Terwijl ik dit schrijf zit ik met een dikke wang achter de computer. Ja, ook ik was het haasje. Een verstandskies brak pas heel laat een klein beetje door. Op de röntgenfoto leek het alsof hij geen kwaad kon. Dus tja…
Kies verstandig
Als je ouder wordt, wordt ook je herstelvermogen een stuk minder. Daarom is het verstandig om een verstandskies eruit te halen op het moment dat je herstelvermogen nog heel goed is. Dat is voor je 25e. Dus denk niet…ach, ik voel toch niks.
Gekke dingen
Verstandskiezen zijn echt gekke dingen. Ze komen voor in allerlei maten en vormen. Ze kunnen op allerlei manieren in je kaak liggen. Die van mij bleek dus stiekem ook een beetje gek te liggen, maar hij moest er echt uit. Er zat veel bot omheen en daarom was het nogal een klus om hem eruit te krijgen.
Verkeerd geparkeerd
Verstandskiezen in de onderkaak zijn erom bekend dat ze na het trekken nogal voor klachten zorgen. Maar ook voor die tijd. Ze breken vaak maar half door of zijn er moeilijk te bereiken voor je tandenborstel en ook voor je behandelaar. Als ze maar half doorbreken dan ligt er nog een stukje tandvlees overheen. Verkeerd geparkeerd, als het ware. Onder het tandvlees verzamelt zich van alles en dat kan voor pijn zorgen en voor een onaangename geur. Ook kan het zijn dat je je mond nog maar moeizaam of beperkt openen kunt. Zo’n half doorgebroken verstandkies noem je ‘geimpacteerd’.
Ontsteking van de geimpacteerde verstandkies
Een ontsteking aan zo’n half doorgebroken verstandskies noem je pericoronitis. Om dit te voorkomen zou je zelf kunnen proberen om het heel goed schoon te houden. Dit kan je proberen met een single tufted (een borstel met een klein groepje haren) en met een waterpik. Maar ook dan kan het toch nog gaan ontsteken. Je hoeft dan niet altijd meteen je verstandskies te laten trekken. Vaak spoelt de behandelaar het dan uit met waterstofperoxide. Dit bruist het schoon en bovendien kan het actieve zuurstof helpen bij het herstel.
Ontsteking van de holte
Ook na het trekken kan het weer gaan ontsteken. Dat noem je een alveolitis. Overigens gebeurt dit niet alleen na een verstandskies maar het kan ook gebeuren na een andere extractie. Wat er dan gebeurt, is dat de achtergebleven holte gaat ontsteken. Daarom is het belangrijk om die holte goed schoon te houden. Volg hiervoor de instructies van de behandelaar op. Spoel in elk geval niet binnen 24 uur na het trekken. Hierdoor kan je namelijk het stolsel wegspoelen en kan de wond dus niet genezen.
Daar krijg je de zenuwen van
Soms kan een verstandskies in de onderkaak niet in zijn geheel eruit gehaald worden. Dat komt omdat de kies dan te dichtbij de zenuw zit. Bij het eruit halen van de gehele kies zou deze zenuw beschadigd kunnen raken. In dat geval kan de kaakchirurg enkel de kroon verwijderen en de wortels laten zitten.
Blijven kijken…
Ben je al wat ouder en is je verstandkies maar een beetje doorgebroken dan moet hij goed in de gaten worden gehouden. Dat betekent dat er bij de controle regelmatig foto’s gemaakt moeten worden waarop deze verstandkies op te zien is. Er kan zich namelijk een cyste ontwikkelen. Ook kan er een pocket ontstaan bij de kies die voor je verstandkies staat. Een pocket is een verdiepte spleet tussen je tand en tandvlees. Wederom een ruimte waar bacteriën hoogtij vieren. Helaas kan na het trekken van je verstandskies deze pocket nog steeds aanwezig blijven. Een plekje waar de mondhygienist extra aandacht aan zal besteden.
Handig!
Soms is een verstandskies juist enorm handig. Bijvoorbeeld als de kies voor je verstandskies is gesneuveld. De verstandskies kan dan op de plek van deze verloren kies worden gezet. Dat kan door de orthodontist in te schakelen. Een brug over de verstandskies is iets wat je zeer zelden maar ziet. Wat ik wel regelmatig tegenkom is dat er geen vervanger voor de kies is gekomen waardoor de verstandskies scheef zakt. Dit kan problemen opleveren. De ruimte tussen de verstandskies en het tandvlees zijn dan nog moeilijker te reinigen. Bovendien komt er een ongelijke belasting op de verstandskies en ook op de tegenoverliggende kaak.
De taal van de tandarts
Wil je een beetje goed meepraten over je verstandskies bij de tandarts? Dan noem je hem je M3. Dat staat voor derde molaar. Een molaar is een grote kies. Hij is de derde is de rij molaren. Je kunt hem ook een acht noemen. De acht staat niet voor achterin maar ook voor het nummertje in de rij. Tel maar eens van je voortand naar achteren. Kom je niet tot acht? Dan heb je geen (doorgebroken) verstandskiezen of je bent al eerder tanden/kiezen kwijt geraakt. Je verstandskies rechtsboven noem je de 18, linksboven de 28, rechtsonder de 38 en de 48 is dus je verstandskies linksonder.
