Het slaat letterlijk en figuurlijk als een bom in. Oorlog. Het voelt zo onrealistisch. Ik durf er eigenlijk niet eens over na te denken. Stel dat Putin serieus met zijn vingers aan de knop zit. Zelfs de beelden waarin een raket inslaat op een willekeurig flatgebouw lijken wel niet echt. Het kan toch niet waar zijn dat iemand zomaar burgers kapot schiet puur om …om…tja wat eigenlijk? Een stuk grond? Heeft hij niet al genoeg?
Wat is vrijheid?
Het kunnen bepalen over leven en dood is iets engs. Het is vreemd om te beseffen dat met zo’n simpele handeling er zoveel bepaald kan worden. Het is vreemd om te beseffen dat we nu zoveel vrijheid kennen, het soms niet eens waarderen en het in een keer afgelopen kan zijn. In vergelijking met dit was de mondkapjesplicht echt peanuts. Ik vergelijking met dit is alles wat we beleven als plicht en dus vervelend een ware vrijheid.
Alles is relatief
Zo vinden veel mensen het super vervelend om naar de tandarts te moeten. Een hel om te moeten tandenpoetsen, om tandenstokers te gebruiken en om gezond te eten. Het voelt allemaal als moeten. Maar eigenlijk moet het allemaal helemaal niet. We leven in de luxe dat we dit allemaal zouden kunnen doen. Als je op de vlucht bent, vast zit in een bunker of moet zien te overleven in loopgraven dan lijkt een tandenborstel met frisse tandpasta ineens de hemel.
Geen frisse verhalen
Ik werk in een plaats waar ook een asielzoekerscentrum is gevestigd. Hierdoor krijg ik regelmatig vluchtelingen in de stoel. Een breed scala aan nationaliteiten passeert mij wekelijks. En elke keer besef ik me weer hoe goed we het eigenlijk hebben. De monden vertellen ondanks de taalbarrière hele verhalen. En het zijn geen frisse verhalen. Het zijn verhalen over slechte hygiëne, over doodsangsten en over armoede. Dit is wat ik op dat moment zie. Ik zie ook mensen die zoekende zijn naar hun identiteit. Wie waren ze ook alweer zonder onderdrukt te worden en is dat nog wel okay in deze nieuwe wereld?
Wat zit er achter woorden?
Het is altijd zoeken naar de juiste benadering. Willen ze dat ik de rol aanneem van doctor-knows-best? Of juist niet? Het nemen van de eigen regie over de eigen gezondheid is voor veel van origine Nederlanders al heel moeilijk, maar voor mensen die zo onderdrukt zijn geweest, is dit nog veel moeilijker. Bovendien ligt het vaak sowieso in hun cultuur moeilijk om ergens ‘nee’ op te zeggen en knikken dus overal maar gedwee op. Als zorgverlener ben ik verplicht om een tolk in te schakelen maar eigenlijk zoek ik een heel ander soort van tolk. Want met alleen de correcte vertaling van de woorden, kom ik er niet. Wat zit er werkelijk achter de woorden?
Waar zijn we mee bezig?
Aardig wat collega’s doen vrijwilligerswerk in landen waar mondzorg echt luxe is. Zij werken dan met opklapbedjes als behandelstoelen in de hitte waar ze al blij zijn als het weer lukt om überhaupt de handschoenen over hun vochtige handen te krijgen. Men staat letterlijk in de rij om de mondhygiënist of tandarts te bezoeken. Voor mijn collega’s is het enorme reality check. Mensen met abcessen zo groot als een golfbal staan geduldig te wachten tot ze ook eventjes onder handen genomen mogen worden. Deze mensen klagen niet over de wachttijd, over de harde stoelen in de wachtkamer (want er is geen wachtkamer…), over dat ze de herinnerings SMS zo laat kregen of dat ze niet in het weekend terecht kunnen voor een halfjaarlijkse check. Deze mensen hebben geen idee dat er een klein bruin vlekjes rechts op die linker voortand zit of dat die ene tand net niet helemaal in de rij staat. Eenmaal weer terug in Nederland vragen ze zich af….waar zijn we eigenlijk mee bezig?
Probleem aanpraten
Soms heb ik het idee dat ik mensen een probleem aanpraat. Ze voelen namelijk niks van die chronische ontsteking en hebben een super fijn leven. Ze hebben helemaal geen zin in sporten en vermaken zich prima met Netflix. Bier is nu eenmaal super lekker en het staat zo gezellig. Tandenpoetsen, waarom zou je als er toch niemand naast je in bed ligt of diegene allang onder zeil is? Mensen hebben geen probleem met hun eigen leefstijl, met hun conditie en laat staan met hun tandvlees. Ik ben dan diegene die ze daarvan bewust maak en die hun leven een stuk onaangenamer maak met allerlei tips over leefstijl.
Eigenaarschap
Je zou verwachten dat vluchtelingen ook hun schouders zouden liften bij mijn commentaar op hun gebit en leefstijl. Mij weg zouden slaan als een lastige vlieg want kom op…ze hebben al zoveel zorgen. Maar nee, velen van hen blijken na een tijdje echt wel te beseffen dat ze hun leven zoveel mogelijk weer in eigen hand kunnen en mogen nemen. Dat ze zelf kunnen kiezen voor een goede gezondheid. Ze worden juist enorm fanatiek in het onderhoud van hun gebit en genieten van elke seconde dat ze mogen bewegen, mogen werken en een praatje over iets knulligs zoals het weer (lekker Hollands) kunnen maken.
Niks is vanzelfsprekend
Putin met zijn vinger aan de knop laat mij beseffen dat niks vanzelfsprekend is. Ik zat net nog te mopperen dat ik zomaar was uitgeroosterd op mijn werk maar ik ga het er even lekker van nemen. Ik ga naar Drenthe. De natuur in. In een zacht bed slapen. Een ritje maken met een auto op benzine met mijn lief die niet hoeft te vechten. Ik ga uit een potje uit het raam staren naar een lucht zonder straaljagers. Ik ga een boek lezen zonder censuur. En vanavond sta ik zomaar voor een spiegel waarin ik dat ene bruine vlekje op die ene voortand ga wegboenen. Dat zal Putin leren!
