Tien Oorzaken Van Gele Tanden Op Een Rijtje
Vraag jij je ook af waarom je tanden hun glans verliezen en langzaamaan steeds geler worden? Deze verkleuring is op zich geen probleem, maar tegenwoordig is een stralend, spierwit gebit de norm. Gele tanden worden in toenemende mate als ontsierend ervaren. Dat maakt dat je onzeker kunt worden over je gebit en terughoudend wordt om te glimlachen.
Zijn gele tanden sterker?
Vroeger werd gezegd dat gele tanden sterker zijn en dat is ondanks de witte mode niet veranderd. Natuurlijke, gezonde tanden zijn niet wit. Tenminste, niet spierwit zoals papier en zelfs niet als het gebroken wit van pianotoetsen. Tanden zijn van nature een paar tinten donkerder. Het tandglazuur heeft weliswaar een blauwig witte kleur, maar het is ook een beetje transparant. Daardoor schijnt het geel van het tandbeen (dentine) er doorheen, wat de overall kleur van de tanden lichtgrijs of lichtgeel maakt.
Waarom worden mijn tanden geel?
Maar als je tanden donkerder zijn dan bovenstaande tinten, is dat te wijten aan verkleuringen door invloeden van binnen- of van buitenaf:
- Bij intrinsieke, inwendige verkleuring zit de verkleuring binnenin het tandbeen
- Bij extrinsieke of uitwendige verkleuring verkleurt het tandglazuur door aanslag van voedingsmiddelen of nicotine
Als je toch liever witte dan gele tanden hebt, is het goed om te bestuderen welke factoren bijdragen aan de verkleuring. Naast factoren die je niet (meer) kunt beïnvloeden zijn er tal van externe factoren, die invloed hebben op het geel worden van onze tanden.
Je kunt bepaalde dingen vermijden om de verkleuring zoveel mogelijk te voorkomen. Hieronder de zeven meest voorkomende oorzaken van gele of anderskleurige tanden.
1. Genetische aanleg
De oorspronkelijke kleur van je tanden en de mate waarin ze in de loop der jaren gaan verkleuren, is voor een deel een erfelijke kwestie. Het tandbeen (dentine) is geel van kleur, zodat de glazuurlaag die eroverheen ligt bepaalt in welke mate die gele kleur doorschijnt. De dikte en sterkte van het tandglazuur is genetisch bepaald. Heeft je hele familie gele tanden, dan is de kans groot dat ook jouw tanden in de loop der tijd geel zullen worden.
2. Leeftijd
Nog zo’n factor die je niet kunt beïnvloeden: je leeftijd. Het verkleuren van je tanden is nu eenmaal een langzaam proces. Naarmate je ouder wordt, zullen je tanden er niet witter op worden. Wanneer de verkleuring optreedt en in welke mate hangt samen met de bovengenoemde genetische aanleg.
Het is niet voor niets dat je met witte tanden een gezonde en jeugdige uitstraling hebt. Hoe jonger je bent, hoe witter je tanden zijn. Daarom heeft het bleken van de tanden bij jonge mensen ook veel sneller resultaat dan bij ouderen.
3. Voedingsmiddelen
Wat je regelmatig eet en drinkt heeft een grote invloed op het donkerder worden van je tanden. Dat gebeurt op twee manieren:
Kleurstoffen in voedingsmiddelen
Tannine is een verzameling chemische verbindingen, die invloed hebben op de smaak en kleur van bijvoorbeeld rode wijn, bessen en thee. Tannine laat een aanslag op je tanden achter, die bij veelvuldig gebruik ook in het tandglazuur binnendringt.
Ook andere natuurlijke voedingskleurstoffen en synthetische kleurstoffen kunnen aanslag achterlaten op je tanden. Sterk gekleurde dranken als zwarte koffie en cola maken je tanden niet alleen geler, ze kunnen ze ook een vlekkerig aanzien geven.
Tanderosie
Naarmate je tandglazuur dunner en transparanter wordt, komt de gele kleur van het tandbeen (dentine) meer tevoorschijn. Tanderosie wordt voor het grootse deel veroorzaakt door de invloed van zure dranken en voedingsmiddelen. Vooral frisdranken, azijn, vruchtensappen, wijn en citrusfruit bevatten veel zuren, die je tandglazuur beetje bij beetje oplossen.
Dit effect wordt nog versterkt als je gewend bent om direct na het nuttigen van zure dranken en vruchten je tanden te poetsen. Je poetst dan niet alleen de suikers uit de drank of het fruit weg, maar ook je tandglazuur dat onder invloed van het zuur zachter en kwetsbaarder is geworden.
4. Tandsteen
Tandplak is het dunne, meestal onzichtbare laagje dat zich na het eten op je tanden en kiezen afzet. Het bestaat hoofdzakelijk uit voedselresten, speeksel en bacteriën die suiker en koolhydraten in je mond verwerken tot zuur. Op plaatsen waar je de tandplak niet dagelijks verwijdert, kan deze verharden tot tandsteen. Ook tandsteen maakt de tanden niet bepaald schoner en witter.
Om te voorkomen dat tandplak zich ontwikkelt tot tandsteen is een goede mondhygiëne noodzakelijk. Dat betekent niet alleen twee keer per dag goed poetsten, maar ook flossen en rageren om de tandplak te verwijderen uit de plekjes waar de tandenborstel niet bij kan komen.
