10 Redenen Om Chloorhexidine Te Vermijden

Is chloorhexidine goed of slecht?

Chloorhexidine wordt gebruikt in veel mondspoelingen, om mondinfecties te bestrijden. Het heeft echter veel bijwerkingen: zo geeft het verkleuringen van tanden, tong en tandvlees, irriteert het het mondslijmvlies en kan het zelfs tot verhoging van de bloeddruk leiden. Liever niet gebruiken dus, zeker niet omdat onderzoek heeft aangetoond dat middelen die geen chloorhexidine bevatten, zoals onder andere etherische oliën, net zo goed werken.

Wat is chloorhexidine?

Chloorhexidine is een ontsmettend middel. Het werkt antibacterieel en schimmeldodend. De cel van een bacterie kan zich door chloorhexidine niet meer voortplanten. In hoge concentraties doodt het de bacteriën. Het wordt gebruikt tegen infecties van de huid, bij wonden. Ook kan het worden gebruikt om voorwerpen te desinfecteren of om de huid te ontsmetten voor een operatie.

Waarvoor wordt het gebruikt in de mond?

Chloorhexidine werkt tegen infecties en ontstekingen in de mond. Ook wordt chloorhexidine vaak voorgeschreven na een operatie in de mond, om het operatiegebied bacterievrij te houden. Soms kan een middel met chloorhexidine ook worden gebruikt als poetsen niet goed mogelijk is door bijvoorbeeld een beugel door oudere mensen die niet goed meer kunnen poetsen, om tandplak te voorkomen.

In welke mondzorgproducten zit chloorhexidine?

Chloorhexidine wordt in verschillende producten toegepast. Voor de mond kan het worden toegevoegd aan sprays en gels (te gebruiken als je een spoeling niet goed kunt uitspugen, of als slechts één plekje is aangedaan), maar vooral aan mondspoelingen. Het wordt in verschillende percentages toegepast. Een mondspoeling die wordt gebruikt na operaties bevat bijvoorbeeld 0,20% chloorhexidine, maar mondspoelingen voor langdurig gebruik bevatten zo’n 0,05% chloorhexidine.

Waarom zou je het moeten vermijden?

1. Het geeft verkleuringen in de mond

De belangrijkste bijwerking van chloorhexidine is een verkleuring in de mond. Je tong, tanden, vullingen en prothesen kunnen geelbruin tot zwartbruin verkleuren. Meestal verdwijnt de verkleuring als je geen chloorhexidine meer gebruikt. De verkleuring wordt erger als je thee, koffie of rode wijn hebt gedronken, vanwege de tannine in die dranken.

2. Het kan smaakveranderingen geven

Het komt regelmatig voor dat mensen aangeven smaken anders of minder goed te proeven bij het gebruik van een middel met chloorhexidine. Dat geldt vooral voor het proeven van bitter en zout.

3. Het kan irritatie van de tong geven

Chloorhexidine kan zorgen voor een branderig gevoel van de tong of mond. Dat kan heel vervelend aanvoelen.

4. Het kan het mondslijmvlies uitdrogen en irriteren

Chloorhexidine is een vrij agressief middel, dat het mondslijmvlies kan uitdrogen. Als je een te droge mond hebt, kan dat zorgen voor gaatjes en wondjes, omdat speeksel er normaal gesproken voor zorgt dat de mond gezond blijft. Ook zwelling en pijn aan het mondslijmvlies komen voor na het gebruik van een middel met chloorhexidine.

5. Het kan zorgen voor zwelling van de oorspeekselklier

De oorspeekselklier, de parotis, is een klier die aan beide zijden voor en onder het oor ligt. Dit is de klier die bij de ziekte ‘bof’ gezwollen is. De oorspeekselklier is een van de klieren die speeksel aanmaakt. Heel soms leidt het gebruik van chloorhexidine tot zwelling van de oorspeekselklier.

6. Het kan leiden tot meer tandsteen

Het klinkt gek, want een mondspoeling moet tandplak juist tegengaan – en daarmee voorkomen dat tandplak overgaat in tandsteen – maar chloorhexidine kan juist meer tandsteen geven.⁴Een effect dat je juist niet wilt, want tandsteen (verkalkte tandplak) kan leiden tot gaatjes en ontstekingen.

7. Het geeft huidirritatie bij contact met de huid

Als het goed is, komt een mondspoeling niet in contact met de huid. Mocht je toch wat morsen, dan kun je op je huid last krijgen van huiduitslag of blaasjes door de chloorhexidine. Het geeft aan dat het een vrij agressief middel is.

