Ja, serieus…ze bestaan…mensen die hun tanden niet of haast niet poetsen. Het lijkt wel of het er steeds meer worden of ik begin het eindelijk te geloven. Misschien heb je de neiging om meteen “Iew, gatver, bah!”, te roepen en te vragen of deze persoon wel goed bij zijn hoofd is. Want waarom zou je in hemelsnaam je tanden niet poetsen?
Loslaten?
Nu blinken pubers over het algemeen niet echt uit op het gebied van hygiëne. Als ik een puber in mijn stoel heb gehad, ruik ik hem vaak na een paar uurtjes nog. Ik ben dan bang dat de volgende patiënt denkt dat ik het ben, maar dat geheel terzijde. Het is ook nogal wat, die puberteit. In rap tempo verandert het lichaam en de geest. Heb je je kind net geleerd om het hele ochtendritueel af te wikkelen en dan vergeten ze ineens weer de wc door te spoelen en het licht uit te doen. De zo zorgvuldig bijgehouden kamer verandert in no time in een zwijnenstal. Dus ook voor de ouder(s) geen makkelijke tijd. Maar ja, je moet ze ook loslaten en je wil ook geen politieagentje spelen in je eigen huis.
Blijf positief
We adviseren ouder(s) / verzorger(s) om tot minstens 10 jaar na te poetsen. Soms wel tot 12 jaar. Hoe ouder ze worden, hoe minder vaak er nagepoetst hoeft te worden. Je bouwt dus stukje bij beetje enige mate van zelfstandigheid in. Je kunt niet van je kind verwachten dat ze het van de een op de andere dag ineens helemaal zelf kunnen. Bovendien vergeten we hierbij regelmatig om nog dat belangrijke compliment uit te delen. Bijvoorbeeld: “Oooh, wat ruik je lekker fris!” of “Wauw, wat blinken je tanden nu!” Kinderen, en al helemaal pubers, hebben deze positieve benadering hard nodig. We straffen vaak af als het niet gebeurt. Dat valt natuurlijk ook veel harder op. Dus het uitdelen van complimenten klinkt zo eenvoudig maar dat is het niet. Je zal echt heel alert moeten zijn. Benadruk wat er wel goed gaat. Zo is een poetsbeurt van twee seconden natuurlijk echt niet super maar hey…het zijn wel twee hele seconden! En de tandpasta is met dopje weer terug gezet! Hoera! En de wastafel en spiegel is niet vies geworden! Wow!
Prioriteiten
Als je een tiener vraagt waarom er niet gepoetst is zal je als antwoord krijgen: “Weet ik veel.” En als je doorvraagt is het omdat ze geen tijd hadden. Het vreemde is dat ze wel tijd hadden om hun haren perfect te doen of om mascara op te doen. Uiteraard gepaard met een selfie. Tja, er zijn nu eenmaal andere prioriteiten bij de puber. Toch kan het ze helpen om even te helpen met de planning. Wanneer doe je wat en in welke volgorde?
Niet oordelen
Toch zijn er pubers die ondanks deze hulp blijven weigeren. Ook als ik ze begeleiding geef, zijn erbij die zelfs liegen dat ze gepoetst hebben. Ik vind dan een enorm dikke plaklaag. Je ziet gewoon geen glazuur meer en alleen een doffe smurrie. Dat ruikt ook al niet lekker. Toch wil ik ook over deze kinderen niet oordelen. Juist niet, want het gaat vaak niet zo goed met deze kinderen. Ze moeten alles maar zelf zien op te lossen. “Eigen verantwoordelijkheid”, roepen de ouders. Het is natuurlijk ten overvloede om te zeggen dat ouders tot 18 jaar verantwoordelijkheid dragen over hun kinderen. Maar ja, zij weten het ook niet meer of ze weten niet hoe.
Verwaarlozing
Niet tandenpoetsen is een vorm van verwaarlozing. Zowel vanuit de ouder(s) / verzorger(s) als het kind zelf. Vaak zijn er dan meer zaken die het kind niet (meer) doet. Zij komen bijvoorbeeld niet uit bed, verschonen hun kleren niet en laten schoolwerk voor wat het is. Daarom vraag ik dan echt verder. Hoe gelukkig is hij/zij/hen? Hoe is de slaap? Speelt er iets in het gezin? Voelt de tiener zich waardeloos en is dus het tandenpoetsen niet waard? Lijkt alles uitzichtloos?
Samenwerken
Op dat moment ben ik eigenlijk niet meer de juiste zorgverlener. Soms zijn er al (meerdere) hulpverleners in beeld maar soms ook nog niet. Het is binnen de mondzorg nog niet vanzelfsprekend dat er samen wordt gewerkt met het sociale domein of met school. Toch kan het zowel mij als de ouder(s) / verzorger(s) als het kind helpen om even contact te leggen met deze andere professionals. Zelfverwaarlozing is niet normaal. Er spelen dan echt andere dingen mee en is de mondgezondheid misschien echt even niet wat de prioriteit zou moeten hebben. Alhoewel juist tandenpoetsen ervoor kan zorgen dat iemand zich weer waardevol gaat voelen. Tandenpoetsen kan de broodnodige structuur aan je dag geven. Maar samen komen we verder!
