Feiten over speeksel
Speeksel is veel nuttiger dan we allemaal denken..
Ons speeksel is van zeer groot belang in onze mond en heeft allerlei goede functies.
Doormiddel van ons speeksel zijn wij in staat ons eten te vermalen tot een zachte brei zodat we het beter kunnen doorslikken. Maar ook maakt speeksel het mogelijk om te kunnen slikken. Mensen met minder of weinig speeksel hebben vaak het idee dat er voedsel achterin de keel blijft steken en verslikken zich sneller.
Ook praten is een stuk makkelijker met behulp van ons spuug, zonder speeksel kom je nauwelijks uit je woorden en soms hoor je dit ook bij mensen die erg zenuwachtig zijn. Je hoort dan een plakkend geluid.
Het speeksel heeft ook een remineraliserende en demineraliserende werking. Wanneer je bijvoorbeeld iets zuurs neemt zorgt ons speeksel ervoor dat de pH waarde in de mond weer zal steigen. Ook heeft het een goede reinigende werking en zorgt het dat de groei van schadelijke bacteriegroei tegengaat.
Ons speeksel is dus multifunctioneel en zorgt voor de smering in ons gebit, dat alles soepel loopt. Dat je beter kan kauwen, maar dient ook echt als een bescherming van het gebit en tandvlees.
Wanneer je minder speeksel hebt , kun je sneller vatbaar worden voor schimmels omdat speeksel een van nature anti schimmel stof in zich heeft.
Een ander leuk weetje vind ik dat speeksel een wondgenezende werking heeft door de stof Histatine.
Je kunt dus gerust spuug op je wondjes smeren en het heelt vanzelf.
Dit proces zijn ze verder aan het onderzoeken en ze zijn bezig de stof Histatine ook in mondverzorgingsproducten als spoelmiddel en tandpasta te stoppen.
Een gezond persoon maakt de hele dag speeksel aan, Ongeveer tussen de 0.25 en 0.50 ml per minuut.
Wanneer je het idee hebt een droge mond te hebben en hier ook regelmatig last van hebt kan je dit bij de tandartspraktijk laten onderzoeken doormiddel van een speekseltest.
Hierbij nemen ze in een tijdbestek speeksel van je af en kunnen ze aflezen hoeveel speeksel iemand aanmaakt.
Ook kunnen ze daarmee zien of het speeksel van goede kwaliteit is.
Als iemand een drogere mond heeft kunnen wij als professional in de praktijk dat aan verschillende factoren zien.
Zo ziet de mond er glanzend en strak uit, zit er vaak een vreemde waas( debris) op het verhemelte, zie je dikkere speekseldraden en plakt de spiegel aan de wang vast.
Tips bij een droge mond
Hierbij is het handig eerst vast te laten stellen of je minder of weinig speeksel hebt of dat je helemaal geen speeksel meer aanmaakt.
De reden dat iemand minder speeksel heeft kan bijvoorbeeld komen door het gebruik van medicatie. Een handige vuistregel is dat alle medicijnen die beginnen met anti- ( antihistaminica, antiepileptica, antidepressiva een effect hebben op de speekselvloed en kunnen na jarenlang gebruik hiervan voor problemen zorgen.
De reden dat iemand helemaal geen speeksel meer aanmaakt kan bijvoorbeeld komen door de ziekte van Sjogren of het bestralen van het hoofd-halsgebied.
Hierbij raken de speekselklieren betrokken en beschadigen ze blijvend.
Bij minder speeksel is het vaak prettig overdag het speeksel wat op te wekken
Dit kan je doen door de volgende methodes
Door een mechanische stimulatie, door het kauwen op kauwgom worden de speekselklieren naast de kiezen en deze zijn verantwoordelijk voor waterig speeksel.
Door smaak, door bijvoorbeeld het gebruik van de smaak zuur of mint zullen de speekselklieren goed stimuleren en zorgen vaak voor een dikker/ glijachtige speekselsoort.
Let bij deze soorten van stimuleren dat je niet kiest voor suikerbevattende zure snoepjes of kouwgom, dit heeft weer een nadelig effect op het gebit.
Bij helemaal geen speeksel heb je extra hulp nodig van de zogeheten speekselsubstituten.
Deze kunstspeeksels zijn er in gel, zuigtablet vorm of spray.
Het gebruiken van andere stimuleringsmethodes heeft bij deze personen geen zin omdat er helemaal geen speeksel zal worden aangemaakt.
De mondverzorging bij speekselklachten
Mensen met een droge mond ervaren vaak veel hinder van de reguliere minttandpasta’s.
Je kan dan het beste kiezen voor een peutertandpasta of een tandpasta zonder mintsmaak.
Tegenwoordig zijn er merken speciaal voor een droge mond ontwikkeld die naast een milde smaak ook geen irriterende stoffen voor het slijmvlies bevatten.
Een neutrale fluoridespoeling is aan te raden omdat de natuurlijke reiniging in de mond minder is of wegvalt. Deze spoelmiddelen zorgen voor versterking van het tandglazuur.
Een zachte tandenborstel is een echte must. Je kan je voorstellen dat de inwerking van harde borstelharen extra groot is wanneer er geen speeksel in de mond is om te glijden.
Kies daarom voor soft of extra soft op de verpakking.
Als laatste is het verstandig bij droge mondsklachten regelmatig een bezoek te brengen aan de mondhygienist en tandarts. Bij een recallperiode van 3 maanden zijn deze professionals in staat het gebit goed onder controle te houden en zijn ze de grote problemen voor.
