wat oefening, maar het is effectief!
- JuliBrite Waterfloss
Amandelstenen zijn te verwijderen met tonsilfresh monddouche. Hiermee spray je heel gericht de troep uit de amandelen. Je bepaalt zelf de kracht van de waterstraal, waardoor de kans op kokhalzen minimaal is. Elektrisch aangedreven flossers hebben een te harde straal. Ook Peter, die nog heeft overwogen zijn amandelen te verwijderen is erg te spreken over deze methode: ‘Met de monddouche spoel ik de groeven van de amandelen regelmatig uit. Het is geen vervelend klusje en het werkt echt super!
- MiBrush Loop Extractor
De Mibrush loop extractor bestaat uit een handvat met klein lusje van rvs. Dit manoeuvreert langs in de amandelen en kan zodoende wat steentjes weghalen. Terwijl de TonsilFresh Cupping Glass ook de binnenste delen van de amandelen leegzuigt, is de loop extractor vooral gericht op de oppervlakte van de amandelen en daarom minder effectief.
- TonsilFresh amandelsteen Verwijder kit
Er bestaat ook een amandelsteen verwijderkit met een Monosyringe en een removal tool met een fel ledlichtje aan het uiteinde. Zo zie je goed wat je doet en waar de amandelstenen zich bevinden.
- Antibiotica
Mocht je langdurig last hebben van amandelstenen, ga dan naar de huisarts. Grote kans dat je dan het antibioticamiddel erytromycine of amoxicilline mee krijgt. Toch helpt antibiotica niet altijd of slechts tijdelijk.
Lees ook dit artikel over amandelstenen verwijderen in 1 minuut.
Niets helpt! Hoe kan ik amandelsteentjes dan toch verhelpen?
Leefstijl aangepast, allerhande hulpmiddelen uitgeprobeerd, maar niks helpt en die slechte adem blijft. Wat dan? Wellicht is een operatie dan een laatste optie. Ook als amandelstenen vastzitten en gaan infecteren, moeten ze worden verwijderd.
Soms doet je huisarts dit zelf, maar meestal word je hiervoor doorverwezen naar een KNO-arts. Eigenhandig peuteren met wattenstaafjes of scherpe voorwerpen: niet doen!
Bij een chronische amandelontsteking kunnen de amandelen in de meeste gevallen beter worden verwijderd.
Amandelstenen operatie als laatste redmiddel
Voordat een KNO-arts de amandelen verwijdert om een einde te maken aan de vorming van amandelstenen en bijbehorende klachten, wordt meestal eerst de keelholte onderzocht.
Dat gebeurt met een cameraatje via de neus. Amandelstenen zijn namelijk lang niet altijd zichtbaar van buitenaf, omdat ze nogal eens worden omgeven door amandelweefsel.
Als een operatie echt het laatste redmiddel is, zijn er drie manieren om amandelstenen chirurgisch te verwijderen.
- Lasertonsillectomie:
De crypten van de amandelen worden tijdens deze operatie met een laserpen dichtgebrand. Zo kan het vuil niet meer in de groeven belanden. Helaas is deze operatie vaak niet afdoende, omdat op andere plekken vaak weer nieuwe crypten ontstaan. Grote kans dus dat de amandelsteentjes terugkomen.
- Coblatiemethode
Dit is een nieuwe manier die in Nederland in enkele ziekenhuizen wordt toegepast. Hierbij worden de amandelen dichtgebrand door radiofrequente energie met een kleine soldeerbout, maar dus niet door hitte. Een redelijk eenvoudige operatie, zonder narcose, met minder pijn na afloop. De patiënt kan vaak op de dag zelf al naar huis. Toch geeft ook deze techniek geen garantie dat je de amandelstenen voorgoed kwijt bent.
- Tonsillectomie
Hierbij worden de amandelen volledig verwijderd en zijn de amandelstenen gegarandeerd verdwenen. Nadeel van de operatie zijn de nabloedingen en de soms weken durende keelpijn na afloop. Dat is ook de reden dat veel artsen een tonsillectomie afraden.
Tot slot
Artsen schrijven liever verzorgingsmiddelen voor die het ontstaan van amandelstenen bestrijden. Webwinkels en apothekers verkopen hulpmiddelen waarmee je zelf de strijd met de oorzaak van je mondgeur kunt aanbinden. In de meeste gevallen is dit gelukkig meer dan voldoende om van deze vervelende kwaal af te komen.
Mis deze artikelen over amandelstenen niet
Amandelstenen verwijderen; 1 simpele truc
De 10 grootste veroorzakers van amandelstenen
Blegh ik heb witte stukjes, brokjes of steentjes in de keel
