Mondademhaling: 7 Slimme AfleerTrucs

Mondademhaling: leer het zo snel mogelijk af

Geschreven door Julia de Jong. Tandarts i.o.

Heb je ’s ochtends een droge mond, een vieze adem, een hese stem of keelpijn? Grote kans dat je ’s nachts door je mond ademt in plaats van door je neus. Vervelend, maar ook slecht voor je gezondheid. Je loopt bijvoorbeeld meer kans op gaatjes, tandvleesontstekingen, luchtweginfecties en andere narigheid. Hoe kun je zorgen dat je ’s nachts door je neus gaat ademen? We geven je 5 tips.

Waarom heeft neusademhaling de voorkeur?

Normaal gesproken ademen mensen door de neus. Handig, want de neus zorgt voor een goede ademhaling:

• de buitenlucht wordt verwarmd en bevochtigd, zodat de lucht niet te koud of droog is als het de longen ingaat
• de inkomende lucht wordt gefilterd, zodat bacteriën niet rechtstreeks in de keel en luchtwegen komen
• door inademen door de neus wordt het slijm goed afgevoerd; als slijm blijft zitten in neus en keel, is dit een bron van bacterievorming en daarbij behorende ontstekingen

Overigens kun je het best zowel in- als uitademen door de neus en niet – zoals veel mensen denken – in door de neus en uit door de mond.

Waarom adem ik door mijn mond?

In de meeste gevallen is het een gewoonte geworden om door je mond te ademen nadat je een tijdje niet door de neus kon ademen, bijvoorbeeld na een verkoudheid. Heel soms kunnen mensen niet goed door de neus ademen door bijvoorbeeld vergrote neusamandelen. Andere risicofactoren zijn:

• stress
• hooikoorts
• chronische of steeds terugkerende luchtweginfecties
• chronische ontsteking van de neusbijholte
• astma
• allergieën
• een afwijkend neustussenschot
• duimzuigen
• moeite met sluiten van de lippen, bijvoorbeeld door een afwijkende stand van kaken of tanden

Hoe weet je of je ’s nachts door je mond ademt?

Misschien heb je een partner die je er wel eens op heeft gewezen dat je in je slaap door je mond ademt en niet door je neus. Maar je kunt het zelf ook herkennen aan de volgende symptomen in de ochtend:

• droge mond
• slechte adem
• heesheid
• slecht slapen, moeheid
• snurken
• keelpijn

Daarnaast kun je vaker gaatjes of tandvleesontstekingen hebben. Door mondademen ontstaan de gaatjes en tandvleesontstekingen vooral bij de voortanden aan de bovenkant. Het tandvlees kan een rode band hebben en over de tanden ligt een dikke laag tandplaque. De tanden zien er ‘dof’ uit in plaats van glanzend.

Bij kinderen kunnen ook de volgende symptomen optreden:

• droge, gebarsten lippen
• verminderde groei
• vergrote amandelen
• sneller geïrriteerd
• concentratieproblemen

Waarom is mondademhaling slecht voor mijn gezondheid?

Zoals hierboven al is aangegeven, droogt je mond uit als je door je mond ademt. Dat brengt weer andere klachten met zich mee. Bovendien kun je nog meer klachten krijgen door mondademen. We zetten ze op een rijtje:

• In de mond

Door de open mond droogt je mond snel uit en heb je dus minder speeksel. Speeksel zorgt er normaal gesproken voor dat je mond beschermd wordt. Het houdt de zuurgraad op peil, werkt antibacterieel en voorkomt zo een hoop narigheid in de mond. Door een droge mond kun sneller last krijgen van:

• gaatjes
• tandvleesontstekingen
• slechte adem

Bij kinderen kan de ontwikkeling van het gebit door mondademen afwijken. De tongdruk zorgt er normaal gesproken voor dat de tandboog zich goed ontwikkelt. Ademt een kind door de mond, dan ligt de tong niet tegen het verhemelte, maar op de mondbodem en drukt deze niet op de kaak. Gevolg? Een smalle bovenkaak waar de tanden en kiezen niet goed in passen. Kinderen kunnen ook een ‘overbeet’ krijgen en een onderontwikkeling van de spieren bij de wangen, waardoor een ‘lang gezicht’ ontstaat. Spraak- en slikproblemen zijn ook wel eens het gevolg van mondademen en de daarmee samenhangende verkeerde ligging van de tong.