Daarnaast is het goed om je gebit regelmatig te laten controleren door de tandarts of mondhygiënist en gebitsreinigingen te laten uitvoeren om eventueel gevormd tandsteen te verwijderen.
5. Roken
Als je je tanden wit wilt houden, moet je zeker niet roken. Nicotine laat een donkerbruine aanslag achter op je vingers, maar ook op je tanden. Ook deze verkleuring dringt door in het tandglazuur, zodat je tanden niet alleen geel worden, maar op den duur zelfs donkerbruin of zwart. Hoe langer je rookt of hebt gerookt, hoe lastiger deze bruine nicotine-verkleuring van je tanden te verwijderen.
6. Te weinig speeksel
Speeksel is een natuurlijke bescherming voor je gebit en mondholte, het neutraliseert de pH-waarde in de mond. Zuren uit voedingsmiddelen en dranken en de zuren die de bacteriën afscheiden, die leven van de restjes suikers en koolhydraten op je gebit, worden door speeksel geneutraliseerd. Daarbij voorkomt voldoende speeksel de vorming van tandplak en daarmee tandsteen.
Speeksel is noodzakelijk voor een optimale mondgezondheid en een tekort eraan gaat op twee manieren ten koste van witte en gezonde tanden. Lees meer over oorzaak droge mond.
7. Medicijngebruik
Medicatie kan zorgen voor vlekken of verkleuringen op je tanden, vooral als ze gebruikt worden op heel jonge leeftijd, als het gebit zich ontwikkelt.
Een berucht voorbeeld is het antibioticum tetracycline, als dat door je moeder tijdens de zwangerschap of in je kindertijd is gebruikt. Deze verkleuring zit binnenin, tijdens de ontwikkeling van het tandbeen (dentine) wordt het ingebouwd. Aanvankelijk zijn de tanden geel, maar onder invloed van daglicht verandert dat in grijs of bruin. Helaas zijn de zogenaamde “tetracycline verkleuringen niet te verhelpen door je tanden te bleken, aangezien deze verkleuring binnenin zit. Ook andere antibiotica kan verkleuringen geven, maar die zijn doorgaans tijdelijk.
Ook het mondspoel-middel Corsodyl, dat wordt gebruikt om infecties in de mond te bestrijden, kan de tanden verkleuren.
8. Barsten en beschadigingen van de tanden
Barsten, scheuren en haarscheurtjes in je tandglazuur kunnen zorgen voor verkleuring van je tanden. Deze openingen vormen een perfecte plek voor aanslag of tandplak, wat op den duur leidt tot gele of grijzige tanden. Tandglazuur kan breken door een incidentele valpartij of door het structurele probleem van tandenknarsen (LINK).
9. Afsterven van pulpa-weefsel
Het pulpa-weefsel is het binnenste, levende deel van tanden en kiezen. Hier zitten de bloedvaten, zenuwen en cellen die tandweefsel kunnen aanmaken in. Dit levende deel wordt omgeven en beschermd door het tandbeen.
Door tandbederf of een ongeval kan het pulpa-weefsel aangetast raken en afsterven. Daarbij komen kleurstoffen uit de rode bloedlichaampjes vrij, die de tand een gele, blauwe, grijze of zelfs zwarte verkleuring geven.
10. Verstoorde ontwikkeling van tanden en kiezen
Door bijvoorbeeld stofwisselingsziekten kan de ontwikkeling van het gebit worden verstoord, waardoor afwijkingen ontstaan. Zo kan de structuur van het tandbeen en glazuur niet optimaal zijn, zodat kleurstoffen uit voedingsmiddelen gemakkelijker binnendringen.
Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door fluorose, een overdosis fluoride tijdens de ontwikkeling van de tanden en kiezen, waarbij het tandglazuur poreuzer wordt dan het hoort te zijn en een afwijkende kleur gaat vertonen.
Tot zover de oorzaken van gele tanden en andere verkleuring.
Wat kun je doen tegen gele of verkleurde tanden?
Vooral wat betreft de uitwendige verkleuring, dus die van buitenaf het tandglazuur aantast, kun je zeker maatregelen nemen op het gebied van voedings- en genotsmiddelen. Hiermee kun je de verkleuring zoveel mogelijk beperken. Daarnaast is het heel belangrijk om de speekselproductie op peil te houden. Niet alleen voor wittere tanden, maar voor je mondgezondheid en zelfs je algehele gezondheid.
Vervolgens kun je ook nog kiezen voor een whitening tandpasta en mondwater, die ingrediënten bevatten met een natuurlijke blekende werking zoals kokosolie en actieve koolstof. En als dat nog niet genoeg is, kun je overgaan tot het bleken van je tanden. Dat kan op verschillende manieren die je kunt lezen in het onderstaande artikel.
Lees ook
De beste 10 middelen tegen gele tanden
Gele tanden kunnen ook ontstaan door scheuren en barsten in je tandglazuur. Je tandglazuur breekt door tandenknarsen, valpartijen of verwondingen. Die scheurtjes zijn de perfecte plek voor aanslag of tandplak om zich te plaatsen, wat op den duur gele tanden zal veroorzaken. Nog een factor waar we helaas niets aan kunnen doen: leeftijd. Gele tanden ontstaan vaak naarmate je ouder wordt. Daarom zie je bij jonge mensen ook sneller resultaat na tanden bleken dan bij ouderen. Uiteraard helpt een goede tandverzorging bij het voorkomen van verdere verkleuringen.