Als je erop gaat letten dan zie en hoor je het overal. Gelispel, geslis en gesmak. Een mens kan echt hele vreemde dingen doen met zijn lippen en tong. Heel charmant is het allemaal niet.
Richtingsgevoel
Lang niet iedereen heeft een richtingsgevoel als het om spieren in de mond gaat. Veel mensen bewegen zich erg ongecontroleerd als ze in de stoel liggen. Zeker als ze nog niet zo gewend zijn om een behandeling te ondergaan. Meestal gaat het na een aantal keertjes wat beter. Waarschijnlijk omdat het dan voorspelbaarder is wat ik doe maar ook omdat ze zich wat beter kunnen ontspannen. Mocht je je afvragen waar je je tong moet houden tijdens een behandeling. Nergens…je hoeft helemaal niks met je tong te doen. We schuiven hem wel aan te kant. Juist als je ons probeert te helpen dan spannen zich spieren aan die vervolgens in de weg zitten. Want vergis je niet, je bent echt een krachtpatser met je lippen en je tong.
Krachtpatsers
Wat heeft dit nou met duimen en spenen te maken? Nou, als we geboren worden dan beschikken we over een goede zuigkracht van onze mond. Door de borstvoeding of door flessenvoeding worden de mondspieren goed getraind. Het is werkelijk een work-out wat meteen ook onze hersenen traint. Het stimuleert de doorbloeding. Krijgen we even geen voeding dan willen we toch als zuigeling graag zuigen. We worden gerust gesteld door een duim of een speen.
Ja, behalve mijn dochter dan. Die wilde geen duim en ook al geen speen. Ons dwarsliggertje vond het vooral heel leuk om op haar eigen arm te blazen. Later begrepen we pas waarom. Wij bliezen graag op haar buikje zodat het kietelde en er een soort scheet-geluid bij kwam. Dat was een vrolijke bande. Na een paar maanden lukte het haar na veel oefenen om hetzelfde geluid op haar eigen arm te produceren. Dus tja, lang niet elk kindje heeft graag een duimpje of speen in de mond. Ik was er eigenlijk wel blij mee.
Vervorming
Zeker een duim kan een flinke vervorming geven aan het groeiende mondje. Niet alleen kan het consequenties hebben voor de stand van de tanden maar ook voor de vorm van het gehemelte. De tong komt op een verkeerde plek terecht. Je leert niet waar hij wel zou moeten zitten en daardoor kan je later flink gaan lispelen bij het praten. Je kunt je tong dan niet goed tegen je gehemelte, vlak achter je voortanden, persen. Een duim zit vaak niet heel netjes recht in de mond, maar wat aan de zijkant. Zo krijg je dus een asymmetrie. Als je blijft duimen kan er ook mondademhaling ontstaan waarbij de lippen juist steeds slapper raken. Door mondademhaling wordt een kind vaker ziek.
Bovendien kan een duim erg moeilijk afgeleerd worden. Een duim heb je altijd bij je en kan je geheel onbewust in je mond steken. Sommige ouders plakken dan een pleister erop zodat de duim niet meer lekker smaakt. Maar er zijn ook kinderen die zich daar niks van aan trekken.
Liever een speen
Een speen is eenvoudiger af te leren. Die kan je als ouder gewoon wegpakken na het in slaapvallen en uiteindelijk helemaal laten verdwijnen. Wij hebben in de praktijk een spenenboom waar kindjes hun speen in kunnen hangen. Ook een speen kan namelijk behoorlijk beschadigen als hij langdurig wordt gebruikt. Zeker als dit een speen is in de vorm van een kers. Rond dus. Je kunt je voorstellen dat dit het gehemelte flink kan vervormen. Een plattere speen kan minder kwaad.
Afleren
Na negen maanden wordt de zuigbehoefte stilaan minder. Dit is ook het moment dat er vaste voeding in beeld komt. Dit is dus een goed moment om de speen stil aan af te bouwen. Natuurlijk zal dit niet meteen heel vloeiend gaan en zal je zelf wat meer moeten troosten. Ook bij borstvoeding is het even opletten geblazen. Door het bijvoeden vervalt de bescherming voor de tanden van de borstvoeding.
Wiegendood
Toch wil ik nog even wat anders kwijt over die speen. Het blijkt dat kinderen dat onder kinderen die een speen hebben er minder wiegendood is. Misschien omdat een kindje met een speen minder snel naar de buik draait. Of misschien valt een kindje wat minder diep in slaap als hij nog zo nu en dan zuigt. Hetzelfde zien we bij tandenknarsen wat ook een mondactiviteit is die veelal in de slaap voorkomt. Mensen met slaapapneu komen uit een ademstilstand door onbewust te tandenknarsen. Een opvallende overeenkomst!
