Last van Mondslijmvliesontsteking? Dit moet je doen.
Je mondholte is bedekt met een slijmvlieslaag, het zogenaamde mondslijmvlies. Dit heeft een beschermende functie, maar kan ook ontstoken raken en dan spreekt men van een mondslijmvliesontsteking of stomatitis.
Aften
De meest voorkomende vorm van mondslijmvliesontsteking zijn aften, stomatitis aphthosa. Dit zijn kleine grijswitte zweertjes, die vooral voorkomen aan de binnenkant van de lippen en wangen, het tandvlees en de mondbodem onder de tong.
Er is geen eenduidige oorzaak aan te wijzen voor aften. Hooguit zijn er factoren aan te wijzen die het verschijnsel lijken te triggeren: hormonale veranderingen, stoppen met roken, angst en stress en intolerantie voor bepaalde voedingsmiddelen. Bijna iedereen heeft wel eens een afte gehad en die geneest normaal gesproken vanzelf.
Vervelender is het als de aften steeds weer terugkeren, dit wordt ROU (recidiverende orale ulceraties) genoemd. Geschat wordt dat 10 tot 20% van de mensen hier last van heeft, waarbij de frequentie erg uiteenloopt.
Andere oorzaken van mondslijmvliesontsteking
Afgezien van aften, de heel plaatselijke grijs-witte zweertjes, zijn er nog tal van andere vormen en mogelijke oorzaken van een mondslijmvliesontsteking:
- Verwondingen door scherpe delen van het gebit, die gaan ontsteken.
- Ontstoken tandvlees.
- Een bacterie- virus-, of schimmelinfectie. Candida is een schimmel die zich bij veel mensen in de mondholte bevindt. Dat is geen probleem, totdat er door ziekte of medicijngebruik wildgroei ontstaat.
- Bijwerking van medische behandelingen. Na een antibioticakuur is het natuurlijke evenwicht van de mondflora verstoord en kunnen bepaalde bacteriën en de schimmel candida gaan woekeren. Ontstekingen in de mondholte komen ook vaak voor bij kankerpatiënten als bijwerking van chemotherapie en/of bestraling.
- Chronische ziekten, die de algehele conditie aantasten. Darmaandoeningen als coeliakie (glutenintolerantie) en de ziekte van Crohn verminderen de opname van belangrijke voedingsstoffen. Ook diabetes staat erom bekend dat er ontstekingen in de mondholte op kunnen treden.
- Droge mond klachten. Een tekort aan speeksel maakt de mondslijmvliezen gevoeliger voor ontstekingen.
Symptomen bij mondslijmvliesontsteking
Bij aften zie je plaatselijk een witgrijs zweertje, dat gaat bloeden als je het kapot bijt. Aften kunnen branderig aanvoelen, met name tijdens het eten van zure voedingsmiddelen of het drinken van alcohol.
Bij de andere vormen van mondslijmvliesontsteking kan het slijmvlies rood kleuren en kan je mond droog en gevoelig worden. Het slijmvlies kan ook gaan bloeden en er kunnen blaasjes en wondjes verschijnen.
Naar de arts met een mondslijmvliesontsteking
De meeste ontstekingen, zoals aften zullen spontaan genezen. Wel is het aan te raden om extra aandacht te besteden aan je dagelijkse mondhygiëne. Kies daarbij voor zachte middelen, die het natuurlijke evenwicht van de mondholte ondersteunen en niet nog verder verstoren of irriteren.
Verdwijnen de klachten niet, ga dan naar de huisarts of de tandarts. Zonodig zal de arts medicatie voorschrijven, bijvoorbeeld antibiotica tegen een bacterie-infectie of een antischimmel middel tegen candida.
Wat kun je zelf doen?
Een goede mondhygiëne en een goede weerstand kunnen ontstekingen in de mond zo veel mogelijk voorkomen. Om je weerstand op peil te houden is gezonde, gevarieerde voeding belangrijk. Dit in combinatie met voldoende beweging en voldoende slaap.