• In de neus

Als je door je neus ademt, wordt het slijm door het inademen naar achteren gezogen en weggevoerd. Adem je door je mond, dan gebeurt dat niet. Slijm hoopt zich op in de neus, bacteriën gaan er in groeien en het gevolg is dat je makkelijker neusontstekingen en neusbijholte-ontstekingen krijgt. Heb je die, dan wordt het nog moeilijker om door je neus te ademen en blijft het probleem dus in stand. De neus- en keelamandelen drogen daarnaast ook uit, er komt sneller bacteriegroei en de amandelen ontsteken sneller. Een verstopte neus geeft bovendien verminderde reuk.

• In de longen

Omdat de ingeademde lucht niet door de neus wordt verwarmd en bevochtigd, treedt er meer belasting van de longen op. Je hebt daardoor meer kans op longinfecties. Ook kun je er een hese stem van krijgen.

• In de oren

Door ophoping van slijm, bacteriegroei en het afsluiten van de oorafvoergangen daardoor, ontstaan er sneller oorontstekingen. Ook kan je gehoor erdoor verminderen.

• In de houding

Als je door je neus ademt, moeten je ademhalingsspieren een beetje meewerken om voldoende lucht in te ademen. Door je mond ademen, is ‘luier’: je ademhalingsspieren hoeven minder te werken en verslappen. Kinderen kunnen een ingezakte houding met hangende schouders krijgen.

• In het algemeen

Snurken en slaapapneu komt vaker voor bij mensen die ’s nachts door hun mond ademen. Vermoeidheid en verminderde productiviteit komen ook voor. Kinderen kunnen door mondademen zelfs minder goed groeien en minder goed presteren op school.

Wat te doen tegen mondademhaling?

Allereerst moet je checken of je door je mond ademt omdat je niet door je neus kunt ademen, of omdat het een gewoonte is. Soms kun je niet goed door je neus ademen omdat je bijvoorbeeld een chronisch verstopte neus hebt, je neusamandelen vergroot zijn, of omdat je tussenschot in de neus scheef staat. Je huisarts of een keel-, neus- en oorarts (KNO-arts) kunnen je hierover uitsluitsel geven.

Heel vaak is er echter niets aan de hand in de neus en ademen mensen uit gewoonte door hun neus. Je bent bijvoorbeeld een keer flink verkouden geweest, kon toen even niet goed door je neus ademen, en bent uit gewoonte door je mond blijven ademen. Dan is het nodig om die gewoonte te doorbreken en weer te leren om door je neus te ademen, zowel overdag als ’s nachts.

Hoe kan ik door mijn neus leren ademen?

Zoals elke gewoonte, is ook de gewoonte om door je mond te ademen, best even lastig af te leren. Maar het kan wel! Allereerst is het belangrijk om je bewust te zijn van je ademhaling. Let er overdag goed op dat je door je neus ademt, door je lippen krachtig te sluiten. Je kunt ook iemand vragen om je erop te attenderen als je door je mond ademt.

Welke zelfhulp middelen kan ik het beste gebruiken?

Jazeker. ’s Nachts kun je natuurlijk niet bewust bezig zijn met je ademhaling. Dan kan het heel handig zijn om een hulpmiddeltje te gebruiken. Er bestaan er een paar, maar welke kun je het best gebruiken? Wij maakten deze top 5 voor je:

1. TonsilFresh Chin Strap

Op de eerste plaats staat de Chin Strap van TonsilFresh. Het idee achter de Chin Strap is heel simpel: deze hoofdband houdt de mond dicht tijdens de slaap. Je kunt zo simpelweg niet door de mond ademen en zult dus vanzelf door je neus gaan ademen. De band is verstelbaar en kan zo precies over het hoofd en de kin worden geplaatst, zodat de mond op een aangename manier dicht wordt gehouden in de nacht.

Dit product staat op 1, omdat het duidelijk de prettigste manier is om van je mondademhaling af te komen. De band laat de oren vrij, is zacht en past altijd precies. Je hebt er geen last van en kunt dus lekker doorslapen. Dat is met de andere hulpmiddelen niet altijd het geval. De band kan gewassen worden. Een aangenaam hulpmiddel kortom.

