“Ach, dat helpt toch helemaal niks!”, hoor ik twee mannen op leeftijd tegen elkaar zeggen. “Mijn broer liep ook bij de mondhygiënist en nu moest hij elke drie maanden terugkomen. Haha, ja, terwijl hij er al jaren naar toe ging. Kan je na gaan!” De ander reageert terug: “Ja, allemaal geldklopperij joh. De tandarts doet dat gewoon in 5 minuten bij mij!”
Allemaal vragen..
Gesprekken waar ik mijn tong bij af moet bijten. Daar waar het voor twintigers de normaalste zaak van de wereld is om naar de mondhygienist te gaan, geeft het onder ouderen sceptische reacties. Waar komt dat vandaan? Waarom moeten sommige mensen ineens elke drie maanden komen, waarom krijgen mensen alsnog een kunstgebit en waarom kan het niet eventjes in 5 minuten?
Kwestie van opvoeden
Ouderen zijn vaak niet opgegroeid met de mondhygiënist. Ze zijn gewend dat de tandarts alles doet. Ze geven ook vaak geen tegengas op de tandarts. “Twintig vullingen? Prima, ik maar een paar afspraken.” Ze lijken er niet eens over na te denken hoe hun gebitsproblemen zijn ontstaan. Die krijg je nu eenmaal. Je tanden laat je gewoon repareren en straks heb je gewoon een kunstgebit, lijken ze te denken. Stel je deze oudere voor om het tandvlees te laten opknappen bij de mondhygienist dan kijken ze je aan alsof ze het in Keulen horen donderen. Tandvlees? Wat heb je daar nou aan?
Niet gezond met ongezond tandvlees
Het belang van gezond tandvlees is voor jongeren een stuk duidelijker. Zonder gezond tandvlees ben je gewoon niet gezond. Met ontstoken tandvlees loop je risico op losse tanden door kaakbotverlies, op een vieze mondgeur en ziet het er allemaal niet zo fris uit. Bovendien, als je je tandvlees gezond houdt dan houd je ook je tanden gezond.
Behoud of afbouw?
Als mondhygiënist hou je in je achterhoofd wat het doel is. Bijvoorbeeld gebitsbehoud. Maar het kan ook zijn dat een gebit richting afbouw gaat. Je kunt in dat laatste geval de boel compleet op zijn beloop laten gaan of proberen om het zo lang mogelijk op een verantwoorde manier te rekken. Dat is dus vaak niet duidelijk. Het kan dus prima zijn dat een iemand die jaren bij de mondhygiënist loopt alsnog zijn tanden verliest. Alleen wordt er dan op een stuk frissere manier afscheid genomen van de tanden dan dat je alles er maar uit laat rotten. Ook is de weg naar dat kunstgebit een stukje langer met mondhygienist dan zonder mondhygiënist. Was deze persoon al naar de mondhygiënist gekomen voordat het gebit er zo slecht aan toe was, dan was waarschijnlijk dat kunstgebit er nooit gekomen. Dus de timing waarop je bent verwezen, is cruciaal.
We moeten het samen doen
Nog steeds wordt gedacht dat we als mondhygiënisten een toverstokje hebben. Dat als je de adviezen niet opvolgt dat wij de boel dan wel in orde houden. Dat je ook met gemak eventjes een jaar niet hoeft te komen als je daar even niet aan toe bent gekomen. Wij fixen dat dan wel even, lijkt u te denken. Helaas is niks minder waar. Het gebit kan pas gezond behouden worden als alle adviezen worden opgevolgd en men voldoende vaak op de afspraak komt. Zo niet, dan zal de boel toch achteruit hobbelen. Hoe fanatiek er dan ook tandsteen is verwijderd.
Hap op behandelvoorstel
Wat ik enorm vaak meemaak is dat patiënten niet toehappen naar het aangewezen behandelplan. Hoe vaak ik al niet heb gehoord dat de informatie die ik geef over de conditie van het tandvlees compleet nieuw voor ze is. Dat ze toch echt nog nooit een dergelijk voorstel hebben gehad. En dat terwijl ik in het dossier kan lezen dat het herhaaldelijk is besproken. Het lijkt soms tegen dovenmans oren gericht. Totdat men zelf in de gaten krijgt dat ze uit hun mond ruiken, dat ze wakker worden met bloed op het kussen, dat tanden los gaan staan of uit elkaar gaan staan. Hoe dat toch kan? Ik moet dan soms weleens diep zuchten. Dus neem een voorstel tot het behandelen van de tandvleeskwaal serieus. We zeggen het niet voor niks.
De situatie is veranderd
Verder betekent ouder worden helaas ook vaak dat je ziek wordt. Alhoewel we dat niet altijd zo zien. Hoge bloeddruk vinden we volkomen normaal. Maar allerlei kleine kwaaltjes en medicatie kan zeker wel gevolgen hebben voor de mondconditie. Vaak ontstaat er meer tandsteen en meer tandsteen betekent onrustig tandvlees. Het is dan soms nodig om vaker te komen. De beruchte drie maanden.
Waarom zo lang?
Waarom reinigen we het gebit niet eventjes in 5 minuten? Nou, omdat het meer tijd kost om het echt tot in de puntjes te reinigen. Je bent niet voor niks bij de mondhygiënist beland. De tandarts maakte vroeger vaak alleen eventjes de ondertanden schoon. Daar waar je het zelf kon zien. Als je er over nadenkt, is het best gek dat de ondertanden alleen tandsteen zou hebben. Toch? Bovendien geven we je graag tips en dit kost ook eventjes tijd. Als men de tips opvolgt, kan de behandeltijd vaak wel weer verkort worden.
