Eunice is het land uit maar misschien stormt het in jouw mond gewoon door. Het kan stormen zonder dat je het door hebt. Je mond is dan chronisch ontstoken en dat terwijl je denkt dat je super gezond bent. Je vertrouwt je immuunsysteem want je eet gezond, je beweegt en bovendien poets je ook gewoon je tanden. Hoe is dat mogelijk? En hoe kan de winter ons nog meer inspireren?
Bloedvergiftiging
Waar het om draait is de cytokinestorm, ofwel hypercytokinemie. Deze afweerreactie van je lichaam kan zelfs fataal zijn. Er worden dat in korte tijd enorm veel cytokine aangemaakt. Je kan uiteindelijk een sepsis krijgen, bloedvergiftiging dus en hierdoor stoppen de organen ermee.
Een lichaam dat in de war is
Cytokinen worden geactiveerd door receptoren. Wanneer deze receptoren een pathogeen (ziekmaker) detecteren worden er cytokinen gevormd. Specifieke cytokinen binden ieder aan een receptor (een ontvanger en boodschapper) en zo komt er een heel proces in de lichamelijk cel op. Er bestaan zowel ontstekingsbevorderende (bijvoorbeeld: IL-1β, IL-6 en TNF-α) als ontstekingsremmende cytokinen. Als het lichaam goed functioneert zijn deze twee type in balans. Er worden tijdig ontstekingsbevorderende cytokine aangemaakt en tijdig ontstekingsremmende. Maar in sommige lichamen wordt het als ware een zooitje.
Afbraak van bot
Cytokine worden ook aangemaakt bij aanwezigheid van pathogenen in de mond. In aanwezigheid van te veel bacteriën dus. Bij een cytokinestorm blijft het lichaam maar vechten terwijl de prikkel (het aantal bacteriën) relatief laag is. Cytokine zorgt voor botafbraak door cellen die bot afbreken te stimuleren. Het is dus de boosdoener voor osteoporose maar ook voor parodontitis, tandvleesontsteking waarbij kaakbot verdwijnt.
Preventie
Om te zorgen dat je niet zoveel cytokinen gaat aanmaken dat je in een storm raakt, is het wijs om je bacteriën in je mond niet te ver te laten uitgroeien. Dit doe je door 2 keer daags heel nauwkeurig te poetsen en door met de juiste middelen voor tussen je tanden dagelijks te reinigen. Zo komt je lichaam niet in de positie om je afweer overuren te laten draaien.
Elke keer maar weer nazorg
Is je ontstekingsreactie eenmaal doorgeslagen dan kom je daar moeilijk weer uit. Het aantal pathogenen moet verlaagd worden door te behandelen op de plaatsen waar je zelf niet bij kunt komen. Helaas blijven deze pathogenen niet verlaagd en zodoende moet je dus telkens weer terug naar die mondhygiënist.
Winterslaap
Wat zou het mooi zijn als je het lichaam tot halt kan roepen en zou kunnen resetten om uit die cytokinestorm te komen die tot sepsis leidt. Bepaalde dieren doen een winterslaap. Hierbij wordt het metabolisme (stofwisseling) heel erg laag. Bij sepsis gebruiken we juist heel veel energie. Mitochondriën zijn onderdelen van de cel die onze energiefabriekjes zijn. Hierbij ontstaan vrije radicalen, een soort reststof die ontstaat bij sepsis. Het zijn dus toxines, beter bekend als gifstoffen. Deze gifstoffen beschadigen de mitochondriën en de cellen. Bij een winterslaap daalt de lichaamseigen tempratuur. Hier kunnen wij mensen niet tegen want dit leidt tot celschade. De dieren die een winterslaap houden scheiden een stof af die hun cellen beschermen. Momenteel wordt onderzocht of we als mensen deze stof kunnen gebruiken zodat we een winterslaap schadeloos overleven.
Helemaal nieuw
Of we de cellen van je tandvlees tijdelijk kunnen bevriezen en of je tijdens deze winterslaap van je tandvlees nog vrolijk kunt lachen….daar is nog helemaal niks van bekend. Sterker nog, de wetenschappers in de mondzorg zullen hier zich vast nog niet in verdiept hebben. Wel heerst er al wel de vraag of Covid_19 besmette mensen op de IC hier baad bij zouden kunnen hebben. Bij hen is er ook sprake of gevaar voor sepsis. De relatie tussen Covid-19, de IC en parodontitis werd al eerder in dit artikel besproken: https://www.vraagdetandarts.nl/patienten/tandvleesontsteking-verhoogt-risico-op-overlijden-bij-corona/ . Ook blijkt dat gebitsverzorging enorm belangrijk is als je op de IC ligt. Er is namelijk een heel groot onderzoek uitgevoerd om het effect te beoordelen van mondzorg en het voorkomen van beademing gerelateerde pneumonie (VAP) bij ernstig zieke volwassen patiënten. Mondzorg zorgde voor een significante afname van de prevalentie van VAP. Het gebruik van chloorhexidine had een preventief effect op de incidentie van VAP bij mechanisch beademde patiënten. Mechanische reiniging met behulp van een tandenborstel blijft wel de belangrijkste factor in mondhygiëne. VAP kan ook leiden tot sepsis.
