Echt een dag om vrolijk van te worden. Ik mocht weer eens een dagje op het Centrum Jeugd & Gezin meedraaien, beter bekend als het consultatiebureau. Gelukkig hoefde ik de vragenlijst van de onderzoeker niet meer door te sjezen maar gewoon mijn eigen gang gaan. Veel relaxter en dat merken de ouders. Ik ben dan niet gebonden aan een vinklijstje zoals de jeugdarts en de verpleegkundige dat wel zijn. Dus kan zo beter varen op de echte behoefte van de ouders.
Speengebruik
Elke keer merk ik weer dat de honger naar informatie rondom het gebit behoorlijk groot is. Er is veel desinformatie te vinden en ouders weten niet meer wat ze nu wel en niet moeten geloven. Zo is er bijvoorbeeld een bepaalde speen super hip terwijl deze het mondje vervormt. De platte speen is veel minder bekend. Helaas zijn sommige kindjes al zo gewend aan die ronde speen dat de orthodontische speen wordt uitgespuugd. Dan zit er niks anders op om het afwennen te versnellen. De kans dat de tanden straks niet meer op elkaar kunnen, is te groot.
Borstvoeding
Naast de speen of duim wordt ook vaak de voeding besproken. Bijvoorbeeld welk effect borstvoeding nu heeft op de tanden. Binnen de mondzorg is hier ook nog al eens discussie over. We hebben team ‘borstvoeding beschermt tegen gaatjes’ en team ‘ook borstvoeding kan voor gaatjes zorgen’. Laten we het erop houden dat beide teams gelijk hebben. Borstvoeding is natuurlijk super belangrijk en zeker de eerste 6 maanden. Daarna breken de tandjes pas door en wordt er meestal al minder vaak op een dag gevoed, zeker in de nacht. De bijvoeding speelt dan ook een belangrijke rol bij de gaatjes.
Wanneer beginnen met tandenpoetsen?
Naast de voeding is het tandenpoetsen een hot topic. Wanneer begin je er nu mee? Dat is toch wel mijn favoriete vraag. Sommige ouders denken dat er pas gepoetst moet worden als alles doorgebroken is. Dat het nog niet nodig is om die allereerste tand te poetsen. Deze week had ik drie ouderparen die nog niet echt aan het tandenpoetsen geslagen waren. Aan mij de eer om hen hierbij te begeleiden. Een ouder vroeg of het niet zielig was omdat het doorbreken al zo’n pijn zou doen. Maar de meeste baby’s vinden het tandenpoetsen fantastisch. De tandenborstel kan ook wat massage geven en dat vinden ze juist fijn. Ook de tandpasta is een nieuw smaakje en dit geeft vaak een lach op het gezicht.
Positie
Bij twee kindjes waren er maar 2 of 3 tandjes doorgebroken en was er echt nog nooit gepoetst. Ik vroeg of ik het voor zou mogen doen. Dat mocht en ze zochten zelf een tandenborstel uit die ze handig vonden. Daarna mocht ik mijn show opvoeren. Een kindje lag lekker in de buggy en het andere kindje legde ik op het aankleedkussen neer. Zo kon ik het zelf goed zien en lag het kindje er rustig bij. Veel ouders gaan voor hun kind staan terwijl achter of aan de zijkant staan veel eenvoudiger is.
Benaderen vanaf de mondhoek
Toen liet ik zien dat je de tandenborstel niet in het midden moet plaatsen. Ouders gaan vaak recht op die net doorgebroken voortandjes af maar dat voelt vervelend. Steek de borstel dus altijd bij de mondhoek erin. Ik deed dat 1 seconde en haalde de borstel eruit. Toen bekeken we de gezichtsuitdrukking die ging veranderen. Het duurt eventjes voordat de baby in de gaten krijgt dat er sprake is van een nieuw smaakje. Dan de verraste blik die goud waard is. Dan het smakken en de lach. Heerlijk! Dan weet je dat je verder mag.
Niet knijpen
Het is even wennen dat die borstel en een vinger de lip aan de kant houdt. Dan voelt een beetje vol. De baby zoekt vaak zelf hoe ze hun lip moeten houden zonder dat het teveel druk geeft. Ouders proberen vaak wel de lip weg te houden maar knijpen dan per ongeluk. Zij gaan dan nog meer het lipje vasthouden terwijl dit ongemak veroorzaakt. Je kunt juist beter je vinger of duim dieper in de lip houden, ook weer aan de zijkant.
Communiceren
De ouders het de baby moeten echt een team worden tijdens het tandenpoetsen. Goed elkaar in de smiezen houden; wat doe jij en wat voelt wel en niet prettig? Het lijkt misschien of een 6 maanden oude baby nog niks kan zeggen, maar in het gezichtje gebeurt vaak heel veel waarmee het kan communiceren.
Toch wel knijpen
Sommige ouders hebben als foefje om even in beide wangen tegelijk te knijpen waarmee het mondje ontspant zodat de borstel makkelijk naar binnen kan. Zeker als kindjes iets ouder zijn, kunnen ze ontdekken dat de lippen stijf op elkaar houden een goede strategie is. Dus dan is dat even aan de buiten kant de wangen naar binnen duwen best een goede truc. Het lijkt wat onvriendelijk maar dat is het niet.
Op z’n mondje gevallen
Een andere ouder had een kindje waarbij er al super veel was doorgebroken terwijl het kindje relatief nog jong was. Bovendien was het een wilde bras die daardoor een paar keer op z’n giecheltje was gevallen. Daardoor was zijn lip wat harder en dus moeilijker weg te houden. Bovendien zat het mannetje in de weerstand want dat gefriemel aan een mond waar je al een paar op gevallen bent roept herinneringen op. Dus hij bewoog zijn hoofd alle kanten op en maaide met zijn armen.
Liefdevol
Gek genoeg is dat een vraag om een beetje vastgehouden te worden. Dat hoeft niet hard, liet ik zien. De ene arm liet zich fijn vasthouden terwijl de andere bleef maaien. Elke keer opnieuw ging deze ook onder zijn eigen arm geplaatst door mij. Dit bood hem een veilig gevoel en hield het gedraai met zijn hoofd ook op. We zongen zijn favoriete liedje en dwars door alle dikke tranen heen liet hij het poetsen toch toe. We juichten hem toe en moeder gaf hem op het einde een dikke knuffel. Ik vertelde moeder dat ze kan doorgaan waardoor bij het kleine kereltje het vertrouwen groeit dat er eigenlijk niks pijnlijks gebeurt. “Goh, je kunt dus gewoon wel doorpoetsen. Nooit eraan gedacht om in die positie achter hem te gaan staan en liefdevol vast te houden in plaats van te worstelen. Fijn te weten dat ik mag volhouden.”
Uitkomst
Kijk, daar doe ik het voor. Blije ouders. Er zijn ook steeds meer die zelfs zonder dat ze een afspraak bij de jeugdarts of verpleegkundige hebben even bij me langs komen met hun vraag. Het is voor hen een logische plek om even binnen te wandelen en even neer te strijken. Ze hoeven geen afspraak te hebben en dus hoeven ze ook niet al te veel te stressen of ze wel op tijd komen. Echt ideaal voor zowel voor mij als voor de ouders!