Besteed extra aandacht besteden aan je dagelijkse mondhygiëne.
Vanzelfsprekend poets je twee keer per dag je tanden en misschien spoel je je mond met mondwater. Let vooral op de ingrediënten in je tandpasta en mondwater. In het geval van aften of andere vormen van slijmvliesontsteking kies je het beste voor zachte middelen. Bijvoorbeeld tandpasta en mondwater op basis van een actieve zuurstofformule, zoals OxyFresh of Oxyd-8.
Tandpasta en mondwater op basis van kokosolie zijn eveneens zacht en verzorgend bij aften en ontstekingen. Voorbeelden hiervan zijn tandpasta en mondwater van Dr. Brite en UK Organics.
Vermijd hoe dan ook tandpasta en mondwater waar alcohol, SLS (sodium lauryl sulfaat), chloorhexedine of triclosan inzit. Deze irriterende stoffen zijn alles behalve bevordelijk voor het natuurlijke evenwicht in je mondholte en voor de genezing van mondslijmvliesontsteking.
Droge mond verzachten
Een droge mond oftewel een tekort aan speeksel maakt de mondslijmvliezen gevoeliger voor ontstekingen. Bovendien zorgt het voorongemak bij alledaagse bezigheden zoals praten en eten en heeft het een negatief effect op je mondgezondheid.
Speeksel is de natuurlijke bescherming tegen de schadelijke bacteriën in de mondholte. Zij gedijen in een zuurstofarme omgeving, waardoor zij zich beter thuis voelen als er minder speeksel in de mond aanwezig is. Zo kunnen ze gaan woekeren. En zij niet alleen, ook een schimmelinfectie (candida) ligt op de loer.
Als je last hebt van een droge mond, door wat voor oorzaak dan ook, besteed dan extra aandacht aan je mondhygiëne. Er zijn mondzorgproducten, die speciaal zijn ontwikkeld om droge mond-klachten tegen te gaan. Ze zorgen niet alleen voor hydratatie van de mondslijmvliezen, maar stimuleren ook de eigen speekselproductie. Dit helpt mondslijmvliesontsteking te voorkomen of te verzachten.
Bij de Mondzorgzaak vind je goede oplossingen voor een droge mond. Bijvoorbeeld Oravall mondwater en mondspray zijn helemaal gericht op het hydrateren van de mondslijmvliezen. De mondspray heeft dezelfde samenstelling als het mondwater, maar zit in een handige sprayflacon voor onderweg.
Ook handig voor tussendoor is Oravall kauwgom. Deze gebitsverzorgende kauwgom bevat de natuurlijke gebitsverzorgende zoetstof xylitol. Die verfrist niet alleen je adem, maar stimuleert ook de speekselproductie. Bij mondslijmvliesontsteking is dit de meest geschikte kauwgom. Dit vanwege de zachte buitenkant van de kauwgompjes, die je mondslijmvliezen niet kunnen beschadigen.
Dan zijn er nog de totaalpakketten van Moist-r en Orarelieve. De formules hiervan zorgen voor de hydratatie van de mondslijmvliezen, remmen de groei van schadelijke bacteriën af en stimuleren de eigen speekselproductie. Daarnaast wordt je gebit uiteraard gereinigd en je adem verfrist.
Naar de arts met droge mondklachten
Als je weet waarom je een droge mond hebt, bijvoorbeeld door medicatie, bestraling of een verwijderde speekselklier, dan kun je de klachten op bovenstaande manier verzachten.
Weet je niet waar de droge mondklachten door veroorzaakt worden, en blijft je mond ondanks de juiste mondzorg-producten droog, ga dan naar de huisarts. Mogelijk is een onderliggende ziekte als diabetes of het syndroom van Sjögren, een auto-immuunziekte, de oorzaak van de klachten. Ook psychische aandoeningen als stress, depressie of een angststoornis kunnen een droge mond veroorzaken en verdienen evengoed aandacht.