Je mond in de spotlight
“Graag lucht en licht.” Dat had je tandarts tegen de tandartsassistent kunnen zeggen. Het is geen hartekreet met het verzoek om figuurlijke ruimte en roep om een positieve kijk op de wereld. Had gekund, maar de meeste tandartsen zijn op de werkvloer iets minder poëtisch ingesteld. Die hebben gewoon echt lucht en licht nodig.
Je kunt niet duidelijk genoeg zijn…
Dat levert trouwens nog weleens grappige momenten op. Zo zei ik laatste nog tegen een kindje ‘even blazen…’ waarop hij zijn lippen tuitte en zelf blies. Nog hilarischer was het geschokte gezicht van een kleuter toen ik enthousiast riep: “Hier komt de wind!” Meestal doe ik ‘de blaas’ even voor op het handje, want het is nogal schrikken als er ineens een storm in je gebit giert. Mijn kleine ‘föhn’ noem ik het ook weleens.
Meer functies
Klinkt toch veel beter als ‘meerfunctiespuit’ zoals we het in vaktaal noemen. Alhoewel die vele functies ook wel meevallen. Er komt gewoon lucht en water uit, dus niet heel spectaculair. Behalve dan als je een watergevecht met je collega’s houdt. Dat is een soort paintballen maar dan voor de tandheelkundige professional met je meerfunctiespuit.
Met lucht meer zicht
Maar waarvoor gebruiken we die lucht nu eigenlijk? Nou, eigenlijk hetzelfde als waarvoor we licht gebruiken, namelijk voor het zicht. We blazen er de belletjes speeksel mee weg en zo zien we alles een stuk beter. Ook komen zo beginnende gaatjes op een schoon en droog tandoppervlak goed zichtbaar. Beginnende gaatjes zijn alleen maar te zien bij het droogblazen. Ze komen dan tevoorschijn als witte, krijtachtige vlekjes als het actieve gaatjes zijn. Deze gaatjes hoeven meestal nog niet geboord te worden. Toch is het handig om ze alvast in de smiezen te krijgen. Zo kunnen de gaatjes nog gestopt worden in het dieper of groter worden. Niet alleen gaatjes kunnen zichtbaar worden maar ook tandsteen valt meer op als het droog geblazen is.
Regenjas
Niet alleen als check wordt lucht gebruikt. Ook tijdens behandelingen wordt er wat af geblazen. Op een nat oppervlak blijft namelijk niks kleven. Bij sommige behandelingen wordt daarom niet alleen de meerfunctiespuit ingezet maar ook een kofferdam. Dat is soort regenjas voor je tand of kies. Een rubberen lapje waardoor jouw speeksel niet bij je tand of kies kan komen. Ook kan er niks per ongeluk verderop in je mond terecht komen waar het niet hoort. Niemand wordt namelijk blij van een ingeslikt instrument. Nee, serieus, je zal niet de eerste zijn die de ring die bij het vullen wordt gebruikt, op eet. Tja en dan wordt het een tijdje in je wc hangen…
Het licht erover laten schijnen…
Sorry, ik besef dat dit best een smerig verhaal is! Ik hou al op. Laten we overgaan op het licht. Als het goed is, hebben jouw tandarts en mondhygiënist daglichtlampen in de praktijk. Ander licht kan te geel zijn waardoor jouw tanden ook geel lijken. Boven de behandelstoel hangt de operatielamp. Die zijn er in veel verschillende soorten en maten. Het licht van de operatielamp kan vaak op een ander standje gezet worden zodat je vulling niet te snel hard wordt. Tegenwoordig is er ook heel duurzaam van led-licht. Een led-lichtje kan ook in bijvoorbeeld het tandsteenapparaat zitten zodat er ook nog van dichtbij geschenen kan worden. Veel behandelaren hebben tegenwoordig als een ware mijnwerker een lichtje op hun hoofd. Deze zit op een vreemd uitziende bril, een loupebril. Hierin zit een vergroting zodat de behandelaar zijn hoofd niet zowat in je mond hoeft te buigen om alles goed te kunnen zien. Met behulp van het mondspiegeltje maken we gebruik van door vallend licht. Sommige gaatjes laten zichzelf dan zien als een iets wat op een schaduw lijkt.
Ondertussen….op de badkamer…
Niet alleen binnen de praktijk is goed licht van belang. Ook op jouw eigen badkamer. Waar komt je licht vandaan? Weerkaatst het niet in je spiegel? Is je lamp niet te geel? Komt het licht van twee kanten zodat je je kiezen ook kunt zien? Heb je überhaupt een beetje goed licht? Een patiënt van me had altijd ontzettend smerige voortanden. Elke keer wees ik hem erop en ik merkte gewoon dat hij dacht: “Mens, wat zeur je toch!” Totdat hij op een keer heel vrolijk de stoel in ging en hij ineens super schone tanden had. Ik vroeg hem wat er gebeurd was. Had hij het licht gezien? Ja, dat hij! Wat bleek? Hij had een nieuw scheerapparaat met een heel fel lichtje. Hij was zich rot geschrokken toen hij in de spiegel keek! Ik was dus helemaal blij dat het kwartje eindelijk gevallen was. Helaas bleek het niet van lange duur. Vorige maand waren zijn tanden namelijk weer helemaal terug bij af. Hoe dat kwam? Nou…het was movember. Hij had dus zijn snor laten staan. Het scheerapparaat was dus niet zo hard nodig geweest. Hopelijk hoeft hij in december niet voor Sinterklaas of Kerstman te spelen…