8. Het kan leiden tot een verhoogde bloeddruk

Verschillende onderzoeken tonen aan dat dagelijks gebruik van een mondspoeling met chloorhexidine kan leiden tot een verhoogde bloeddruk. Waarschijnlijk komt dit omdat chloorhexidine niet alleen slechte bacteriën doodt, maar ook de bacteriën die ervoor zorgen dat je bloedvaten niet vernauwen en de bloeddruk laag blijft. Hoewel meer onderzoek nodig is, suggereren diverse onderzoekers dat langdurig gebruik van antibacterieel mondwater het risico op hart- en vaatziekten zou kunnen verhogen. De Gezondheidsraad raadt dagelijks gebruik van een mondspoeling met chloorhexidine dan ook af.³

9. Het verstoort de mondflora

Omdat niet alleen de ‘slechte’ bacteriën worden gedood door chloorhexidine, maar ook de ‘goede’ bacteriën, die helpen je mond gezond te houden, wordt je mondflora verstoord. Een disbalans in je mond kan allerlei mondproblemen geven, zoals gaatjes, tandvleesontstekingen, blaasjes, uit de mond stinken enzovoorts.

10. Het is niet nodig, want essentiële oliën werken net zo goed

Het gebruik van chloorhexidine is helemaal niet nodig, omdat er een prima alternatief is: essentiële oliën. Meerdere onderzoeken laten zien dat essentiële oliën net zo goed werken tegen de vorming van tandplak en tandvleesontstekingen.^{1, 2, 5, 6}Waarom zou je dan een middel kiezen dat chemisch in een fabriek is gemaakt, met allerlei bijwerkingen, terwijl de natuur een net zo goed werkend alternatief voorhanden heeft?

Zijn er goede alternatieven voor chloorhexidine?

Zeker, genoeg! Kies liever een product met essentiële oliën, actieve zuurstof en zink. Daarvan is bewezen dat ze net zo effectief werken in het bestrijden van tandplak (wat kan leiden tot gaatjes) en tandvleesontstekingen.

Oliën hebben daarnaast wel respect voor de mondflora, in tegenstelling tot chloorhexidine. Als het product ook nog eens ingrediënten als actieve zuurstof, zinklactaat, tea tree olie, aloë vera en foliumzuur bevat, heb je helemaal een mooi uitgebalanceerd product te pakken om infecties in de mond tegen te gaan.

Oxyfresh Pro Relief Dental Gel is zo’n middel. Deze gel bevat enkel natuurlijke ingrediënten, geen chloorhexidine, en is sterk genezend bij tandvleesontstekingen, wondjes in de mond en monddroogheid. Het bevat meerdere natuurlijke essentiële oliën, zoals citroen, limoen, sinaasappel, grapefruit, bergamot en pepermunt. De actieve zuurstof voorkomt bacteriële groei en desinfecteert.

Xylitol helpt gaatjes voorkomen, zinklactaat gaat slechte adem tegen en foliumzuur herstelt de opbouw van beschadigd mondweefsel en bloedend tandvlees.

Oxyfresh heeft ook een goede mondspoeling tegen ontstoken tandvlees en infecties: OxyFresh Lemon Mint Power Rinse. Oxyfresh kent, in tegenstelling tot middelen met chloorhexidine, geen bijwerkingen en kan dus langdurig gebruikt worden. De mondspoeling bevat dezelfde essentiële oliën als de gel van Oxyfresh en is daarnaast verrijkt met onder meer actief zuurstof, zinklactaat, xylitol en aloë vera. Zo bestrijdt het infecties en herstelt het de natuurlijke balans in de mond.

Ben je op zoek naar een goed ontstekingsremmend mondwater zonder agressieve stoffen? Lees dan ook onze top10 beste mondwaters

Literatuur / bronnen

1. Araujo MW, Charles CA, Weinstein RB, et al. Meta-analysis of the effect of an essential oil-containing mouthrinse on gingivitis and plaque. J Am Dent Assoc 2015;146(8):610-22.
2. American Dental Association (ADA). https://www.ada.org/en/member-center/oral-health-topics/mouthrinse.
3. Zorgvuldig omgaan met desinfectantia. 2016.
4. Sakaue Y, Takenaka S, Ohsumi T,Domon H, Terao Y, Noiri Y. The effect of chlorhexidine on dental calculus formation: an in vitro study. BMC Oral Health 2018;18(1):52.
5. Van der Weijden FA, Van der Sluijs E, Ciancio SG, Slot DE. Can Chemical Mouthwash Agents Achieve Plaque/Gingivitis Control? Dent Clin North Am 2015;59(4):799-829.
6. Van Leeuwen MPC, Slot DE, Van der Weijden GA. The effect of an essential-oils mouthrinse as compared to a vehicle solution on plaque and gingival inflammation: a systematic review and meta-analysis. Int J Dent Hyg. 2014.