2. Pleister of tape over de lippen

Plak je mond dicht met een pleister en je kunt niet meer door de mond ademen. Effectief, maar wel erg spartaans, deze methode. Als je deze methode wilt uitproberen, zorg dan altijd dat je een huidvriendelijke pleister of tape gebruikt; de huid rond je mond en van je lippen is erg gevoelig en je wilt natuurlijk geen wondjes veroorzaken. Je kunt de tape zowel verticaal als horizontaal aanbrengen.

3. Neusspreider

Er bestaan verschillende hulpmiddelen die als doel hebben om de neus verder te openen, zodat het makkelijker zou worden om door de neus te ademen. Neusspreiders zijn een soort plastic clipjes die je in en om de neus kunt plaatsen, zodat de neusgaten vergroot worden en er meer lucht binnen kan komen. Zo zou je sneller door de neus en minder door de mond ademen. Het probleem bij mondademen ligt meestal echter niet in de neus, maar is een gewoonte geworden. Beter is het om de mond gesloten te houden, zodat mondademen ’s nachts niet meer mogelijk is.

4. Neuspleister

Neuspleisters zijn pleisters die je op de neus kunt plakken, waardoor de neusgaten, net als bij neusspreiders, meer open zouden komen te staan. In de meeste gevallen zit het probleem van mondademen echter niet in de neus, maar is het een gewoonte geworden om door de mond te ademen. Deze methode lijkt het probleem dus niet per se te verhelpen.

5. Oefeningen

Er bestaan verschillende oefeningen om te zorgen dat je niet meer door je mond, maar door je neus gaat ademen. Een logopedist of fysiotherapeut kan je hierbij helpen. Je oefent actief je neusademhaling, wat ervoor zorgt dat je heel bewust bent van je ademhaling en actief je spieren aan het werk zet. Soms is het nodig om de lipspieren te trainen, omdat deze bijvoorbeeld niet goed de mond kunnen sluiten. Misschien heb je iets aan yoga of ontspanningsoefeningen, als je vooral door stress door de mond ademt. Een suikervrij kauwgompje wil ook nog wel eens stimuleren om door de neus te ademen.

Oefenen met de neusademhaling is een duurzame methode: je zult er blijvend profijt van hebben. Nadelen zijn er echter ook: deze manier kost veel tijd en bovendien is het heel makkelijk om ’s nachts weer in je oude gewoonte te vervallen en door de mond te ademen, omdat je ’s nachts immers niet bewust met je ademhaling bezig bent.

Wat als het me niet direct lukt om door mijn neus te ademen?

Blijf proberen! Het zal je meestal niet direct lukken om de hele tijd door je neus te ademen, maar neem er de tijd voor. Zeker ’s nachts is het lastig om je gewoonte om door je mond te ademen te doorbreken. Je kunt in de tussentijd ook iets gebruiken om je droge mond tegen te gaan, zeker in de nacht. Zo blijft je mond beschermd tegen gaatjes en ontstekingen en kun je wat beter slapen. Je kunt bijvoorbeeld een van de volgende producten gebruiken:

• OxyFresh Pro Relief Gel– Deze gel vormt een beschermend laagje over gevoelige plekken in de mond, die vaak ontstaan door een droge mond. Zo biedt het langdurig verlichting bij monddroogheid en draagt de gel bij aan een sneller herstel van ontstoken tandvlees en wondjes. De gel bevat enkel natuurlijke ingrediënten.
• Oralieve Gel– Deze gel bevochtigt en versoepelt de weefsels in de mond en draagt zo bij aan een goede nachtrust. Het beschermt bovendien de tanden en kiezen, omdat het de functie van speeksel overneemt. De gel is gemaakt van natuurlijke ingrediënten.
• RyttPro frisse adem kit– De producten van RyttPro hebben een dubbele werking: ze bevochtigen de mond én stimuleren de speekselproductie. Zo voorkom je op twee manieren dat de mond uitdroogt, en dat daardoor snel mondproblemen ontstaan. Je kunt de tandpasta, druppels en mondwater bijvoorbeeld ’s avonds voor het slapengaan gebruiken, of ’s ochtends, als je last hebt van een droge mond na een nacht waarin je voornamelijk door je mond hebt geademd.

In een ander artikel hebben we onderzoek gedaan naar goede middelen tegen een droge mond. Lees ook: 10 bewezen middelen tegen een droge mond.

Wil je nog meer informatie over mondademhaling en hoe eraf te komen? Stuur dan een email naar onze tandheelkundige experts. info@vraagdetandarts.nl