Wat doet een mondhygiënist nou echt?
Auteur: Lieneke Steverink-Jorna – Mondhygienist van het jaar 2013
Mijn naam is Lieneke en mondhygiënist van beroep. Via deze site zal ik je zo goed mogelijk proberen te informeren. Erg vaak krijg ik de vraag waarom ik voor dit vak gekozen heb en of ik soms tandarts wil worden. Ik moet er niet aandenken! Met mijn vak zorg ik dat problemen voorkomen worden of te groot worden. Voorkomen is beter dan genezen, luidt het spreekwoord. Mijn dochter vroeg laatst waarom eigenlijk. Waarop ik zei, “Pak die hamer eens? Sla maar op je gebit en dan repareer ik het daarna wel even.” Gelukkig weet mijn dochter goed dat ik niet altijd even serieus ben!
Hoofdtaak
Preventie kan een hoop ellende besparen. Het mooie van mijn vak is dat ik mensen echt help. En het gekke daarbij is dat ze vaak geen hulpvraag hebben. Ze hebben vaak geen idee wat ze eigenlijk komen doen, zo bij mij in de stoel. Na mij vraag ‘wat kan ik voor je betekenen’ kijken ze me in de war aan. Dan volgt twijfelend de vraag of ik het even wil schoonmaken. Want dat is toch wat een mondhygienist doet? Maar nee, dat is niet mijn hoofdtaak. Als ik alleen het gebit zou ontdoen van tandsteen, zou ik je ontzettend voor de gek houden. Enkel gebitsreiniging is niet de oplossing voor de wens die je eigenlijk stiekem hebt, maar waar je je nog niet bewust van bent.
Waarom is een goed gebit zo belangrijk ?
Je zal er vast niet zo bij stil staan, maar je mond heeft behoorlijk wat functies. Ga maar eens na wat je allemaal doet met je mond. Je kunt ermee laten zien hoe je je voelt. Dit kan door te lachen, te zoenen, te fluiten en te praten. Niet voor niks kijken we met z’n allen vrijwel direct naar iemand zijn mond als we hem of haar voor het eerst ontmoeten. We kunnen iemand aantrekkelijk vinden of juist niet door zijn gebit of lippen. Met je mond kun je ook muziek maken; zingen en een blaasinstrument bespelen. Wat ook grappig is; we kunnen ons zelfs beter concentreren als we iets met onze mond doen. Bijvoorbeeld door de lippen op elkaar te persen, de tong een beetje uit te steken of juist door een duckface te maken. Het is zelf zo dat mensen met weinig tanden en kiezen een minder hoog IQ hebben. Dus je mond is van betekenis, een belangrijk onderdeel van je lichaam.
Wat wil jij?
Ik ben dus geen tandhygienist, maar een mondhygiënist. Of eigenlijk is mondzorgkundige een nog betere naam. Als mondhygiënist hou je je namelijk niet alleen maar bezig met hygiene. Je houdt je vooral bezig met gedragsverandering. Vooral met het veranderen van ongezond gedrag naar gezond gedrag. Hierbij is het belangrijk om achter die wens te komen. Door er achter te komen wat iemand precies belangrijk vindt aan zijn mond, kunnen er doelen worden opgesteld. Voor de een is dat zo lang mogelijk gebitsbehoud, de ander wil witte tanden, weer iemand anders wil kosten besparen en vaak willen zij een gezond lijf en gebit. Pas als ik dat goed weet, kan ik mijn werk goed doen. Veel mensen weten echter niet hoeveel invloed hun mond op hun welbevinden heeft, op hun kwaliteit van leven. Dus dat inzicht moet ik mensen vaak eerst geven voordat we achter de wens komen.
Gesprek, onderzoek, behandelplan
Dus in eerste instantie kom je bij een mondhygienist niet voor een grondige schoonmaak, maar voor een goed gesprek. Hierbij wordt niet tegen je gepraat, maar met je gepraat. Een tandarts waarbij ik werk, zegt: “Je gaat naar Lieneke om te leren…en misschien doet ze ook een nog een professionele gebitsreiniging.” Dat vind ik heel mooi verwoord. Ik bekijk je tanden, je wangen, je tong, je lippen, je tandvlees in het eerste onderzoek. Daarna vertel ik je wat ik gezien heb en hoe het zo is gekomen. Ik zie regelmatig andere dingen dan de tandarts. Ik vul de tandarts aan en de tandarts vult mij aan. Zo leggen we de puzzelstukjes bij elkaar. Zo komen we tot een goed zorg- en behandelplan. Sommige patienten komen alleen nog maar naar de mondhygienist. Dat kan alleen in niet al te complexe situaties. De eigen tandarts wordt altijd op de hoogte gehouden.
Op naar een Healthy Lifestyle
Nadat bij je in kaart is gebracht hoe je mondgezondheid ervoor staat en waardoor bepaalde aandoeningen zijn veroorzaakt, wordt bekeken of je een wens hebt om hier iets aan te doen. Welke mogelijkheden er zijn en welke inspanningen je zelf zal moeten verrichten. Ik heb namelijk geen toverstafje…ik heb jou erbij nodig. Als ik je zover wil krijgen dat je goed voor jezelf gaat zorgen, dan moet ongezond gedrag in gezond gedrag veranderd worden. Veel mensen willen wel goed voor zichzelf zorgen, maar doen het toch niet. Dat is een van de fases van gedragsverandering. Door je te motiveren en je te begeleiden in de verandering komen we waar je wilt zijn. Dat motiveren gebeurt door ‘motivational interviewing’ waarbij je op een prettige manier geholpen wordt. Dus zonder preek, zwaaiend vingertje of iets van die strekking.
Lees ook
Hoe een slechte mondzorg je gezondheid negatief kan beïnvloeden
