Veel drinken is goed voor je, dat weet iedereen. Twee liter vocht op een dag is gezond, maar dat lukt niet iedereen even makkelijk. Veelal krijg ik de vraag welke dranken er goed zijn voor je gebit en welke niet. In deze blog zal ik uitleggen hoe dit precies zit en welke dranken je gerust kan drinken.
Waar moet je op letten?
Wanneer je kijkt naar de dranken die je wekelijks nuttigt, is het handig te letten op de hoeveelheid: alles met mate. Veel drankjes zijn helemaal niet zo slecht als ze zuur of erg gezoet zijn, maar hoe vaak neem je deze? Als je de hele week alleen maar thee en water drinkt en je drinkt alleen in het weekend een glas wijn is dat bijvoorbeeld minder erg dan wanneer je wijnproever bent van beroep en de hele dag nipt aan zure wijntjes. Wanneer er sprake is van gebitsslijtage door erosie of cariës, kan je samen met jouw mondhygiënist een speciaal voedingsdagboek bijhouden en daarbij kijken naar welke dranken er schadelijk zijn. Wanneer wij als professional kijken naar schadelijke drankjes, letten wij vooral op de zuurgraad (pH waarde) en de hoeveelheid suiker dat erin zit.
Gebitsslijtage door tanderosie
Tanderosie is de aantasting van de glazuurlaag doordat de gebitselementen te vaak worden blootgesteld aan zure voedingsmiddelen. Ook kan deze slijtage ontstaan door het oprispen of overgeven van maagzuur. Als de pH waarde in de mond daalt tot onder de 5.5 zal de glazuurlaag (de beschermende harde laag van een tand of kies) worden beschadigd en zullen er minuscuul kleine putjes in ontstaan. Wanneer je regelmatig grote hoeveelheden zure voedingsmiddelen tot je neemt, blijft het niet bij enkel putjes in het glazuur. Je speeksel heeft van nature een reinigende werking en probeert de zuurgraad in de mond te herstellen. Maar wanneer je te vaak deze zuuraanvallen in de mond creëert, zal de beschadiging steeds dieper en verder gaan tot in het dentine (het zachtere tandweefsel).
Mensen met tanderosie hebben veel gelere tanden, vaak is dit al te zien in het beginstadium. Later zie je dat de voortanden doorzichtig en grijzer van kleur zijn en bij de kiezen zullen de knobbels verdwijnen en veranderen in kraters. Helaas is aan deze slijtage niet veel te doen. Naast het spoelen met fluoridehoudende spoelmiddelen en het ondergaan van fluorbehandelingen bij de tandarts zal het proces stop moeten worden gezet. Belangrijk is dus zo snel mogelijk het voedingspatroon aan te passen en dranken te kiezen met een pH waarde van boven de 6.
Gebitsslijtage door cariës
Suiker en zoetstoffen zijn de boosdoener van gaatjes. Maar ook koolhydraten en zetmelen zijn hier verantwoordelijk voor. Cariës is een proces dat veroorzaakt wordt door speciale bacteriën in de mond. Deze bacteriën zijn dol op de bovengenoemde stoffen en zetten deze suikers om in een zuur waneer deze te lang in de mond achterblijven. Door dit zuur zal er een slijtage in het tandweefsel ontstaan en dit heet cariës, oftewel een gaatje. Het beginstadium is het een doffe vlek in de glazuurlaag, later zal zich het proces verder voltrekken in het dentine en een gaatje veroorzaken. Goed poetsen en het voedingspatroon aanpassen zijn de beste manieren om dit proces stop te zetten.
Even terug naar de dranken. We weten dus dat we de suikerrijke en zure dranken moeten drinken met mate. Maar handig is om te weten welke dranken er dan tot de boosdoeners behoren. Omdat tegenwoordig alle frisdranken en sappen flink worden gezoet, proeft men amper nog welke dranken er zuur zijn. Eigenlijk alle frisdranken met prik vallen in de categorie slecht. Zelfs bronwater met bubbels (Spa Rood) is veel zuurder dan normaal water. Tuurlijk mag je af en toe frisdrank drinken, maar doe dit bijvoorbeeld alleen in het weekend of op feestjes.
Frisdranken in pak
Ook de sappen en frisdranken met veelal fruitsmaken in pakken zijn niet goed voor je gebit. Buiten dat het ontzettend veel suikers bevat, zijn de dranken allemaal erg zuur. Ook suikervrije varianten zijn niet persé het beste voor je gebit. Veel suikervervangers zijn net zo slecht voor je gebit en de dranken zijn net zo zuur als de soorten die suiker bevatten.
Alcoholhoudende dranken
Ook daar kan ik kort over zijn. Bier, wijn, shotjes, mixdrankjes, likeuren: het is allemaal even slecht voor je tanden. De zuurgraad is erg laag en zeker de mixdrankjes, shotjes en likeuren bevatten erg veel suikers. Oppassen dus en drink met mate!
Zuivel
Melk is goed voor elk! Melk zit er een beetje tussen in. Zuivel heeft een neutraliserende werking op de pH waarde in de mond. Ook bevat het calcium, wat juist goed zou zijn voor je gebit. Let op! Veel yoghurtdranken en melkdranken zijn met allerlei fruitsmaken aantrekkelijk gemaakt, maar dus ook extra gezoet.
Vers fruitsap
Versgeperst fruitsap is hartstikke gezond en bevat veel vitamines en geen kunstmatige suikers. Ook is dit sap hartstikke zuur. De natuurlijke suikers kunnen evengoed gebitsslijtage veroorzaken.
Wat mag je nog wel?
Tuurlijk kan je bovengenoemde dranken nog steeds drinken, alleen raad ik aan er minder van te drinken dan van de gezonde dranken.
Koffie en thee
Thee, en met name de verse thee en kruidenthee zijn erg goed voor je. Wel zijn er theesoorten (en dan bedoel ik vooral de commerciële trekzakjes met fruitsmaken), waar soms suiker aan toe is gevoegd. Thee is er tegenwoordig ook in soorten die je in koud water kan gebruiken, net even iets lekkerder dan alleen water. Koffie en thee kan je naar hartelust drinken, al kunnen de stoffen hierin wel voor bruine verkleuring voor je tanden zorgen. Deze is niet ingrijpend en kan worden weggepolijst.
Water
Tot slot: water is altijd goed, zowel bronwater als net getapt uit de kraan. Voor je tanden is dit het allerbeste!
