Depressie en Mondgezondheid: Een Diepgaande Blik

Oei, ik ben te laat met deze blog. Ook een mondhygiënist kan weleens ziek zijn. Ik voelde me soms totaal uitgeput. Soms leeg van binnen en soms vol angst. Gelukkig bleek bij mij een eenvoudige blaasontsteking de oorzaak te zijn van mijn klachten. Na een kuur voelde ik me plotseling veel beter. Dit herinnert ons eraan hoezeer een ontsteking je welzijn kan beïnvloeden. Het is belangrijk op te merken dat een depressie iets is wat ik niemand zou toewensen. Helaas zie ik echter regelmatig patiënten in mijn stoel die zich somber voelen. En dan vraag ik me af, wat kwam er eerst, de depressie of de mondproblemen?

Een Diepere Kijk op Mondgezondheid

Onlangs werd mij gevraagd een presentatie te geven voor GGZ-medewerkers. Dit bracht me ertoe om dieper in te gaan op het mentale welzijn van mensen. Vaak verklaren tandheelkundigen wat ze in de mond zien op basis van logische redeneringen die we tijdens onze studie hebben geleerd. Meestal gaat het dan over microbiologie en biologische processen in het lichaam. We zoeken vaak naar oplossingen zoals vullingen, wortelkanaalbehandelingen, en soms zelfs extracties. Maar wat als de oorzaak helemaal niet zo voor de hand liggend is? Wat als we moeten vergeten wat we hebben geleerd?

De Psychosomatische Benadering

Neem bijvoorbeeld een kaak die op slot zit. Normaal gesproken (grappig, toch?) duidt dit op een overbelaste kaakkop. In dit geval zou de oplossing kunnen zijn om de kaak tijdelijk minder te belasten en deze geleidelijk verder te openen. Maar soms is het probleem dieper geworteld, waarbij de patiënt het gevoel heeft dat hij niets te zeggen heeft en niet weet hoe hij moet omgaan met innerlijke spanningen. Deze figuurlijke problemen kunnen zich letterlijk manifesteren in de vorm van een gespannen kaak. In dergelijke gevallen is de tandheelkundige aanpak ontoereikend en is professionele hulp elders nodig.

Mondgezondheid en Emoties

Een sterk kokhalsreflex kan zowel fysieke als emotionele oorzaken hebben. Een traumatische ervaring, zoals verkrachting, kan dit reflex versterken. Emotionele spanning kan leiden tot het samentrekken van de keel, wat op zijn beurt tot kokhalzen kan leiden. In deze gevallen is de oorzaak vaak een emotionele spanning.

Depressie en Mondgezondheid: Een Complex Verband

Mensen met een depressie zoeken soms hun toevlucht tot verslavende middelen. Bijna de helft van de mensen met een depressie rookt, en alcoholafhankelijkheid komt drie keer vaker voor bij mensen met een depressie. Een op de vier mensen met een depressie voldoet aan de criteria voor misbruik van middelen en/of verslaving. Het gebruik van tabak, alcohol en drugs kan leiden tot mondproblemen, zoals mondkanker, droge mond, ontstekingen en beschadigd gehemelte. Sommige mensen gaan zelfs zo ver dat ze hun tong doorbijten als gevolg van hun psychische toestand.

De Cirkel van Mondgezondheid en Depressie

Een depressie gaat vaak hand in hand met andere problemen, zoals stress, opvoeding, traumatische ervaringen uit het verleden, slechte voeding, slaapstoornissen, diabetes, obesitas, en meer. Deze problemen kunnen allemaal invloed hebben op de mondgezondheid. Het is begrijpelijk dat iemand met een depressie mogelijk weinig zin heeft om goed voor zijn of haar tanden te zorgen.

De Negatieve Spiraal

Aan de andere kant kan een slechte mondgezondheid waarschijnlijk ook depressie veroorzaken. Een voortdurende strijd tegen tandvleesontsteking kan bijvoorbeeld lichamelijke stress veroorzaken. Slechte adem kan ervoor zorgen dat mensen afstand van je nemen, en het uiterlijk van je gebit kan je zelfbeeld negatief beïnvloeden. Schaamte kan leiden tot diepere gevoelens van depressie.

Zorg Zoeken

Helaas zie ik vaak mensen met een depressie niet meer in mijn stoel. Ze schamen zich of hebben simpelweg niet de energie om te komen. Dit is zonde, want wij, als professionals, oordelen niet. We kunnen een frisse start bieden en als we merken dat we niet de juiste professionals zijn om te helpen, vragen we toestemming om contact op te nemen met hun huisarts.